Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2023-10-02, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 2 października » więcej 2023-10-01, godz. 10:00 Niemiecki film "Ostatnia egzekucja" najlepszą fabułą na Festiwalu NNW w Gdyni Niemiecki film "Ostatnia egzekucja" najlepszą produkcją fabularną na Festiwalu NNW w Gdyni. W tamtejszym Teatrze Muzycznym odbyła się gala, podczas której… » więcej 2023-10-01, godz. 07:30 Ostatni dzień festiwalu otwarcia w Muzeum Historii Polski Dziś (1.10) ostatni dzień festiwalu otwarcia w Muzeum Historii Polski. Od 10.00 będzie można indywidualnie zwiedzać budynek i wystawę czasową. Również… » więcej 2023-10-01, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 1 października » więcej 2023-09-30, godz. 15:00 I Opolski Bieg Rotmistrza Pileckiego Uczczenie pamięci rotmistrza Witolda Pileckiego, popularyzacja i upowszechnianie biegania oraz propagowanie zdrowego i aktywnego stylu życia – to cele I Opolskiego… » więcej 2023-09-30, godz. 08:00 250 lat temu Sejm rozbiorowy ratyfikował traktaty I rozbioru Polski 250 lat temu, 30 września 1773 roku, Sejm rozbiorowy ratyfikował traktaty I rozbioru Polski. Umowy dotyczące podziału ziem Rzeczypospolitej przez Rosję, Prusy… » więcej 2023-09-30, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 30 września » więcej 2023-09-29, godz. 16:00 84 lata temu skapitulowała Twierdza Modlin 84 lata temu, 29 września 1939 roku, po dwóch tygodniach oblężenia, ostrzeliwania i bombardowania z powietrza przez wojska niemieckie, skapitulowała Twierdza… » więcej 2023-09-29, godz. 14:00 Z kolekcji Romana Sękowskiego Już w najbliższy poniedziałek wykład poświęcony śp.Romanowi Sękowskiemu i jego niezwykłym zbiorom , które trafiły do zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej… » więcej 2023-09-29, godz. 12:00 Światło na obraz Już w pierwszą sobotę października w ramach cyklu: Światło na obraz Muzeum Ślaska Opolskiego zaprasza na wykład o dziele Kazimierza Sichulskiego "Szlachcic… » więcej
130131132133134
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »