Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski '…
2023-09-24, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/O.Kłosińska

105 lat temu urodził się Hieronim Dekutowski "Zapora"

Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
Hieronim Dekutowski "Zapora". [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Hieronim_Dekutowski#/media/Plik:Hieronim_Dekutowski_Zapora.jpg]
105 lat temu, 24 września 1918 roku, urodził się major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", Żołnierz Niezłomny. Został zamordowany przez bezpiekę w 1949 roku. Jego ciało wrzucono do zbiorowej, bezimiennej mogiły.
Szczątki majora odnaleziono w 2012 roku w Kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 roku. Major został pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Hieronim Dekutowski "Zapora" walczył jako ochotnik w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie bronił granic Francji, a po jej kapitulacji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku przerzucono go na teren Polski jako cichociemnego. Został przydzielony do Kedywu Okręgu AK Lublin. Przeprowadził kilkadziesiąt akcji zbrojnych. W sierpniu 1944 roku podjął nieudaną próbę przedostania się na pomoc walczącej Warszawie.

Na początku 1945 roku skoncentrował żołnierzy zagrożonych aresztowaniami i rozpoczął akcje odwetowe wobec wojsk NKWD i organów władzy ludowej. Dowodził największym zgrupowaniem na Lubelszczyźnie, działającym do amnestii w 1947 roku. Podlegało mu około 200 żołnierzy, którzy wiosną 1945 roku oczyścili powiaty kraśnicki, część puławskiego i lubelskiego z posterunków Milicji Obywatelskiej.

W 1947 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii, zaprzestał akcji i ujawnił się. Zagrożony aresztowaniem, wraz z grupą podkomendnych, podjął próbę ucieczki poza granice kraju, jednak wszyscy zostali zatrzymani.

Major Dekutowski został poddany brutalnemu śledztwu w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed wykonaniem wyroku major Dekutowski podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi.

Stracono go 7 marca 1949 roku. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!". Został pochowany w zbiorowym grobie. Razem z "Zaporą" stracono też sześciu jego żołnierzy.

Wyrok wydany przez komunistyczne władze na "Zaporę" został unieważniony w 1994 roku.

W 2007 prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Hieronima Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanych zostało też sześciu żołnierzy majora straconych wraz z nim - Stanisław Łukasik, Roman Groński, Edmund Tudruj, Tadeusz Pelak, Arkadiusz Wasilewski i Jerzy Miatkowski.

Zobacz także

2023-10-27, godz. 12:09 "Nysa - historia miasta" - to tytuł pierwszej monografii poświęconej Śląskiemu Rzymowi Publikacja powstała z okazji 800-lecia Nysy i prezentuje historię miasta od czasów przedlokacyjnych do czasów współczesnych. Trzytomowe dzieło zaprezentowali… » więcej 2023-10-27, godz. 13:00 Odnaleziono zbiorowy grób Polaków w byłej miejscowości Puźniki na Ukrainie W byłej miejscowości Puźniki w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie odnaleziono zbiorowy grób Polaków zamordowanych w roku 1945 przez ukraińskich nacjonalistów… » więcej 2023-10-27, godz. 11:15 32 lata temu w Polsce odbyły się pierwsze całkowicie wolne wybory parlamentarne 32 lata temu, 27 października 1991 roku, w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej całkowicie wolne wybory parlamentarne, gdyż poprzednie - te… » więcej 2023-10-27, godz. 09:00 Po raz ósmy wyróżniono krótkie filmy w ramach konkursu Patria Nostra Krótkie filmy historyczne wykonywane przez uczniów polskich szkół można było zobaczyć podczas gali konkursu Patria Nostra w Warszawie. W jej ramach pasjonaci… » więcej 2023-10-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 27 października » więcej 2023-10-26, godz. 15:00 W Mauzoleum Walk i Męczeństwa plan siedziby gestapo przy alei Szucha 25 wykonany przez konspiracyjnych działaczy Polskiego… W Mauzoleum Walk i Męczeństwa zaprezentowano plan siedziby gestapo przy alei Szucha 25 w Warszawie zrobiony przez konspiracyjną komórkę Polskiego Państwa… » więcej 2023-10-26, godz. 13:00 Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau uhonorowany Orderem Imperium Brytyjskiego Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau doktor Piotr Cywiński odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Imperium Brytyjskiego. To jedno z wysokich odznaczeń… » więcej 2023-10-26, godz. 11:00 W Muzeum na Rakowieckiej zainaugurowano siódmy projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" 16 grup z klas siódmych i ósmych szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Mazowsza wraz z opiekunami włącza się w projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań"… » więcej 2023-10-26, godz. 09:00 42 lata temu wybuchł strajk w radomskiej WSI 42 lata temu, 26 października 1981 roku, wybuchł strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu, zorganizowany przez uczelnianą "Solidarność" i Niezależne… » więcej 2023-10-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 26 października » więcej
131132133134135
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »