Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski 'Alek'…
2023-11-03, 13:30 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł/dok.

103 lata temu urodził się Aleksy Dawidowski "Alek" z Szarych Szeregów

Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
Aleksy Dawidowski. Nad prawą kieszenią widoczna odznaka udziału w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale w 1935 [fot. /wikipedia/domena publiczna/Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec]
103 lata temu, 3 listopada 1920 roku, urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek", instruktor harcerski, podharcmistrz, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Zmarł 30 marca 1943 roku, z powodu ran odniesionych cztery dni wcześniej, podczas akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" z rąk Niemców, słynnej akcji pod Arsenałem.
Jako 13-latek dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Był bardzo wysportowany - osiągał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym".

Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali, a po kilku miesiącach rozstrzelali ojca "Alka". Wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" Aleksy Dawidowski działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". To on, 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie. Z czasem Aleksy Dawidowski przeszedł do Grup Szturmowych, które wykonywały akcje bojowe.

W czasie akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".

Generał Stefan Rowecki "Grot", dowódca Armii Krajowej, odznaczył "Alka" pośmiertnie w maju 1943 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Aleksy Dawidowski był pierwszym harcerzem Szarych Szeregów, któremu nadano to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Został też awansowany do stopnia sierżanta podchorążego.

"Alek" został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono 4 kwietnia 1946 roku do grobu Jana Bytnara w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2011 roku "Alek" został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2023-10-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 21 pażdziernika » więcej 2023-10-20, godz. 19:59 Rzym: wystawa "Kopernik i rewolucja świata" W centrum antycznego Rzymu na Forum Romanum otwarta została wystawa "Kopernik i rewolucja świata". To polsko-włoska inicjatywa w ramach obchodów 550. rocznicy… » więcej 2023-10-20, godz. 12:00 11 lat temu zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard Solidarności 11 lat temu, 20 października 2012 roku, zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard "Solidarności". Był autorem muzyki do ponad dwudziestu filmów… » więcej 2023-10-20, godz. 12:00 Międzynarodowa konferencja naukowa: "(Auto)prezentacje. Kultura i pamięć mniejszości w projektach wystawienniczych" Budziszyn, Sønderborg, Chociebuż, Opole - te i wiele innych europejskich miejscowości łączy obecność mniejszości narodowych i etnicznych oraz instytucji… » więcej 2023-10-20, godz. 08:00 Pałac pod Blachą w 210. rocznicę śmierci księcia Józefa Poniatowski Odkrywanie tajemnic śmierci księcia Józefa Poniatowskiego, cennych pamiątek i arcydzieł malarstwa epoki napoleońskiej - tak Pałac pod Blachą obchodził… » więcej 2023-10-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 20 października » więcej 2023-10-19, godz. 14:00 VI ogólnopolska edycja projektu edukacyjnego „Kresy – polskie ziemie wschodnie w XX wieku”. Instytut Pamięci Narodowej zaprasza młodzież szkolną oraz opiekunów merytorycznych ̵ nauczycieli do udziału w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym „Kresy… » więcej 2023-10-19, godz. 12:00 Wystawa „Skarb katedry Notre-Dame” W muzeum Luwru otwarto (19.10) wystawę o „skarbie katedry Notre-Dame" w Paryżu. Po raz pierwszy od czasu pożaru z kwietnia 2019 zaprezentowano cenne relikty… » więcej 2023-10-19, godz. 10:00 Ogłoszono laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze" Muzeum Powstania Warszawskiego ogłosiło laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze". Zgłoszono 2200 zdjęć, nagrodzone prace w najbardziej… » więcej 2023-10-19, godz. 08:00 Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych: uroczystości upamiętniające ks. Jana Zieję 19 października 2023 roku w Narodowym Dniu Pamięci Duchownych Niezłomnych o godz. 10.00 w Warszawie w Miejscu Pamięci ks. Jana Ziei (na rogu ul. Sterniczej… » więcej
121122123124125
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »