Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej…
2023-08-31, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej wybuch II wojny światowej

Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
84 lata temu, 31 sierpnia 1939 roku, Niemcy zorganizowali tzw. prowokację gliwicką, która posłużyła III Rzeszy za pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej. ęłęóO godzinie 20-tej grupa uzbrojonych esesmanów przebranych w polskie mundury rzekomych "powstańców śląskich" opanowała radiostację w Gliwicach, wówczas znajdującą się w niemieckiej części Śląska.
Napastnicy sterroryzowali niemiecką załogę i nadali komunikat w języku polskim nawołujący do wojny z Niemcami. Z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, do słuchaczy dotarło tylko dziewięć wyrazów: "Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w polskich rękach". Podczas akcji esesmani zamordowali Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę II wojny światowej.

Akcję w Gliwicach pod kryptonimem "Himmler" przygotowałęłęó szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Reinhard Heydrich. Wszystko zostało wykonane tak, aby wyglądało, że napastnikami są Polacy.

Był to jeden z licznych incydentów, zaaranżowanych przez Adolfa Hitlera, i natychmiast nagłaśnianych za pośrednictwem berlińskiego radia. Miał on usprawiedliwić podjęcie działań zbrojnych przeciwko Polsce i obciążyć nasz kraj odpowiedzialnością za wybuch II wojny światowej. Chodziło też o to, by państwa sojusznicze - Francja i Wielka Brytania - nie wykonały swoich zobowiązań wobec Polski i nie udzieliły nam pomocy militarnej po napaści Niemiec. Inne prowokacje miały udowadniać rzekome prześladowania mniejszości niemieckiej w Polsce.

1 września Adolf Hitler ogłosił w Reichstagu, że III Rzesza nie mogła pozostać bierna i odpowiedziała ogniem na brutalny atak polskiego wojska. Tego dnia, nad ranem, Niemcy - bez wypowiedzenia wojny - zaatakowały Polskę na całej długości granicy. Wybuchła II wojna światowa, największy konflikt zbrojny w historii, który pochłonął kilkadziesiąt milionów ludzkich istnień.

(więcej)

31 sierpnia 1939 roku napastnicy, udający powstańców śląskich, opanowali radiostację w Gliwicach. Po pokonaniu oporu strażników nadali po polsku komunikat nawołujący do wojny.

Esesmani przywieźli do Gliwic Franza Honioka, obywatela niemieckiego narodowości polskiej, uczestnika powstań śląskich. 30 sierpnia został on aresztowany przez gestapo w rodzinnej wsi Łubie. Do radiostacji przetransportowano go uśpionego, zastrzelono i pozostawiono jako dowód, że napastnikami byli polscy powstańcy. Na miejscu organizatorzy pozostawili również zwłoki zamordowanych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, ubranych w polskie mundury. To ich zdjęcia przedstawiono zagranicznym korespondentom akredytowanym w III Rzeszy.

Historyk Tomasz Gajownik w audycji Polskiego Radia w 2021 roku powiedział, że prowokacja gliwicka nie była jedynym przypadkiem, gdy Niemcy posłużyli się więźniami obozów koncentracyjnych przebranymi w polskie mundury. Takie incydenty organizowano również na innych odcinkach granicy niemiecko-polskiej.

31 sierpnia w późnych godzinach wieczornych berlińskie radio podało, że wojsko polskie bez powodu zaatakowało III Rzeszę, rozpoczynając tym samym wojnę. ęłęóInformowano także o kilku innych atakach - również na terenie Niemiec - przeprowadzonych rzekomo przez powstańców śląskich, wspieranych przez oddziały Wojska Polskiego. Niemiecka propaganda utrzymywała, że III Rzesza stała się ofiarą polskiej agresji.

Zobacz także

2023-08-23, godz. 14:00 100 lat temu urodziła się Zofia Posmysz 100 lat temu - 23 sierpnia 1923 roku - urodziła się Zofia Posmysz, pisarka, scenarzystka i autorka słuchowisk. Dama Orderu Orła Białego. Zmarła 8 sierpnia… » więcej 2023-08-23, godz. 12:45 Wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk o poszukiwaniach urn z prochami polskich więźniarek KL Ravensbrück Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi na terenie cmentarza w Fürstenbergu w Niemczech poszukiwania miejsc, gdzie mogą być jeszcze prochy Polek, zamordowanych… » więcej 2023-08-23, godz. 10:00 Polacy w Manchesterze pożegnali gen. Kmicic-Skrzyńskiego Był członkiem Legionów, a dokładniej: słynnej "siódemki Beliny". Walczył w pierwszej i drugiej wojnie światowej. Polacy w Manchesterze pożegnali trumnę… » więcej 2023-08-23, godz. 08:00 84 lata temu III Rzesza i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow 84 lata temu, 23 sierpnia 1939 roku, Niemcy i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow, określany jako IV rozbiór Polski. Dokument, zawarty na kilka dni przed… » więcej 2023-08-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 23 sierpnia » więcej 2023-08-22, godz. 16:00 W domu rodzinnym Hitlera ma zostać umieszczony posterunek policji W byłym domu Adolfa Hitlera w Braunau am Inn ma zostać umieszczony posterunek policji - donoszą austriackie media. Decyzja o dalszym użytkowaniu budynku, w… » więcej 2023-08-22, godz. 14:00 103 rocznica bitwy o Białystok Dziś mijają 103 lata od Bitwy o Białystok podczas wojny polsko-bolszewickiej. Obchody rocznicy odbyły się przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskieg… » więcej 2023-08-22, godz. 12:00 82 lata temu rozpoczął działalność Teatr Rapsodyczny w Krakowie 82 lata temu, 22 sierpnia 1941 roku, podczas niemieckiej okupacji rozpoczął działalność konspiracyjny Teatr Rapsodyczny w Krakowie. Jednym z jego aktorów… » więcej 2023-08-22, godz. 10:00 Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Przemocy z Powodu Religii lub Wiary 22 sierpnia przypada Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie. Ustanowiony 28 maja 2019 roku, z inicjatywy… » więcej 2023-08-22, godz. 08:00 439 lat temu zmarł Jan Kochanowski, najsłynniejszy polski poeta renesansowy 439 lat temu, 22 sierpnia 1584 roku, zmarł Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, autor dramatu "Odprawa posłów greckich", fraszek, pieśni… » więcej
151152153154155
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »