Józef Franczak w czasie wojny walczył w szeregach ZWZ-AK, po wojnie nawiązał kontakty z podziemiem antykomunistycznym - ze strukturami Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość - na Lubelszczyźnie, gdzie brał udział w akcjach wymierzonych w milicjantów, żołnierzy formacji bezpieczeństwa oraz ich współpracowników. Był rozpracowywany przez Służbę Bezpieczeństwa od początku lat 50. Według danych SB dysponował zorganizowaną siecią około 200 ludzi, którzy pomagali mu się ukrywać. Był doświadczonym konspiratorem, który bardzo dobrze poznał metody działania SB i dzięki temu przez tyle lat pozostawał nieuchwytny. Korzystając z uprzejmości okolicznych gospodarzy, często zmieniał miejsce pobytu.

Dwukrotnie rozważał ujawnienie się przed komunistyczną władzą - podczas amnestii w 1947 i w 1956 roku. Zrezygnował w obawie przed karą śmierci lub wieloletnim wyrokiem więzienia.

Zginął w wyniku zdrady, gdy SB pozyskała do współpracy Stanisława Mazura - stryjecznego brata towarzyszki życia "Lalusia". 21 października 1963 roku funkcjonariusze SB i ZOMO otoczyli gospodarstwo, w którym ukrywał się Józef Franczak. Ostatni partyzant tzw. drugiej konspiracji zginął podczas wymiany strzałów. Miał 45 lat. Współpraca Mazura z SB wyszła na jaw już po śmierci Józefa Franczaka, w 2005 roku.

W 2008 Franczak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W czerwcu 2015 awansowano go na stopień podporucznika.