Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 70 lat temu rozpoczął się proces przeciwko biskupowi…
2023-09-14, 08:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/K.Koziełł

70 lat temu rozpoczął się proces przeciwko biskupowi Czesławowi Kaczmarkowi

Biskup Czesław Kaczmarek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Biskup Czesław Kaczmarek [fot. wikipedia/domena publiczna]
70 lat temu - 14 września 1953 roku - przed sądem wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces przeciwko biskupowi kieleckiemu Czesławowi Kaczmarkowi. Razem z nim na ławie oskarżonych zasiedli trzej księża oraz siostra zakonna.
Komunistyczne władze zamieniły proces w wydarzenie propagandowe. Po ośmiu dniach wydano wyrok - 12 lat więzienia za działalność na niekorzyść Związku Radzieckiego, szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych i Watykanu oraz dywersję. Proces stanowił część represji, jakie spotkały biskupa Kaczmarka. W latach 1951-1956 był więziony przez władze komunistyczne, a do śmierci w 1963 roku przez nie prześladowany.

Podczas II wojny światowej przyjął i dał schronienie kilkuset zagrożonym kapłanom spoza diecezji kieleckiej. Prowadził tajne nauczanie i działalność charytatywną, udzielał wsparcia warszawiakom uciekającym ze stolicy po upadku Powstania Warszawskiego.

Po wojnie biskup Kaczmarek stał się obiektem nagonki. Lojalna wobec władzy prasa donosiła o jego rzekomej współpracy z Niemcami i szykanowaniu młodzieży niewierzącej. W 1947 roku funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa wdarli się do domu duchownego, a w styczniu 1951 roku został aresztowany. Biskup Kaczmarek był pierwszym hierarchą w Polsce zatrzymanym przez UB.

Komunistyczne władze postępowanie przeciwko duchownemu zamieniły w wydarzenie propagandowe, a przydzielony z urzędu obrońca działał na rzecz prokuratury, a nie oskarżonego. Pretekstem do aresztowania biskupa Kaczmarka było oskarżenie o znajomość i kontakty z ambasadorem USA w Polsce. Przez ponad dwa i pół roku torturowano go - izolowano, głodzono, pozbawiano snu i odpoczynku, a także poddawano działaniu środków farmakologicznych.

Proces przeciwko biskupowi kieleckiemu Czesławowi Kaczmarkowi przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się 14 września 1953 roku. Po ośmiu dniach, 22 września, wydano wyrok. Hierarcha został skazany na 12 lat więzienia za działalność na niekorzyść Związku Radzieckiego, szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych i Watykanu, dywersję oraz kontakty z podziemiem.

Wycieńczony torturami biskup Kaczmarek podczas procesu przyznał się do winy, biorąc całą odpowiedzialność na siebie, by chronić współoskarżonych - księży: Jana Danilewicza, Józefa Dąbrowskiego i Władysława Widłaka oraz siostrę zakonną Walerię Niklewską.

Na mocy amnestii z 1956 roku biskup Kaczmarek wyszedł na wolność, jednak nadal był prześladowany przez komunistów. Wyczerpany fizycznie i psychicznie wieloletnimi szykanami, podupadł na zdrowiu. Przeszedł dwa zawały serca, zmarł 26 sierpnia 1963 roku. Jego pogrzeb odbył się trzy dni później w kieleckiej katedrze. W ceremonii uczestniczył między innymi biskup Karol Wojtyła. Trumnę z ciałem złożono w podziemiach katedry.

W 1990 roku biskup Kaczmarek został pośmiertnie uniewinniony i zrehabilitowany. W 2007 roku, decyzją prezydenta Lecha Kaczyńskiego, hierarchę odznaczono Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność duszpasterską i charytatywną".

(więcej)

Biskup Czesław Kaczmarek urodził się 16 kwietnia 1895 roku, w 1922 przyjął święcenia kapłańskie, a następnie studiował we Francji, gdzie był duszpasterzem w środowisku emigracyjnym polskich robotników. Po powrocie do kraju, w 1928 roku, skierowano go najpierw do Płocka. W maju 1938 roku został powołany do godności biskupiej i ustanowiony ordynariuszem kieleckim. Jako swe zawołanie przyjął słowa: „Omnia pro Christo Rege” - "Wszystko dla Chrystusa Króla".

Podczas II wojny światowej przyjął i dał schronienie kilkuset zagrożonym kapłanom spoza diecezji kieleckiej. Prowadził tajne nauczanie i działalność charytatywną, udzielał wsparcia warszawiakom uciekającym ze stolicy po upadku powstania.

Kiedy po wojnie do władzy w Polsce doszli komuniści, biskup Kaczmarek szybko stał się obiektem nagonki. Lojalna wobec władzy prasa donosiła o jego rzekomej współpracy z Niemcami i szykanowaniu młodzieży niewierzącej. Naraził się władzy ludowej między innymi gdy po pogromie kieleckim w lipcu 1946 roku, wspólnie z księdzem Janem Danilewiczem, przygotował raport, w którym wskazał na rządzących, jako tych, którym mogło zależeć na wywołaniu tych wydarzeń. Dokument został przekazany ambasadorowi Stanów Zjednoczonych, co również stanowiło argument przeciwko duchownemu. Ponadto w 1950 roku wyraził sprzeciw wobec podpisania przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego porozumienia z rządem. Biskup Kaczmarek został aresztowany w styczniu 1951, proces rozpoczął się niemal trzy lata później.

Zobacz także

2024-06-05, godz. 11:00 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny… » więcej 2024-06-05, godz. 09:00 80 lat temu zmarł Józef Beck, polityk i dyplomata 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie… » więcej 2024-06-05, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 5 czerwca » więcej 2024-06-04, godz. 15:00 „Najmłodszy miał roczek” – 19. odcinek cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Najmłodszy miał roczek” przedstawia historię rodzin chłopskich: Kowalskich, Obuchiewiczów, Skoczylasów oraz dwóch rodzin Kosiorów z Ciepielowa… » więcej 2024-06-04, godz. 13:00 Tomasz Kozłowski z IPN o wyborach z 4 czerwca 1989 roku Mija 35. rocznica częściowo wolnych wyborów. 4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze po II wojnie, częściowo wolne wybory do Sejmu oraz całkowicie wolne… » więcej 2024-06-04, godz. 11:00 35. rocznica czerwcowych wyborów 1989 roku 35 lat temu, 4 czerwca 1989 roku, odbyły się wybory parlamentarne (pierwsza tura) na zasadach ustalonych podczas obrad Okrągłego Stołu. Były to pierwsze… » więcej 2024-06-04, godz. 09:00 107 lat temu została powołana Armia Polska we Francji 107 lat temu, 4 czerwca 1917 roku, została powołana Armia Polska we Francji. Nazywana też od koloru mundurów - "Błękitną Armią", była najliczniejszą… » więcej 2024-06-04, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 4 czerwca » więcej 2024-06-03, godz. 15:00 42 lata temu zginął Emil Barchański, licealista, działacz opozycji w PRL 42 lata temu, 3 czerwca 1982 roku, w niewyjaśnionych okolicznościach zginął Emil Barchański, uczeń warszawskiego Liceum Ogólnokształcącego imienia Mikołaja… » więcej 2024-06-03, godz. 13:00 100 lat temu zmarł Franz Kafka, autor "Procesu" 100 lat temu, 3 czerwca 1924 roku, w Kierling koło Wiednia zmarł Franz Kafka, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku, autor między innymi "Procesu", "Zamku"… » więcej
1516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »