Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 70 lat temu rozpoczął się proces przeciwko biskupowi…
2023-09-14, 08:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/K.Koziełł

70 lat temu rozpoczął się proces przeciwko biskupowi Czesławowi Kaczmarkowi

Biskup Czesław Kaczmarek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Biskup Czesław Kaczmarek [fot. wikipedia/domena publiczna]
70 lat temu - 14 września 1953 roku - przed sądem wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces przeciwko biskupowi kieleckiemu Czesławowi Kaczmarkowi. Razem z nim na ławie oskarżonych zasiedli trzej księża oraz siostra zakonna.
Komunistyczne władze zamieniły proces w wydarzenie propagandowe. Po ośmiu dniach wydano wyrok - 12 lat więzienia za działalność na niekorzyść Związku Radzieckiego, szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych i Watykanu oraz dywersję. Proces stanowił część represji, jakie spotkały biskupa Kaczmarka. W latach 1951-1956 był więziony przez władze komunistyczne, a do śmierci w 1963 roku przez nie prześladowany.

Podczas II wojny światowej przyjął i dał schronienie kilkuset zagrożonym kapłanom spoza diecezji kieleckiej. Prowadził tajne nauczanie i działalność charytatywną, udzielał wsparcia warszawiakom uciekającym ze stolicy po upadku Powstania Warszawskiego.

Po wojnie biskup Kaczmarek stał się obiektem nagonki. Lojalna wobec władzy prasa donosiła o jego rzekomej współpracy z Niemcami i szykanowaniu młodzieży niewierzącej. W 1947 roku funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa wdarli się do domu duchownego, a w styczniu 1951 roku został aresztowany. Biskup Kaczmarek był pierwszym hierarchą w Polsce zatrzymanym przez UB.

Komunistyczne władze postępowanie przeciwko duchownemu zamieniły w wydarzenie propagandowe, a przydzielony z urzędu obrońca działał na rzecz prokuratury, a nie oskarżonego. Pretekstem do aresztowania biskupa Kaczmarka było oskarżenie o znajomość i kontakty z ambasadorem USA w Polsce. Przez ponad dwa i pół roku torturowano go - izolowano, głodzono, pozbawiano snu i odpoczynku, a także poddawano działaniu środków farmakologicznych.

Proces przeciwko biskupowi kieleckiemu Czesławowi Kaczmarkowi przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się 14 września 1953 roku. Po ośmiu dniach, 22 września, wydano wyrok. Hierarcha został skazany na 12 lat więzienia za działalność na niekorzyść Związku Radzieckiego, szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych i Watykanu, dywersję oraz kontakty z podziemiem.

Wycieńczony torturami biskup Kaczmarek podczas procesu przyznał się do winy, biorąc całą odpowiedzialność na siebie, by chronić współoskarżonych - księży: Jana Danilewicza, Józefa Dąbrowskiego i Władysława Widłaka oraz siostrę zakonną Walerię Niklewską.

Na mocy amnestii z 1956 roku biskup Kaczmarek wyszedł na wolność, jednak nadal był prześladowany przez komunistów. Wyczerpany fizycznie i psychicznie wieloletnimi szykanami, podupadł na zdrowiu. Przeszedł dwa zawały serca, zmarł 26 sierpnia 1963 roku. Jego pogrzeb odbył się trzy dni później w kieleckiej katedrze. W ceremonii uczestniczył między innymi biskup Karol Wojtyła. Trumnę z ciałem złożono w podziemiach katedry.

W 1990 roku biskup Kaczmarek został pośmiertnie uniewinniony i zrehabilitowany. W 2007 roku, decyzją prezydenta Lecha Kaczyńskiego, hierarchę odznaczono Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność duszpasterską i charytatywną".

(więcej)

Biskup Czesław Kaczmarek urodził się 16 kwietnia 1895 roku, w 1922 przyjął święcenia kapłańskie, a następnie studiował we Francji, gdzie był duszpasterzem w środowisku emigracyjnym polskich robotników. Po powrocie do kraju, w 1928 roku, skierowano go najpierw do Płocka. W maju 1938 roku został powołany do godności biskupiej i ustanowiony ordynariuszem kieleckim. Jako swe zawołanie przyjął słowa: „Omnia pro Christo Rege” - "Wszystko dla Chrystusa Króla".

Podczas II wojny światowej przyjął i dał schronienie kilkuset zagrożonym kapłanom spoza diecezji kieleckiej. Prowadził tajne nauczanie i działalność charytatywną, udzielał wsparcia warszawiakom uciekającym ze stolicy po upadku powstania.

Kiedy po wojnie do władzy w Polsce doszli komuniści, biskup Kaczmarek szybko stał się obiektem nagonki. Lojalna wobec władzy prasa donosiła o jego rzekomej współpracy z Niemcami i szykanowaniu młodzieży niewierzącej. Naraził się władzy ludowej między innymi gdy po pogromie kieleckim w lipcu 1946 roku, wspólnie z księdzem Janem Danilewiczem, przygotował raport, w którym wskazał na rządzących, jako tych, którym mogło zależeć na wywołaniu tych wydarzeń. Dokument został przekazany ambasadorowi Stanów Zjednoczonych, co również stanowiło argument przeciwko duchownemu. Ponadto w 1950 roku wyraził sprzeciw wobec podpisania przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego porozumienia z rządem. Biskup Kaczmarek został aresztowany w styczniu 1951, proces rozpoczął się niemal trzy lata później.

Zobacz także

2024-06-03, godz. 11:00 Pokaz spektaklu „Przez ścianę” – Warszawa, 11–13 czerwca 2024 Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zapraszają na kolejne pokazy spektaklu „Przez ścianę”, które… » więcej 2024-06-03, godz. 09:00 Wystawa IPN w 45. rocznicę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski 45 lat temu papież Jan Paweł II po raz pierwszy przybył z pielgrzymką do ojczyzny. 2 czerwca 1979 roku w Warszawie papież Polak wypowiedział słowa: "Niech… » więcej 2024-06-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 czerwca » więcej 2024-06-02, godz. 11:00 45. rocznica pierwszej pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II 45 lat temu, 2 czerwca 1979 roku, papież Jan Paweł II przybył z pierwszą pielgrzymką do ojczyzny. Po raz pierwszy biskup Rzymu odwiedził Polskę w jej tysiącletnich… » więcej 2024-06-02, godz. 09:00 110 lat temu urodziła się Teodora Żukowska ps. "Milena", nazywana szpiegiem z pałacu Brühla 110 lat temu, 2 czerwca 1914 roku, urodziła się Teodora Żukowska, pseudonim „Milena”, agentka kontrwywiadu Armii Krajowej, nazywana szpiegiem z pałacu… » więcej 2024-06-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 czerwca » więcej 2024-06-01, godz. 11:00 255 lat temu urodził się Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopina 255 lat temu, 1 czerwca 1769 roku, urodził się Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-06-01, godz. 09:00 Polska obchodzi Międzynarodowy Dzień Dziecka 1 czerwca Polska obchodzi Międzynarodowy Dzień Dziecka. W całym kraju z tej okazji organizowane są różne wydarzenia dla dzieci - festyny, koncerty, imprezy… » więcej 2024-06-01, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 1 czerwca » więcej 2024-05-31, godz. 15:00 Dyskusja panelowa „Transformacja ustrojowa w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – bilans doświadczeń” W ramach obchodów 35. rocznicy częściowo wolnych wyborów parlamentarnych z 4 czerwca 1989 roku Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej organizuje… » więcej
1617181920
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »