Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-11-01, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
1 listopada
1335 - W Wyszehradzie rozpoczął obrady zjazd, na którym spotkali się król Polski Kazimierz III Wielki, władca Czech Jan Luksemburski oraz król Węgier Karol Robert.

1485 - W Gdańsku urodził się Jan Dantyszek, biskup warmiński, dyplomata, poeta, bliski doradca króla Zygmunta I Starego.

1496 - W Krakowie zmarł Filip Kallimach (właściwie Filippo Buonaccorsi), włoski humanista, poeta, pisarz polityczny.

1526 - W Krakowie urodziła się Katarzyna Jagiellonka, córka króla Polski Zygmunta I Starego i Bony Sforzy; żona Jana III Wazy, królowa Szwecji w latach 1569-1583; matka Zygmunta III Wazy, króla Polski (1587-1632).

1585 - W Kurzelowie koło Włoszczowy urodził się Jan Brożek, matematyk, astronom, medyk, profesor i rektor Akademii Krakowskiej.

1703 - W Iwanowicach urodził się Władysław Łubieński, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1759-1767.

1705 - Król August II Mocny ustanowił Order Orła Białego. To najstarsze i najwyższe odznaczenie RP było przyznawane w Polsce przedrozbiorowej, Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim oraz w latach 1921-1939, przywrócone ustawą z 16 października 1992 r.

1822 - W Wojutynie na Wołyniu urodził się Zygmunt Szczęsny Feliński, arcybiskup metropolita warszawski; po wybuchu Powstania Styczniowego protestował przeciwko carskim represjom; skazany na 20-letnie zesłanie do Jarosławia nad Wołgą; beatyfikowany w 2002 r.

1845 - W Sanoku urodził się Zygmunt Gorazdowski, uczestnik Powstania Styczniowego, katolicki duchowny, działający we Lwowie na rzecz ubogich i bezdomnych, założyciel Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Józefa; kanonizowany w 2005 r.

1848 - Wiosna Ludów: We Lwowie doszło do walk pomiędzy polską Gwardią Narodową a wojskami austriackimi; na rozkaz gen. Wilhelma Hammersteina miasto zostało ostrzelane przez artylerię, zginęło około 100 jego mieszkańców; w konsekwencji Lwów skapitulował.

1855 - W Sosnówce na Podolu urodził się Kazimierz Dłuski, lekarz ftyzjatra, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i pierwszy prezes Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR).

1862 - W Krakowie urodził się Feliks Koneczny, historyk i historiozof, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, autor m.in. "Cywilizacji bizantyńskiej" i "Dziejów Rosji".

1875 - Urodził się Witold Chodźko, lekarz psychiatra, higienista, członek Polskiej Akademii Umiejętności, profesor Uniwersytetu imienia Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie.

1893 - W Krakowie zmarł Jan Matejko, najwybitniejszy przedstawiciel polskiego malarstwa historycznego w XIX w.; autor obrazów "Bitwa pod Grunwaldem", "Kazanie Skargi", "Hołd pruski", "Sobieski pod Wiedniem", "Reytan na sejmie warszawskim 1773 roku", "Unia lubelska", "Stańczyk", "Batory pod Pskowem", "Konstytucja 3 Maja", "Kościuszko pod Racławicami", a także cyklu "Poczet królów i książąt polskich".

1908 Urodził się Jerzy Kondracki, geograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, zajmował się geografią fizyczną i kartografią.

1918 - W Lublinie rozpoczął się zjazd organizacji skautowych, w czasie którego utworzono Związek Harcerstwa Polskiego.

1918 - W dniach 1-3 listopada odbył się w Warszawie I Zjazd Eugeniczny.

1918 - Urodził się Tadeusz Brzozowski, malarz, rysownik, scenograf, pedagog, zajmował się również malarstwem ściennym, witrażem i projektowaniem tkanin.

1931 - Urodził się Kazimierz Zemła, rzeźbiarz i pedagog. Jest jednym z najbardziej znanych współczesnych polskich rzeźbiarzy.

1932 - W Paryżu zmarł Tadeusz Makowski, malarz, grafik.

1933 - Warszawski port lotniczy przeniesiono z Pól Mokotowskich na Okęcie.

1939 - Rada Najwyższa ZSRS podjęła decyzję o przyłączeniu anektowanych ziem wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej do Białoruskiej oraz Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej.

1939 - Wszyscy polscy jeńcy-oficerowie zostali umieszczeni w sowieckich obozach w Kozielsku i Starobielsku, natomiast funkcjonariusze policji, KOP i więziennictwa w obozie w Ostaszkowie (1-4 listopada).

1940 - W Londynie w wyniku niemieckiego bombardowania zginął mjr Bolesław Waligóra, kierownik Archiwum Sztabu Naczelnego Wodza, wieloletni szef Centralnego Archiwum Wojskowego.

1941 - Niemcy rozpoczęli budowę obozu zagłady w Bełżcu.

1941 - W Krakowie odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego. W powstanie teatru zaangażował się Karol Wojtyła, który występował w niektórych spektaklach organizowanych w prywatnych mieszkaniach jego przyjaciół.

1944 - Na zaproszenie władz Nowej Zelandii z Persji do Wellington przybyła grupa 732 w większości osieroconych polskich dzieci oraz ich 102 opiekunów; byli oni ofiarami sowieckich deportacji z lat 1940-1941, w 1942 r. zostali ewakuowani z ZSRS do Persji wraz z Armią Polską gen. Władysława Andersa.

1946 - Karol Wojtyła otrzymał święcenia kapłańskie.

1947 - W Radomyślu Wielkim urodził się Leszek Wosiewicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów "Kornblumenblau", "Cynga" i "Kroniki domowe".

1948 - W Toruniu urodził się Piotr Cieślak, aktor, reżyser teatralny, związany m.in. z Teatrem Studio, Teatrem Powszechnym w Warszawie oraz łódzkim Teatrem Jaracza, reżyserował również w Teatrze Narodowym i w poznańskim Teatrze Nowym; w latach 1993-2007 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Dramatycznego w Warszawie; wystąpił w filmie "Człowiek z marmuru" Andrzeja Wajdy; wieloletni pedagog warszawskiej PWST.

1956 - Rząd Węgier ogłosił neutralność kraju i wystąpienie z Układu Warszawskiego; premier Imre Nagy o uznanie neutralności Węgier poprosił ONZ.

1956 - W czasie spotkania w Brześciu sowiecki przywódca Nikita Chruszczow poinformował Władysława Gomułkę o podjęciu decyzji dotyczącej drugiej interwencji Armii Czerwonej na Węgrzech.

1970 - Na lotnisku w Karaczi w Pakistanie doszło do nieudanego zamachu terrorystycznego na życie przewodniczącego Rady Państwa PRL Mariana Spychalskiego; zginął wiceminister spraw zagranicznych Zygfryd Wolniak.

1971 - W Warszawie zmarła Jadwiga Smosarska, aktorka, gwiazda polskiego kina okresu międzywojennego, znana z ról w filmach "Trędowata", "Księżna Łowicka", "Barbara Radziwiłłówna".

1975 - Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami po raz pierwszy prowadził publiczną zbiórkę pieniędzy na terenie cmentarza.

1982 - Stan wojenny: W Warszawie w mieszkaniu Ewy Dałkowskiej odbyła się pierwsza premiera działającego poza oficjalnym obiegiem Teatru Domowego.

1985 - Po dziewięciu latach w Polsce zniesiono reglamentację cukru.

1986 - W Warszawie zmarł Mieczysław Moczar (wł. Mikołaj Demko), działacz komunistyczny, generał LWP, agent sowieckiego wywiadu wojskowego GRU, członek KPP, PPR i PZPR; w latach 1964-1968 minister spraw wewnętrznych, przywódca partyjnej "frakcji partyzantów", odpowiedzialny m.in. za zwalczanie powojennego podziemia niepodległościowego i antysemicką nagonkę w latach 1967-1968.

1993 - Wszedł w życie Traktat z Maastricht o Unii Europejskiej.

1996 - Zmarła mediewistka Maria Dembińska. W swoich badaniach skupiała się na historii materialnej, w szczególności na historii żywienia. Profesorka PAN.

1998 - W Strasburgu rozpoczął działalność nowy zreformowany Europejski Trybunał Praw Człowieka.

2003 - W Warszawie zmarł Henryk Machalica; aktor, występował w Teatrze Narodowym, a także na innych warszawskich scenach: w Teatrze Dramatycznym, Powszechnym, Polskim, Ochoty i Ateneum; znany m.in. z serialu "Złotopolscy", zagrał również w filmach "Pensja pani Latter", "Wilczyca", "Wierna rzeka".

2005 - Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło, że 27 stycznia - będzie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu; 27 stycznia 1945 r. Armia Czerwona wyzwoliła niemiecki obóz zagłady Auschwitz-Birkenau.

2019 – W Warszawie zmarła Izabella Galicka, historyk sztuki, odkrywczyni "Ekstazy św. Franciszka" El Greca, autorka wielu opracowań, książek i artykułów naukowych z dziedziny historii sztuki, architektury i urbanistyki.

2020 – W Lesku zmarł Janusz Szuber, poeta, eseista, felietonista.

2021 – W Poznaniu zmarła Bogusława Latawiec-Balcerzan, poetka, autorka powieści, krytyk literacka. Dwukrotnie nominowana do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego za najlepszy tom roku: w 2012 za tom "Gdyby czas był ziemią" a w 2019 za tom "Pierzchające ogrody".

Zobacz także

2023-10-25, godz. 13:00 200 lat temu w Krakowie zakończono sypanie Kopca Kościuszki 200 lat temu, 25 października 1823 roku, w Krakowie zakończono usypywanie Kopca Kościuszki. Dzieło, rozpoczęte w październiku 1820 roku, stało się demonstracją… » więcej 2023-10-25, godz. 11:00 80 lat temu oddział dywersji bojowej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth" 80 lat temu, 25 października 1943 roku, oddział dywersji bojowej "Agat" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth". Jej celem… » więcej 2023-10-25, godz. 09:44 Zmarła Wanda Półtawska, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück W Krakowie zmarła Wanda Półtawska - doktor psychiatrii i działaczka na rzecz obrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci. 2 listopada skończyłaby 102… » więcej 2023-10-25, godz. 09:00 105 lat temu został powołany Sztab Generalny Wojska Polskiego 105 lat temu, 25 października 1918 roku, został powołany urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich. Dziesięć lat później - w 1928 roku - przemianowano go na Sztab… » więcej 2023-10-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 25 października » więcej 2023-10-24, godz. 16:00 Grób powstańca śląskiego odznaczony znakiem pamięci "Tobie Polsko" Grób Franciszka Kozika został odznaczony znakiem pamięci "Tobie Polsko". Uroczystość odbyła się na cmentarzu komunalnym w Piasku koło Pszczyny, a zorganizował… » więcej 2023-10-24, godz. 13:53 Zmarł ppłk Władysław Foksa, żołnierz NSZ pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bartka” 23 października w wieku 103 lat, zmarł ppłk Władysław Foksa, żołnierz zgrupowania Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bar… » więcej 2023-10-13, godz. 08:59 Jutro (25.10) promocja monografii historycznej "Nysa - historia miasta" O godzinie 16:00 odbędzie się promocja długo oczekiwanej monografii historycznej "Nysa - historia miasta". » więcej 2023-10-24, godz. 09:00 Rozpoczynają się prace budowlane na terenie Muzeum Getta Warszawskiego Placówka będzie się mieściła w zabytkowym kompleksie dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów przy ulicy Siennej. Dyrekcja muzeum przekazała plac budowy generalnemu… » więcej 2023-10-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 24 października » więcej
120121122123124
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »