Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski '…
2023-09-24, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/O.Kłosińska

105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski "Zapora"

Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
105 lat temu, 24 września 1918 roku, urodził się major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", Żołnierz Niezłomny. Został zamordowany przez bezpiekę w 1949 roku. Jego ciało wrzucono do zbiorowej, bezimiennej mogiły.
Szczątki majora odnaleziono w 2012 roku w Kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 roku. Major został pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Hieronim Dekutowski "Zapora" walczył jako ochotnik w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie bronił granic Francji, a po jej kapitulacji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku przerzucono go na teren Polski jako cichociemnego. Został przydzielony do Kedywu Okręgu AK Lublin. Przeprowadził kilkadziesiąt akcji zbrojnych. W sierpniu 1944 roku podjął nieudaną próbę przedostania się na pomoc walczącej Warszawie.

Na początku 1945 roku skoncentrował żołnierzy zagrożonych aresztowaniami i rozpoczął akcje odwetowe wobec wojsk NKWD i organów władzy ludowej. Dowodził największym zgrupowaniem na Lubelszczyźnie, działającym do amnestii w 1947 roku. Podlegało mu około 200 żołnierzy, którzy wiosną 1945 roku oczyścili powiaty kraśnicki, część puławskiego i lubelskiego z posterunków Milicji Obywatelskiej.

W 1947 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii, zaprzestał akcji i ujawnił się. Zagrożony aresztowaniem, wraz z grupą podkomendnych, podjął próbę ucieczki poza granice kraju, jednak wszyscy zostali zatrzymani.

Major Dekutowski został poddany brutalnemu śledztwu w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed wykonaniem wyroku major Dekutowski podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi.

Stracono go 7 marca 1949 roku. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!". Został pochowany w zbiorowym grobie. Razem z "Zaporą" stracono też sześciu jego żołnierzy.

Wyrok wydany przez komunistyczne władze na "Zaporę" został unieważniony w 1994 roku.

W 2007 prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Hieronima Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanych zostało też sześciu żołnierzy majora straconych wraz z nim - Stanisław Łukasik, Roman Groński, Edmund Tudruj, Tadeusz Pelak, Arkadiusz Wasilewski i Jerzy Miatkowski.

Zobacz także

2023-09-17, godz. 08:00 84 lata temu doszło do napaści sowieckiej na Polskę 84 lata temu, 17 września 1939 roku, doszło do napaści sowieckiej na Polskę. Na wschodnie tereny naszego kraju wkroczyła Armia Czerwona. Tym samym zrealizowała… » więcej 2023-09-17, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 17 września » więcej 2023-09-16, godz. 08:00 Dzisiaj rozpoczynają się Opolskie Spotkania Kresowe w Grodźcu Promocja kultury Kresowian i historii Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej - to cele Opolskich Spotkań Kresowych we wsi Grodziec. W tym roku odbędzie się jubileuszowa… » więcej 2023-09-16, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 16 września » więcej 2023-09-15, godz. 16:00 „Warta pamięci” w przeddzień 84. rocznicy agresji Związku Radzieckiego na Polskę W sobotę, w przededniu 84. rocznicy napaści Związku Radzieckiego na Polskę w co najmniej w 25 miejscach w całej Polsce o 17.30 staną „Warty pamięci”… » więcej 2023-09-15, godz. 14:00 Kopickie spotkania pałacowe Już po raz trzeci odbędą się w Kopicach koło Grodkowa Kopickie Spotkania Pałacowe. » więcej 2023-09-15, godz. 12:00 Golgota Wschodu Już dzisiaj specjalny weekend poświęcony pamięci ofiar Katyńskiej tragedii. Odkryj historię i głębokie emocje ukryte za wystawą „Golgota Wschodu”… » więcej 2023-09-15, godz. 10:00 66 lat temu zmarł kontradmirał Włodzimierz Steyer, dowódca obrony Helu w 1939 roku 66 lat temu, 15 września 1957 roku, zmarł Włodzimierz Steyer, kontradmirał, morski oficer pokładowy okrętów nawodnych, jeden z twórców floty II Rzeczpospolitej… » więcej 2023-09-15, godz. 07:30 116 lat temu urodził się ksiądz Wacław Karłowicz, kapelan Powstania Warszawskiego 116 lat temu, 15 września 1907 roku, urodził się ksiądz Wacław Karłowicz, kapelan Powstania Warszawskiego, szambelan papieski, Kustosz Pamięci Narodowej… » więcej 2023-09-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 września » więcej
137138139140141
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »