Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej…
2023-08-31, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej wybuch II wojny światowej

Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
84 lata temu, 31 sierpnia 1939 roku, Niemcy zorganizowali tzw. prowokację gliwicką, która posłużyła III Rzeszy za pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej. ęłęóO godzinie 20-tej grupa uzbrojonych esesmanów przebranych w polskie mundury rzekomych "powstańców śląskich" opanowała radiostację w Gliwicach, wówczas znajdującą się w niemieckiej części Śląska.
Napastnicy sterroryzowali niemiecką załogę i nadali komunikat w języku polskim nawołujący do wojny z Niemcami. Z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, do słuchaczy dotarło tylko dziewięć wyrazów: "Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w polskich rękach". Podczas akcji esesmani zamordowali Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę II wojny światowej.

Akcję w Gliwicach pod kryptonimem "Himmler" przygotowałęłęó szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Reinhard Heydrich. Wszystko zostało wykonane tak, aby wyglądało, że napastnikami są Polacy.

Był to jeden z licznych incydentów, zaaranżowanych przez Adolfa Hitlera, i natychmiast nagłaśnianych za pośrednictwem berlińskiego radia. Miał on usprawiedliwić podjęcie działań zbrojnych przeciwko Polsce i obciążyć nasz kraj odpowiedzialnością za wybuch II wojny światowej. Chodziło też o to, by państwa sojusznicze - Francja i Wielka Brytania - nie wykonały swoich zobowiązań wobec Polski i nie udzieliły nam pomocy militarnej po napaści Niemiec. Inne prowokacje miały udowadniać rzekome prześladowania mniejszości niemieckiej w Polsce.

1 września Adolf Hitler ogłosił w Reichstagu, że III Rzesza nie mogła pozostać bierna i odpowiedziała ogniem na brutalny atak polskiego wojska. Tego dnia, nad ranem, Niemcy - bez wypowiedzenia wojny - zaatakowały Polskę na całej długości granicy. Wybuchła II wojna światowa, największy konflikt zbrojny w historii, który pochłonął kilkadziesiąt milionów ludzkich istnień.

(więcej)

31 sierpnia 1939 roku napastnicy, udający powstańców śląskich, opanowali radiostację w Gliwicach. Po pokonaniu oporu strażników nadali po polsku komunikat nawołujący do wojny.

Esesmani przywieźli do Gliwic Franza Honioka, obywatela niemieckiego narodowości polskiej, uczestnika powstań śląskich. 30 sierpnia został on aresztowany przez gestapo w rodzinnej wsi Łubie. Do radiostacji przetransportowano go uśpionego, zastrzelono i pozostawiono jako dowód, że napastnikami byli polscy powstańcy. Na miejscu organizatorzy pozostawili również zwłoki zamordowanych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, ubranych w polskie mundury. To ich zdjęcia przedstawiono zagranicznym korespondentom akredytowanym w III Rzeszy.

Historyk Tomasz Gajownik w audycji Polskiego Radia w 2021 roku powiedział, że prowokacja gliwicka nie była jedynym przypadkiem, gdy Niemcy posłużyli się więźniami obozów koncentracyjnych przebranymi w polskie mundury. Takie incydenty organizowano również na innych odcinkach granicy niemiecko-polskiej.

31 sierpnia w późnych godzinach wieczornych berlińskie radio podało, że wojsko polskie bez powodu zaatakowało III Rzeszę, rozpoczynając tym samym wojnę. ęłęóInformowano także o kilku innych atakach - również na terenie Niemiec - przeprowadzonych rzekomo przez powstańców śląskich, wspieranych przez oddziały Wojska Polskiego. Niemiecka propaganda utrzymywała, że III Rzesza stała się ofiarą polskiej agresji.

Zobacz także

2023-08-19, godz. 10:00 Spotkanie w 80. rocznicę śmierci Tadeusza Zawadzkiego "Zośki" 80 lat temu, 20 sierpnia 1943 roku, w ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, zginął Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz… » więcej 2023-08-19, godz. 08:00 103 lata temu wybuchło II powstanie śląskie 103 lata temu, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku, wybuchło II powstanie śląskie. Jego celem było przywrócenie Górnego Śląska Polsce. Trwało do 25 sierpnia… » więcej 2023-08-19, godz. 07:00 Kalendarz historyczny na dziś 19 sierpnia » więcej 2023-08-18, godz. 16:20 W Krakowie pogrzeb Ireny Odrzywołek - strażniczki więziennej współpracującej z podziemiem niepodległościowym W Krakowie z honorami wojskowymi, po 77 latach od śmierci odbyły się uroczystości pogrzebowe Ireny Odrzywołek - strażniczki więziennej, która współpracowała… » więcej 2023-08-18, godz. 14:00 47 lat temu zmarł ksiądz Roman Kotlarz, kapelan robotników, męczennik komunizmu 47 lat temu, 18 sierpnia 1976 roku, zmarł ksiądz Roman Kotlarz, kapelan robotników radomskiego Czerwca 1976 roku, męczennik komunizmu. Prześladowany przez… » więcej 2023-08-18, godz. 12:00 77. rocznica odbicia żołnierzy AK z krakowskiego więzienia 77 lat temu partyzanci ze zgrupowania "Ognia" dokonali brawurowego odbicia żołnierzy Armii Krajowej i działaczy niepodległościowego podziemia z krakowskiego… » więcej 2023-08-18, godz. 10:00 80 lat temu Brytyjczycy zbombardowali niemiecki ośrodek wojskowy w Peenemünde 80 lat temu, w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku, brytyjskie samoloty zbombardowały Peenemünde, niemiecki ośrodek naukowy i poligon doświadczalny na wyspie… » więcej 2023-08-18, godz. 08:00 98 lat temu spółka Polskie Radio dostała koncesję na nadawanie ogólnopolskiego programu radiowego 98 lat temu, 18 sierpnia 1925 roku, spółka Polskie Radio dostała koncesję na nadawanie ogólnopolskiego programu radiowego. Pozwolenie, wydane na 20 lat, przyznawało… » więcej 2023-08-18, godz. 07:00 Kalendarz historyczny na dziś 18 sierpnia » więcej 2023-08-17, godz. 16:00 103. rocznica obrony miasta przed armią bolszewicką W tym roku w ramach obchodów obrony Płocka przed armią bolszewicką, główne uroczystości upamiętniające wydarzenia sprzed 103 lat, odbędą się 18 sierpnia… » więcej
153154155156157
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »