Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 156. roczn. urodzin Marii Skłodowskiej-Curie i 112…
2023-11-07, 18:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

156. roczn. urodzin Marii Skłodowskiej-Curie i 112. otrzymania po raz drugi Nobla

Maria Skłodowska-Curie [fot. www.europeana.eu]
Maria Skłodowska-Curie [fot. www.europeana.eu]
156 lat temu, 7 listopada 1867 roku, urodziła się Maria Skłodowska-Curie, polska uczona, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Po raz pierwszy otrzymała ją w dziedzinie fizyki, po raz drugi - chemii.
Polka należy do grona jedynie czterech osób, które otrzymały to wyróżnienie więcej niż raz. Wśród nich jest jedną z dwóch osób, które zostały uhonorowane w różnych dyscyplinach. W tej czwórce jest też jedyną kobietą oraz jedynym uczonym nagrodzonym Noblem w dwóch różnych przyrodniczych dyscyplinach naukowych.

Maria Skłodowska-Curie była też jedną z pierwszych kobiet, które studiowały nauki ścisłe na paryskiej Sorbonie, a także pierwszą kobietą będącą doktorem fizyki i wykładowczynią na tej prestiżowej uczelni. Polska noblistka zmarła 4 lipca 1934 roku. W 2018 roku, w 100. rocznicę odzyskania przez nasz kraj niepodległości, uczona została uhonorowana pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Do dokonań Marii Skłodowskiej-Curie, oprócz opracowania teorii promieniotwórczości, należą: stworzenie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków - radu i polonu w 1898 roku. Ten drugi został nazwany na cześć, będącej wówczas pod zaborami, ojczyzny uczonej.

Odkrycia Polki dały początek nowej gałęzi chemii - radiochemii. Były też punktem wyjścia dla radiologii. Z jej inicjatywy prowadzono także pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości.

Dziś (7 listopada) przypada też 112. rocznica uhonorowania Marii Skłodowskiej-Curie w 1911 roku, po raz drugi Nagrodą Nobla, tym razem w dziedzinie chemii, za odkrycie polonu i radu, wydzielenie czystego radu i pracę nad własnościami chemicznymi pierwiastków promieniotwórczych. Polkę wyróżniono w dniu jej 44. urodzin.

Wcześniej, w 1903 roku, Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Piotr Curie otrzymali wspólnie z Henrim Becquerelem Nagrodę Nobla z fizyki. Uhonorowano ich za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez Becquerela.

Polka stała się powszechnie znana nie tylko dzięki swoim dokonaniom naukowym, lecz również dzięki działalności na rzecz ochrony praw człowieka. W czasie I wojny światowej zorganizowała Francuską Wojskową Służbę Radiologiczną. Mieszkając we Francji, nie zerwała kontaktów z krajem. Często przyjeżdżała do ojczyzny, wygłaszała odczyty, publikowała w polskich czasopismach naukowych.

Przez jej paryską pracownię przewinęło się wielu Polaków, którzy później w kraju rozwijali badania jądrowe. Od 1913 roku kierowała za pośrednictwem swych asystentów Pracownią Radiologiczną przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. Z jej inicjatywy powstał w Warszawie Instytut Radowy, któremu przekazała pierwszy gram radu. Pieniądze na cenny dar zebrała wśród kobiet z amerykańskiej Polonii.

Mimo polskiej narodowości, sentymentów i sympatii do ojczyzny, nigdy nie otrzymała polskiego obywatelstwa. Do Francji wyjechała z paszportem Imperium Rosyjskiego, potem uzyskała obywatelstwo francuskie.

Uczona zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy we Francji, spoczęła na cmentarzu w Sceaux. W 1995 roku, w uznaniu zasług naukowych, jej szczątki zostały przeniesione do paryskiego Panteonu, w którym pochowani są wybitni Francuzi. Była pierwszą osobą nieurodzoną we Francji, która spoczęła w Panteonie.

W 2009 roku brytyjski magazyn "New Scientist" uznał Polkę za "kobietę, która wywarła największy wpływ na naukę". Z kolei w 2018 roku czytelnicy "BBC History Magazine" wskazali Marię Skłodowską-Curie jako najbardziej wpływową kobietę w historii. "Zmieniła świat nie raz, ale dwa razy" - głosił werdykt.

Zobacz także

2023-12-06, godz. 09:00 Wyniki konkursu „Audycja Historyczna Roku" Instytut Pamięci Narodowej ogłosił wyniki konkursu „Audycja Historyczna Roku”. Dziennikarka Polskiego Radia Lublin Magdalena Grydniewska otrzymała wyróżnienie… » więcej 2023-12-06, godz. 08:00 Dzisiaj wspomnienie Świętego Mikołaja 6 grudnia w Kościele katolickim przypada wspomnienie Świętego Mikołaja, biskupa Miry, który zasłynął z bezinteresownej pomocy potrzebującym. Rozdał także… » więcej 2023-12-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 grudnia » więcej 2023-12-05, godz. 15:00 Wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864” – edycja 2024 Biuro „Niepodległa” ogłasza wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864”. Do programu złożone zostało łącznie 398 wniosków… » więcej 2023-12-05, godz. 13:00 98 lat temu zmarł Władysław Reymont 98 lat temu - 5 grudnia 1925 roku - zmarł Władysław Reymont, pisarz, autor powieści "Ziemia obiecana", "Komediantka" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku… » więcej 2023-12-05, godz. 11:00 Otwarcie wystawy o Grupie Ładosia w Instytucie Pileckiego W berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego zostanie otwarta wystawa poświęcona Grupie Ładosia, która udzielała pomocy Żydom zagrożonym przez hitlerowskie… » więcej 2023-12-05, godz. 09:00 156 lat temu urodził się Józef Piłsudski, marszałek Polski 156 lat temu, 5 grudnia 1867 roku, urodził się Józef Piłsudski, marszałek Polski, Naczelnik Państwa i Wódz Naczelny Wojska Polskiego. Mąż stanu, polityk… » więcej 2023-12-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 grudnia » więcej 2023-12-04, godz. 15:00 99 lat kończy major Jakub Tomasz Nowakowski pseudonim "Tomek" 99 lat kończy - 4 grudnia - urodzony w 1924 roku major Jakub Tomasz Nowakowski, pseudonim "Tomek", w czasie II wojny światowej żołnierz legendarnego batalionu… » więcej 2023-12-04, godz. 13:28 81 lat temu powstała Rada Pomocy Żydom Żegota 81 lat temu, 4 grudnia 1942 roku, powołano Radę Pomocy Żydom, pod konspiracyjnym kryptonimem "Żegota". Była to jedyna w okupowanej przez nazistów Europie… » więcej
111112113114115
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »