Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2023-10-08, godz. 12:00 16 lat temu zmarł ksiądz Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie 16 lat temu, 8 października 2007 roku, zmarł ksiądz prałat Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie. Był więźniem obozu… » więcej 2023-10-08, godz. 10:00 Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich 8 października przypada Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich. Jest obchodzone w rocznicę dnia, w którym w 1940 roku na komendanta nowo powstałej militarnej… » więcej 2023-10-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 8 października » więcej 2023-10-07, godz. 12:00 80 lat temu w sowieckim łagrze zmarł Eugeniusz Bodo, gwiazda polskiego kina i estrady rady Eugeniusz Bodo 80 lat temu, 7 października 1943 roku, w sowieckim łagrze w Kotłasie w obwodzie archangielskim, zmarł Eugeniusz Bodo, jeden z najbardziej popularnych aktorów… » więcej 2023-10-07, godz. 10:00 105 lat temu Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wydała manifest "Do Narodu Polskiego" 105 lat temu, 7 października 1918 roku, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wydała manifest "Do Narodu Polskiego", w którym zapowiadała utworzenie wolnej… » więcej 2023-10-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 7 października » więcej 2023-10-06, godz. 14:00 Warszawskie Łazienki odzyskają niedługo stracony podczas wojny świecznik Warszawskie Łazienki odzyskają niedługo stracony podczas wojny świecznik ścienny: mieniący się złotem i ozdobiony głową Meduzy. Po ośmiu dekadach pracownicy… » więcej 2023-10-06, godz. 12:00 33 lata temu zmarł Henryk Vogelfänger, gwiazda "Wesołej Lwowskiej Fali" 33 lata temu, 6 października 1990 roku, zmarł Henryk Vogelfänger, aktor radiowy i filmowy, gwiazda przedwojennego programu radiowego "Wesoła Lwowska Fala"… » więcej 2023-10-06, godz. 10:00 W Starym Grodkowie - "Rotmistrz Witold Pilecki - Polski Super Bohater" W tym roku mijają dwie rocznice związane z postacią rotmistrza Witolda Pileckiego: 80. ucieczki z Auschwitz oraz 75. rocznica śmierci rotmistrza. Z tej okazji… » więcej 2023-10-06, godz. 08:00 Wystawa “40 lat temu na Górze Św. Anny. 21 czerwca 1983 r.” Instytut Śląski w Opolu wraz z Instytutem Historii Uniwersytetu Opolskiego zaprasza na oficjalne otwarcie wystawy wspomnieniowej 40 lat temu na Górze Św. Anny… » więcej
127128129130131
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »