Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-09-01, 04:00 Autor: PAP/szuk/skp

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
1 września
Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej

1015 - Zwycięstwo wojsk polskich pod wodzą Bolesława Chrobrego nad niemieckimi w bitwie pod Budziszynem.

1364 - Bulla papieża Urbana V potwierdzająca akt fundacyjny Akademii Krakowskiej ogłoszony przez króla Kazimierza Wielkiego.

1435 - Pod Wiłkomierzem na Żmudzi wojska wielkiego księcia Zygmunta Kiejstutowicza, wspierane przez oddziały polskie, pokonały siły Świdrygiełły, sprzymierzonego z Zakonem Krzyżackim.

1820 - W Montjoie w Nadrenii urodził się Karol Scheibler, łódzki przemysłowiec, działacz gospodarczy i społeczny.

1835 - W Wilnie urodził się Józef Kalinowski, imię zakonne Rafał, uczestnik Powstania Styczniowego, syberyjski zesłaniec, karmelita bosy; kanonizowany w 1991 r.

1882 - W Warszawie ukazała się odezwa programowa Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, na czele której stał Ludwik Waryński.

1888 - W Krzeszowicach urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu, żona Andrzeja Małkowskiego.

1901 - W Dąbrowie Tarnowskiej urodził się Jerzy Braun, pisarz, działacz polityczny, w czasie okupacji niemieckiej przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej, ostatni Delegat Rządu RP na Kraj; w latach 1948-1956 więziony przez władze komunistyczne.

1914 - W Podolszycach, obecnie dzielnica Płocka, urodził się Stefan Niedzielak, kapelan Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, współzałożyciel Rodziny Katyńskiej, proboszcz parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach; zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w nocy z 20 na 21 stycznia 1989 r., najprawdopodobniej w wyniku morderstwa politycznego.

1918 - W Warszawie założone zostało Gimnazjum im. Stefana Batorego.

1927 - W Poznaniu urodził się Stefan Makne, pilot szybowcowy, samolotowy, balonowy, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta.

1939 - Wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając II wojnę światową. Osamotnione w walce Wojsko Polskie nie mogło skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji dokonanej 17 września; konsekwencją tej sytuacji stał się IV rozbiór Polski dokonany przez Hitlera i Stalina.

1941 - W Warszawie zmarł prof. Bolesław Miklaszewski, więzień carski, zesłaniec, działacz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich; w niepodległej Polsce minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, senator; chemik, rektor Wyższej Szkoły Handlowej.

1942 - W nocy z 1 na 2 września sowieckie lotnictwo zbombardowało Warszawę, w wyniku nalotu szczególnie ucierpiała Wola.

1944 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego do żołnierzy Armii Krajowej, zawierający ostrą krytykę postawy zachodnich aliantów wobec Powstania Warszawskiego i Polski.

1945 - Na Monte Cassino uroczyście otwarto Polski Cmentarz Wojenny.

1948 - W Nowej Wsi koło Piotrkowa Trybunalskiego urodził się Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, filozof, teolog, publicysta, wykładowca m.in. Berkeley, Oxfordu oraz katolickich uczelni w USA i Australii; wielki Kanclerz KUL.

1949 - W Warszawie urodził się Mirosław Chojecki, członek KOR i KSS "KOR"; szef Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA (1977-1980), doradca NSZZ "Solidarność"; od 1982 r. wydawał w Paryżu miesięcznik "Kontakt"; szef wytwórni "Video-Kontakt"; przedstawiciel Biura Koordynacyjnego NSZZ "S" w Brukseli; współzałożyciel Nowej Telewizji Warszawa, założyciel Grupy Filmowej "Kontakt"; członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, w latach 2003-2008 jego prezes, od 2008 r. prezes honorowy.

1950 - W Warszawie rozpoczął obrady I Polski Kongres Pokoju.

1951 - Uruchomiono Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku.

1958 - Premiera filmu "Wolne miasto" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1966 - Początek edukacji w systemie ośmioletniej szkoły podstawowej.

1967 - Premiera filmu "Westerplatte" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1971 - Premiera filmu "Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni" w reżyserii Mieczysława Waśkowskiego.

1977 - W Los Angeles zmarł Henryk Wars, kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50 filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" i "Miłość ci wszystko wybaczy".

1979 - Powstała Konfederacja Polski Niepodległej.

1979 - W Gdańsku odsłonięto Pomnik Obrońców Poczty Polskiej.

1979 - Premiera filmu "Sekret Enigmy" w reżyserii Romana Wionczka.

1980 - Strajkujące zakłady w Gdańsku, Szczecinie i Elblągu podjęły pracę; nadal protestowały kopalnie na Górnym Śląsku.

1980 - Prasa opublikowała teksty porozumień podpisanych przez stronę rządową z Międzyzakładowymi Komitetami Strajkowymi w Szczecinie i Gdańsku.

1981 - Wprowadzono reglamentację mydła i proszków do prania.

1982 - W Warszawie zmarł Władysław Gomułka, działacz komunistyczny; od 1943 r. przywódca PPR; w latach 1944-1949 wicepremier, minister Ziem Odzyskanych (1945-1949); współodpowiedzialny za wprowadzenie terroru w Polsce; w październiku 1956 r. stanął na czele PZPR; odpowiedzialny za brutalne stłumienie studenckich protestów w 1968 r. i antysemicką nagonkę; zwolennik interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; w grudniu 1970 r. podjął decyzję o użyciu broni przeciw protestującym robotnikom; 20 grudnia 1970 r. odsunięty od władzy.

1984 - Premiera filmu "Katastrofa w Gibraltarze" w reżyserii Bohdana Poręby.

1988 - Międzyzakładowy Komitet Strajkowy Stoczni Gdańskiej wezwał do przerwania akcji protestacyjnych.

1989 - W wypadku samochodowym w USA zginął Kazimierz Deyna, jeden z najwybitniejszych polskich piłkarzy; zawodnik ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce, złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.

1989 - Na Florydzie zmarł Tadeusz Sendzimir, inżynier, wynalazca z dziedziny metalurgii, patron huty w Krakowie.

1990 - Powołana została Żandarmeria Wojskowa.

1992 - W Warszawie zamordowany został Piotr Jaroszewicz, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR, premier PRL w latach 1970-1980.

1998 - Wszedł w życie nowy kodeks karny, znoszący m.in. karę śmierci.

1999 - Weszła w życie reforma systemu edukacji, wprowadzająca m.in. gimnazja.

1999 - W Olsztynie powstał Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.

2001 - Powołano Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Zielonogórski oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach.

2005 - W Bydgoszczy powołano Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.

2007 - W Łodzi zmarł Witold Leszczyński, reżyser, scenarzysta, operator filmowy; autor filmów "Żywot Mateusza", "Konopielka", "Siekierezada" i "Requiem".

2019 - W obchodach 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej na pl. Piłsudskiego w Warszawie wzięli udział prezydenci i szefowie rządów kilkunastu krajów świata, między innymi prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, kanclerz Niemiec Angela Merkel, premier Francji Edouard Philippe, prezydenci Chorwacji Czech, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Węgier i wiceprezydent USA Mike Pence.

2020 – W Opolu zmarł Jerzy Szczakiel, pierwszy polski indywidualny żużlowy mistrz świata (1973) i drużynowy brązowy medalista mistrzostw świata (1974).

Zobacz także

2023-09-13, godz. 12:00 Sportowcy patrioci II RP Dzisiaj we Wrocławiu zostanie otwarta wystawa Sportowcy patrioci II Rzeczypospolitej » więcej 2023-09-13, godz. 11:15 Tysiące cennych średniowiecznych artefaktów na wystawie w Muzeum Powiatowym w Nysie [DŹWIĘK] W sobotę o godz. 16:00 (16.09) wernisaż wystawy "Nysa mieszczańska - badania archeologiczne przy ulicy Kramarskiej". Obecnie trwają ostatnie prace przy ekspozycji… » więcej 2023-09-13, godz. 10:00 220 lat temu urodził sie Maurycy Mochnacki, krytyk literacki, publicysta polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego 220 lat temu, 13 września 1803 roku, urodził sie Maurycy Mochnacki, krytyk literacki, publicysta polityczny, konspirator, jeden z teoretyków polskiego romantyzmu… » więcej 2023-09-13, godz. 08:00 Otwarta wystawa zatytułowana "Nie tylko Siwiec" W Warszawie na dziedzińcu Zamku Królewskiego otwarta została wystawa "Nie tylko Siwiec". Ekspozycję przygotował Instytut Pamięci Narodowej w 55. rocznicę… » więcej 2023-09-13, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 13 września » więcej 2023-09-12, godz. 16:00 2 lata temu odbyła się beatyfikacja kardynała Stefana Wyszyńskiego i Matki Elżbiety Róży Czackiej Dwa lata temu, 12 września 2021 roku, w Świątyni Opatrzności Bożej odbyła się beatyfikacja Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego i Matki… » więcej 2023-09-12, godz. 14:00 Europejskie Dni Dziedzictwa na Zamku w Rogowie Opolskim Z okazji 31. Europejskich Dni Dziedzictwa w dniu 16 września 2023 r. zapraszamy do udziału w lekcji bibliotecznej oraz w warsztatach rysunkowo-malarskich na… » więcej 2023-09-12, godz. 12:00 Niepokorny Helski Delegatura IPN w Opolu ma przyjemność zaprosić wszystkich zainteresowanych na projekcję filmu dokumentalnego o Stanisławie Helskim - działaczu opozycji … » więcej 2023-09-12, godz. 10:00 EDD - Zachowane dziedzictwo. Śląskie kobiety - nasze babcie i prababcie Projekcja dwóch odcinków filmu „Śląskie kobiety w powstaniach i plebiscycie”, wystawa „Chwycić za serce”, prelekcja na temat zachowanego dziedzictwa… » więcej 2023-09-12, godz. 08:00 W Wilnie otwarta zostanie dziś wystawa o Warszawie "Miasto żywych/Miasto umarłych" Od dzisiaj (12.09, otwarcie o 17) w wileńskim Muzeum Żydów im. Gaona Wileńskiego będzie można oglądać wystawę "Miasto żywych/Miasto umarłych". Jest… » więcej
139140141142143
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »