Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2023-10-17, godz. 09:00 Wystawa z okazji 250-lecia Komisji Edukacji Narodowej w Opolu Archiwum Państwowe w Opolu zaprasza na wystwę prezentowaną przed budynkiem przy ul. Zamkowej 2. » więcej 2023-10-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 17 października » więcej 2023-10-16, godz. 21:00 Dwie wystawy z okazji Roku Kopernikańskiego Trwa Rok Mikołaja Kopernika upamiętniający 550. rocznicę urodzin wielkiego uczonego. W Olsztynie, w którym spędził i pracował kilka lat, można oglądać… » więcej 2023-10-16, godz. 15:00 45 lat temu Wanda Rutkiewicz zdobyła Mount Everest 45 lata temu - 16 października 1978 roku - Wanda Rutkiewicz weszła na szczyt Mount Everest. Była pierwszą Europejką oraz trzecią kobietą na świecie na… » więcej 2023-10-16, godz. 12:00 45 lat temu kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża 45 lat temu, 16 października 1978 roku, kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża. O godzinie 18.18 znad Kaplicy Sykstyńskiej na placu św. Piotra… » więcej 2023-10-16, godz. 09:00 Wystawa poświęcona polskim dyplomatom ratującym Żydów w czasie II wojny W Warszawie otwarta została wystawa poświęcona polskim dyplomatom ratującym Żydów w czasie II wojny. Ekspozycję "Decyzja: ratować ludzi", inaugurującą… » więcej 2023-10-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 16 października » więcej 2023-10-15, godz. 11:00 71 lat temu przed komunistycznym sądem zapadł wyrok w procesie lotników 71 lat temu, 15 października 1952 roku, przed Najwyższym Sądem Wojskowym w Warszawie zapadł wyrok w sprawie czterech oficerów lotnictwa, oskarżonych przez… » więcej 2023-10-15, godz. 09:00 IPN: zainaugurowano projekt "Historia w artefaktach zapisana" "Historia w artefaktach zapisana" - to tytuł projektu edukacyjnego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej , który został zainaugurowany w Izbie Pamięci Strzelecka… » więcej 2023-10-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 15 października » więcej
123124125126127
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »