Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski '…
2023-09-24, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/O.Kłosińska

105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski "Zapora"

Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
105 lat temu, 24 września 1918 roku, urodził się major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", Żołnierz Niezłomny. Został zamordowany przez bezpiekę w 1949 roku. Jego ciało wrzucono do zbiorowej, bezimiennej mogiły.
Szczątki majora odnaleziono w 2012 roku w Kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 roku. Major został pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Hieronim Dekutowski "Zapora" walczył jako ochotnik w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie bronił granic Francji, a po jej kapitulacji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku przerzucono go na teren Polski jako cichociemnego. Został przydzielony do Kedywu Okręgu AK Lublin. Przeprowadził kilkadziesiąt akcji zbrojnych. W sierpniu 1944 roku podjął nieudaną próbę przedostania się na pomoc walczącej Warszawie.

Na początku 1945 roku skoncentrował żołnierzy zagrożonych aresztowaniami i rozpoczął akcje odwetowe wobec wojsk NKWD i organów władzy ludowej. Dowodził największym zgrupowaniem na Lubelszczyźnie, działającym do amnestii w 1947 roku. Podlegało mu około 200 żołnierzy, którzy wiosną 1945 roku oczyścili powiaty kraśnicki, część puławskiego i lubelskiego z posterunków Milicji Obywatelskiej.

W 1947 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii, zaprzestał akcji i ujawnił się. Zagrożony aresztowaniem, wraz z grupą podkomendnych, podjął próbę ucieczki poza granice kraju, jednak wszyscy zostali zatrzymani.

Major Dekutowski został poddany brutalnemu śledztwu w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed wykonaniem wyroku major Dekutowski podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi.

Stracono go 7 marca 1949 roku. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!". Został pochowany w zbiorowym grobie. Razem z "Zaporą" stracono też sześciu jego żołnierzy.

Wyrok wydany przez komunistyczne władze na "Zaporę" został unieważniony w 1994 roku.

W 2007 prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Hieronima Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanych zostało też sześciu żołnierzy majora straconych wraz z nim - Stanisław Łukasik, Roman Groński, Edmund Tudruj, Tadeusz Pelak, Arkadiusz Wasilewski i Jerzy Miatkowski.

Zobacz także

2023-10-09, godz. 10:00 Warszawa setnym przystankiem "Iskier Niepodległej" 7 miesięcy, 100 miejscowości i niemal 50 tysięcy odwiedzających. Mobilny spektakl "Iskry Niepodległej" dojechał do setnego przystanku - na kampus Uniwersytetu… » więcej 2023-10-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 9 października » więcej 2023-10-08, godz. 12:00 16 lat temu zmarł ksiądz Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie 16 lat temu, 8 października 2007 roku, zmarł ksiądz prałat Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie. Był więźniem obozu… » więcej 2023-10-08, godz. 10:00 Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich 8 października przypada Święto Żołnierzy Batalionów Chłopskich. Jest obchodzone w rocznicę dnia, w którym w 1940 roku na komendanta nowo powstałej militarnej… » więcej 2023-10-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 8 października » więcej 2023-10-07, godz. 12:00 80 lat temu w sowieckim łagrze zmarł Eugeniusz Bodo, gwiazda polskiego kina i estrady rady Eugeniusz Bodo 80 lat temu, 7 października 1943 roku, w sowieckim łagrze w Kotłasie w obwodzie archangielskim, zmarł Eugeniusz Bodo, jeden z najbardziej popularnych aktorów… » więcej 2023-10-07, godz. 10:00 105 lat temu Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wydała manifest "Do Narodu Polskiego" 105 lat temu, 7 października 1918 roku, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wydała manifest "Do Narodu Polskiego", w którym zapowiadała utworzenie wolnej… » więcej 2023-10-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 7 października » więcej 2023-10-06, godz. 14:00 Warszawskie Łazienki odzyskają niedługo stracony podczas wojny świecznik Warszawskie Łazienki odzyskają niedługo stracony podczas wojny świecznik ścienny: mieniący się złotem i ozdobiony głową Meduzy. Po ośmiu dekadach pracownicy… » więcej 2023-10-06, godz. 12:00 33 lata temu zmarł Henryk Vogelfänger, gwiazda "Wesołej Lwowskiej Fali" 33 lata temu, 6 października 1990 roku, zmarł Henryk Vogelfänger, aktor radiowy i filmowy, gwiazda przedwojennego programu radiowego "Wesoła Lwowska Fala"… » więcej
140141142143144
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »