Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2023-10-19, godz. 08:00 Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych: uroczystości upamiętniające ks. Jana Zieję 19 października 2023 roku w Narodowym Dniu Pamięci Duchownych Niezłomnych o godz. 10.00 w Warszawie w Miejscu Pamięci ks. Jana Ziei (na rogu ul. Sterniczej… » więcej 2023-10-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 19 października » więcej 2023-10-18, godz. 16:00 2. rocznica otwarcia Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim Dwa lata temu, 18 października 2021 roku, w Baranowie Sandomierskim zostało otwarte Muzeum Teatru Polskiego Radia, dokumentujące dorobek, działającego już… » więcej 2023-10-18, godz. 14:00 95. rocznica śmierci gen. Tadeusza Rozwadowskiego, szefa sztabu WP w czasie Bitwy Warszawskiej 1920 roku 95 lat temu, 18 października 1928 roku, zmarł generał Tadeusz Rozwadowski, Naczelny Dowódca Wojsk Polskich w Galicji Wschodniej w wojnie polsko-ukraińskiej… » więcej 2023-10-18, godz. 12:00 465 lat temu król Zygmunt II August powołał pocztę królewską 465 lat temu, 18 października 1558 roku, król Zygmunt II August powołał pocztę królewską. Władca wydał tak zwany uniwersał, którym ustanowił "stałe… » więcej 2023-10-18, godz. 10:00 Nagrody IPN "Ambasador Polskiej Historii" wręczone Wręczono nagrody Instytutu Pamięci Narodowej "Ambasador Polskiej Historii". Uroczystość odbyła się w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie… » więcej 2023-10-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 18 października » więcej 2023-10-17, godz. 15:00 Jutro (18.10) wernisaż zatytułowany „Ślad pamięciowy” W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w środę o godzinie 17.00 odbędzie się otwarcie projektu „Ślad pamięciowy”. To wystawa… » więcej 2023-10-17, godz. 13:00 175 lat temu urodził się pisarz i varsavianista Wiktor Gomulicki 175 lat temu - 17 października 1848 roku - urodził się Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista i publicysta, a także badacz historii Warszawy. Jest… » więcej 2023-10-17, godz. 11:00 174 lata temu zmarł Fryderyk Chopin 174 lata temu, 17 października 1849 roku, w Paryżu zmarł Fryderyk Chopin, najwybitniejszy kompozytor epoki romantyzmu i pianista polskiej muzyki klasycznej… » więcej
122123124125126
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »