Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-10-19, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
19 października
1335 - W Brnie zmarła Elżbieta Ryksa, córka polskiego króla Przemysła II i Ryksy szwedzkiej; żona Wacława II, królowa czeska i polska (1303-1305).

1466 - W Toruniu zawarty został pokój polsko-krzyżacki kończący wojnę trzynastoletnią; na jego mocy Pomorze Gdańskie, zachodnie Prusy z Malborkiem i Elblągiem, a także Warmia oraz ziemia chełmińska zostały przyłączone bezpośrednio do Polski jako Prusy Królewskie; część wschodnia Prus - Prusy Zakonne - ze stolicą w Królewcu - stała się lennem Polski.

1578 - Zygmunt Waza został wybrany królem Rzeczypospolitej. Nie była to jednak jedyna elekcja w tym czasie, co doprowadziło do zbrojnego konfliktu między zwolennikami Wazów a stronnictwem habsburskim.

1798 - Bulla papieża Piusa VI erygująca diecezję warszawską.

1813 - W bitwie pod Lipskiem zginął książę Józef Poniatowski, minister wojny i naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego; marszałek Francji.

1871 - W Wielogórze koło Radomia urodził się Karol Adwentowicz, aktor, reżyser teatralny. Reprezentant szkoły Tadeusza Pawlikowskiego przełomu XIX w XX wieku.

1901 - Urodził się Aleksander Maliszewski, poeta, dramatopisarz, tłumacz, prozaik, krytyk teatralny i filmowy.

1914 - Zwycięskie walki 2 Pułku Legionów Polskich na froncie karpackim pod Zieloną i Rafajłową.

1918 - Powołano Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego, na czele której stanęli ksiądz Józef Londzin, Jan Michejda i Tadeusz Reger.

1918 - Rada Regencyjna przejęła od niemieckich władz zwierzchnictwo nad wojskami polskimi stacjonującymi na terenach niemieckiej okupacji.

1918 - We Lwowie Ukraińska Rada Narodowa proklamowała powstanie niezależnego państwa ukraińskiego.

1921 - Urodził się Bogusław Klimczuk, kompozytor, pianista, autor utworów fortepianowych, pieśni i kantat.

1926 - Urodził się Stanisław Gorgolewski, fizyk i astronom, specjalizujący się w radioastronomii.

1925 - W Roczynach koło Andrychowa urodził się Czesław Kiszczak, funkcjonariusz Informacji Wojskowej, od 1973 r. szef wywiadu wojskowego, jednocześnie zastępca szefa Sztabu Generalnego WP (1978); w latach 1979-1981 szef Wojskowej Służby Wewnętrznej; od lipca 1981 do 1990 r. pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych; należał do najbliższych współpracowników gen. Wojciecha Jaruzelskiego; współautor stanu wojennego, członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), odpowiedzialny za represje stosowane wobec polskiego społeczeństwa; w latach 1986-1989 r. członek BP KC PZPR; jeden z inicjatorów rozmów Okrągłego Stołu; desygnowany na premiera w lipcu 1989 r., nie zdołał utworzyć rządu; w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego pełnił funkcję wicepremiera; w lipcu 1990 r. ustąpił ze stanowiska. W 2015 r. został skazany prawomocnie na 2 lata więzienia w zawieszeniu za udział w "związku przestępczym o charakterze zbrojnym", który przygotowywał stan wojenny. Po jego śmierci ujawniono przechowywane w jego domu dokumenty poświadczające współpracę Lecha Wałęsy z komunistyczną bezpieką.

1927 - Założono Aeroklub Warszawski.

1937 - W Brodni w woj. łódzkim urodziła się Teresa Ciepły, lekkoatletka, trzykrotna medalistka olimpijska, rekordzistka świata i Europy.

1940 - W Częstochowie urodził się Jerzy Kulej, pięściarz, dwukrotny mistrz olimpijski - z Tokio (1964) i Meksyku (1968).

1941 - W warszawskim getcie zmarł Leo Belmont, założyciel Polskiego Towarzystwa Esperantystów, adwokat, obrońca polityczny, publicysta, krytyk literacki, poeta, autor powieści.

1942 - W Warszawie zmarł Cyryl Ratajski, adwokat, przedwojenny prezydent Poznania, w czasie niemieckiej okupacji Delegat Rządu na Kraj (1940-1942).

1943 - W Moskwie rozpoczęła się konferencja ministrów spraw zagranicznych Związku Sowieckiego, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

1949 - W Strzelnie urodził się Stanisław Gądecki, arcybiskup metropolita poznański; od 2014 r. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

1953 - W Poznaniu zmarł Wojciech Trąmpczyński, prawnik, polityk związany z Narodową Demokracją, poseł na sejm pruski i do parlamentu niemieckiego; w II RP marszałek Sejmu (1919-1922) oraz marszałek Senatu (1922-1927).

1956 - Do Warszawy przyleciała sowiecka delegacja na czele z Nikitą Chruszczowem. Początek obrad VIII plenum KC PZPR, które wybrało Władysława Gomułkę na stanowisko I sekretarza KC PZPR.

1968 - W Warszawie zmarł Anatol Stern, poeta, prozaik, współtwórca polskiego futuryzmu.

1969 - W Poznaniu zmarł prof. Józef Kostrzewski, archeolog, muzeolog, współtwórca uniwersytetu w Poznaniu; kierował m.in. badaniami w Biskupinie.

1969 - Ił-18 lecący z Warszawy-Okęcie na znajdujące się we Wschodnim Berlinie lotnisko Schonefeld został uprowadzony przez dwóch młodych mieszkańców Berlina, Peter Klemta i Ulricha von Hofa.

1970 - Premiera filmu "Rejs" w reżyserii Marka Piwowskiego.

1970 - Zmarł Jacek Woszczerowicz, aktor, reżyser teatralny.

1976 - W Warszawie urodził się Michał Zadara, reżyser teatralny, scenarzysta.

1980 - W Warszawie zakończył się X Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina; jego zwycięzcą został Dang Thai Son z Wietnamu.

1984 - W pobliżu wioski Górsk koło Torunia funkcjonariusze IV Departamentu MSW, zajmującego się zwalczaniem Kościoła katolickiego, uprowadzili a następnie zamordowali księdza Jerzego Popiełuszkę, duszpasterza ludzi pracy, kapelana Solidarności, organizatora Mszy św. za Ojczyznę odprawianych w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu w Warszawie.

1987 - W Warszawie zmarł Igor Abramow-Newerly, pisarz, współpracownik Janusza Korczaka, w 1932 r. przejął od niego redakcję "Małego Przeglądu", którą kierował do 1939 r.; w czasie II wojny światowej więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych na Majdanku i w Auschwitz; autor książek "Chłopiec z Salskich Stepów", "Pamiątka z Celulozy" oraz "Zostało z uczty Bogów".

1987 - Premiera filmu "W zawieszeniu" w reżyserii Waldemara Krzystka.

1991 - W Warszawie zmarł ksiądz Jan Zieja, kapelan wojskowy w czasie wojny polsko-bolszewickiej, kampanii 1939 r. i powstania warszawskiego; naczelny kapelan Szarych Szeregów, współpracownik Rady Pomocy Żydom "Żegota"; współtwórca i członek Komitetu Obrony Robotników.

1991 - Sejm podjął ustawę o likwidacji Państwowych Gospodarstw Rolnych.

2001 - Na urząd Prezesa Rady Ministrów powołany został Leszek Miller.

2005 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski desygnował na stanowisko premiera Kazimierza Marcinkiewicza.

2010 - W Łodzi Ryszard Cyba wtargnął do siedziby PiS i zastrzelił Marka Rosiaka - działacza partii i asystenta europosła Janusza Wojciechowskiego oraz ranił nożem Pawła Kowalskiego - asystenta posła Jarosława Jagiełły; za zbrodnię Cyba został skazany na dożywotnie więzienie.

2011 - W Czechówce koło Myślenic zmarł Bohdan Osadczuk, ukraiński historyk, politolog, intelektualista, publicysta, współpracownik paryskiej "Kultury", orędownik pojednania polsko-ukraińskiego.

2011 - W kanadyjskiej prowincji Ontario zmarł Tadeusz Sawicz, polski pilot myśliwski biorący udział w Bitwie o Anglię.

2017 – W Warszawie zmarła Zofia Bartoszewska, harcerka Szarych Szeregów, uczestniczka Powstania Warszawskiego, działaczka opozycji antykomunistycznej i Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom, wieloletnia współpracowniczka Państwowego Instytutu Wydawniczego.

2020 – W Warszawie zmarł Wojciech Pszoniak, wybitny aktor teatralny i filmowy. W swej karierze zagrał w ok. 100 filmach, m.in.: "Weselu", "Ziemi obiecanej", "Dantonie", "Korczaku" i "Arii dla atlety".

Zobacz także

2023-10-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 21 pażdziernika » więcej 2023-10-20, godz. 19:59 Rzym: wystawa "Kopernik i rewolucja świata" W centrum antycznego Rzymu na Forum Romanum otwarta została wystawa "Kopernik i rewolucja świata". To polsko-włoska inicjatywa w ramach obchodów 550. rocznicy… » więcej 2023-10-20, godz. 12:00 11 lat temu zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard Solidarności 11 lat temu, 20 października 2012 roku, zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard "Solidarności". Był autorem muzyki do ponad dwudziestu filmów… » więcej 2023-10-20, godz. 12:00 Międzynarodowa konferencja naukowa: "(Auto)prezentacje. Kultura i pamięć mniejszości w projektach wystawienniczych" Budziszyn, Sønderborg, Chociebuż, Opole - te i wiele innych europejskich miejscowości łączy obecność mniejszości narodowych i etnicznych oraz instytucji… » więcej 2023-10-20, godz. 08:00 Pałac pod Blachą w 210. rocznicę śmierci księcia Józefa Poniatowski Odkrywanie tajemnic śmierci księcia Józefa Poniatowskiego, cennych pamiątek i arcydzieł malarstwa epoki napoleońskiej - tak Pałac pod Blachą obchodził… » więcej 2023-10-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 20 października » więcej 2023-10-19, godz. 14:00 VI ogólnopolska edycja projektu edukacyjnego „Kresy – polskie ziemie wschodnie w XX wieku”. Instytut Pamięci Narodowej zaprasza młodzież szkolną oraz opiekunów merytorycznych ̵ nauczycieli do udziału w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym „Kresy… » więcej 2023-10-19, godz. 12:00 Wystawa „Skarb katedry Notre-Dame” W muzeum Luwru otwarto (19.10) wystawę o „skarbie katedry Notre-Dame" w Paryżu. Po raz pierwszy od czasu pożaru z kwietnia 2019 zaprezentowano cenne relikty… » więcej 2023-10-19, godz. 10:00 Ogłoszono laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze" Muzeum Powstania Warszawskiego ogłosiło laureatów piątego konkursu fotograficznego "Pamięć »W« kadrze". Zgłoszono 2200 zdjęć, nagrodzone prace w najbardziej… » więcej 2023-10-19, godz. 08:00 Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych: uroczystości upamiętniające ks. Jana Zieję 19 października 2023 roku w Narodowym Dniu Pamięci Duchownych Niezłomnych o godz. 10.00 w Warszawie w Miejscu Pamięci ks. Jana Ziei (na rogu ul. Sterniczej… » więcej
122123124125126
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »