Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-09-01, 04:00 Autor: PAP/szuk/skp

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
1 września
Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej

1015 - Zwycięstwo wojsk polskich pod wodzą Bolesława Chrobrego nad niemieckimi w bitwie pod Budziszynem.

1364 - Bulla papieża Urbana V potwierdzająca akt fundacyjny Akademii Krakowskiej ogłoszony przez króla Kazimierza Wielkiego.

1435 - Pod Wiłkomierzem na Żmudzi wojska wielkiego księcia Zygmunta Kiejstutowicza, wspierane przez oddziały polskie, pokonały siły Świdrygiełły, sprzymierzonego z Zakonem Krzyżackim.

1820 - W Montjoie w Nadrenii urodził się Karol Scheibler, łódzki przemysłowiec, działacz gospodarczy i społeczny.

1835 - W Wilnie urodził się Józef Kalinowski, imię zakonne Rafał, uczestnik Powstania Styczniowego, syberyjski zesłaniec, karmelita bosy; kanonizowany w 1991 r.

1882 - W Warszawie ukazała się odezwa programowa Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, na czele której stał Ludwik Waryński.

1888 - W Krzeszowicach urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu, żona Andrzeja Małkowskiego.

1901 - W Dąbrowie Tarnowskiej urodził się Jerzy Braun, pisarz, działacz polityczny, w czasie okupacji niemieckiej przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej, ostatni Delegat Rządu RP na Kraj; w latach 1948-1956 więziony przez władze komunistyczne.

1914 - W Podolszycach, obecnie dzielnica Płocka, urodził się Stefan Niedzielak, kapelan Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, współzałożyciel Rodziny Katyńskiej, proboszcz parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach; zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w nocy z 20 na 21 stycznia 1989 r., najprawdopodobniej w wyniku morderstwa politycznego.

1918 - W Warszawie założone zostało Gimnazjum im. Stefana Batorego.

1927 - W Poznaniu urodził się Stefan Makne, pilot szybowcowy, samolotowy, balonowy, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta.

1939 - Wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając II wojnę światową. Osamotnione w walce Wojsko Polskie nie mogło skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji dokonanej 17 września; konsekwencją tej sytuacji stał się IV rozbiór Polski dokonany przez Hitlera i Stalina.

1941 - W Warszawie zmarł prof. Bolesław Miklaszewski, więzień carski, zesłaniec, działacz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich; w niepodległej Polsce minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, senator; chemik, rektor Wyższej Szkoły Handlowej.

1942 - W nocy z 1 na 2 września sowieckie lotnictwo zbombardowało Warszawę, w wyniku nalotu szczególnie ucierpiała Wola.

1944 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego do żołnierzy Armii Krajowej, zawierający ostrą krytykę postawy zachodnich aliantów wobec Powstania Warszawskiego i Polski.

1945 - Na Monte Cassino uroczyście otwarto Polski Cmentarz Wojenny.

1948 - W Nowej Wsi koło Piotrkowa Trybunalskiego urodził się Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, filozof, teolog, publicysta, wykładowca m.in. Berkeley, Oxfordu oraz katolickich uczelni w USA i Australii; wielki Kanclerz KUL.

1949 - W Warszawie urodził się Mirosław Chojecki, członek KOR i KSS "KOR"; szef Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA (1977-1980), doradca NSZZ "Solidarność"; od 1982 r. wydawał w Paryżu miesięcznik "Kontakt"; szef wytwórni "Video-Kontakt"; przedstawiciel Biura Koordynacyjnego NSZZ "S" w Brukseli; współzałożyciel Nowej Telewizji Warszawa, założyciel Grupy Filmowej "Kontakt"; członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, w latach 2003-2008 jego prezes, od 2008 r. prezes honorowy.

1950 - W Warszawie rozpoczął obrady I Polski Kongres Pokoju.

1951 - Uruchomiono Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku.

1958 - Premiera filmu "Wolne miasto" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1966 - Początek edukacji w systemie ośmioletniej szkoły podstawowej.

1967 - Premiera filmu "Westerplatte" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1971 - Premiera filmu "Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni" w reżyserii Mieczysława Waśkowskiego.

1977 - W Los Angeles zmarł Henryk Wars, kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50 filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" i "Miłość ci wszystko wybaczy".

1979 - Powstała Konfederacja Polski Niepodległej.

1979 - W Gdańsku odsłonięto Pomnik Obrońców Poczty Polskiej.

1979 - Premiera filmu "Sekret Enigmy" w reżyserii Romana Wionczka.

1980 - Strajkujące zakłady w Gdańsku, Szczecinie i Elblągu podjęły pracę; nadal protestowały kopalnie na Górnym Śląsku.

1980 - Prasa opublikowała teksty porozumień podpisanych przez stronę rządową z Międzyzakładowymi Komitetami Strajkowymi w Szczecinie i Gdańsku.

1981 - Wprowadzono reglamentację mydła i proszków do prania.

1982 - W Warszawie zmarł Władysław Gomułka, działacz komunistyczny; od 1943 r. przywódca PPR; w latach 1944-1949 wicepremier, minister Ziem Odzyskanych (1945-1949); współodpowiedzialny za wprowadzenie terroru w Polsce; w październiku 1956 r. stanął na czele PZPR; odpowiedzialny za brutalne stłumienie studenckich protestów w 1968 r. i antysemicką nagonkę; zwolennik interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; w grudniu 1970 r. podjął decyzję o użyciu broni przeciw protestującym robotnikom; 20 grudnia 1970 r. odsunięty od władzy.

1984 - Premiera filmu "Katastrofa w Gibraltarze" w reżyserii Bohdana Poręby.

1988 - Międzyzakładowy Komitet Strajkowy Stoczni Gdańskiej wezwał do przerwania akcji protestacyjnych.

1989 - W wypadku samochodowym w USA zginął Kazimierz Deyna, jeden z najwybitniejszych polskich piłkarzy; zawodnik ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce, złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.

1989 - Na Florydzie zmarł Tadeusz Sendzimir, inżynier, wynalazca z dziedziny metalurgii, patron huty w Krakowie.

1990 - Powołana została Żandarmeria Wojskowa.

1992 - W Warszawie zamordowany został Piotr Jaroszewicz, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR, premier PRL w latach 1970-1980.

1998 - Wszedł w życie nowy kodeks karny, znoszący m.in. karę śmierci.

1999 - Weszła w życie reforma systemu edukacji, wprowadzająca m.in. gimnazja.

1999 - W Olsztynie powstał Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.

2001 - Powołano Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Zielonogórski oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach.

2005 - W Bydgoszczy powołano Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.

2007 - W Łodzi zmarł Witold Leszczyński, reżyser, scenarzysta, operator filmowy; autor filmów "Żywot Mateusza", "Konopielka", "Siekierezada" i "Requiem".

2019 - W obchodach 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej na pl. Piłsudskiego w Warszawie wzięli udział prezydenci i szefowie rządów kilkunastu krajów świata, między innymi prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, kanclerz Niemiec Angela Merkel, premier Francji Edouard Philippe, prezydenci Chorwacji Czech, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Węgier i wiceprezydent USA Mike Pence.

2020 – W Opolu zmarł Jerzy Szczakiel, pierwszy polski indywidualny żużlowy mistrz świata (1973) i drużynowy brązowy medalista mistrzostw świata (1974).

Zobacz także

2023-09-15, godz. 10:00 66 lat temu zmarł kontradmirał Włodzimierz Steyer, dowódca obrony Helu w 1939 roku 66 lat temu, 15 września 1957 roku, zmarł Włodzimierz Steyer, kontradmirał, morski oficer pokładowy okrętów nawodnych, jeden z twórców floty II Rzeczpospolitej… » więcej 2023-09-15, godz. 07:30 116 lat temu urodził się ksiądz Wacław Karłowicz, kapelan Powstania Warszawskiego 116 lat temu, 15 września 1907 roku, urodził się ksiądz Wacław Karłowicz, kapelan Powstania Warszawskiego, szambelan papieski, Kustosz Pamięci Narodowej… » więcej 2023-09-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 września » więcej 2023-09-14, godz. 16:00 76 lat temu urodził się ksiądz Jerzy Popiełuszko, błogosławiony Kościoła katolickiego Bł. ksiądz Jerzy Popiełuszko - 76. roczn. urodzin dokumentacja 76 lat temu, 14 września 1947 roku, w Okopach na Podlasiu urodził się ksiądz Jerzy Popiełuszko… » więcej 2023-09-14, godz. 14:00 Sowieci do domu Już jutro czyli w piątek 15 września o godz. 10.00 w ramach Przystanku Historia IPN we Wrocławiu przy ul. Jana Długosza 48, gdzie odbędzie się sesja naukowa… » więcej 2023-09-14, godz. 12:00 Spotkania z Korfantym Weekend z Korfantym" - to niepowtarzalna okazja, by poznać sylwetkę Wojciecha Korfantego, jednego z ojców naszej niepodległości oraz wybitnego syna ziemi… » więcej 2023-09-14, godz. 10:00 79 lat temu na warszawską Pragę weszła Armia Czerwona i ludowe Wojsko Polskie 79 lat temu, 14 września 1944 roku, w 45. dniu Powstania Warszawskiego, na warszawską Pragę weszły oddziały Armii Czerwonej i 1. Armii ludowego Wojska Polskiego… » więcej 2023-09-14, godz. 08:00 70 lat temu rozpoczął się proces przeciwko biskupowi Czesławowi Kaczmarkowi 70 lat temu - 14 września 1953 roku - przed sądem wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces przeciwko biskupowi kieleckiemu Czesławowi Kaczmarkowi. Razem… » więcej 2023-09-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 września » więcej 2023-09-13, godz. 16:00 92 lata kończy Ksawery Jasieński, spiker i lektor Polskiego Radia oraz Telewizji 92 lata kończy dziś (13 września) Ksawery Jasieński, wybitny lektor i spiker Polskiego Radia oraz Telewizji. Jego głęboki, aksamitny głos rozpoznają nie… » więcej
138139140141142
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »