Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej…
2023-08-31, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

84. rocznica prowokacji gliwickiej poprzedzającej wybuch II wojny światowej

Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
Gliwice. Miejsce prowokacji. Stąd nadano komunikat, w głębi – nadajnik Lorenz [fot. wikipedia/domena publiczna]
84 lata temu, 31 sierpnia 1939 roku, Niemcy zorganizowali tzw. prowokację gliwicką, która posłużyła III Rzeszy za pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej. ęłęóO godzinie 20-tej grupa uzbrojonych esesmanów przebranych w polskie mundury rzekomych "powstańców śląskich" opanowała radiostację w Gliwicach, wówczas znajdującą się w niemieckiej części Śląska.
Napastnicy sterroryzowali niemiecką załogę i nadali komunikat w języku polskim nawołujący do wojny z Niemcami. Z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, do słuchaczy dotarło tylko dziewięć wyrazów: "Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w polskich rękach". Podczas akcji esesmani zamordowali Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę II wojny światowej.

Akcję w Gliwicach pod kryptonimem "Himmler" przygotowałęłęó szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Reinhard Heydrich. Wszystko zostało wykonane tak, aby wyglądało, że napastnikami są Polacy.

Był to jeden z licznych incydentów, zaaranżowanych przez Adolfa Hitlera, i natychmiast nagłaśnianych za pośrednictwem berlińskiego radia. Miał on usprawiedliwić podjęcie działań zbrojnych przeciwko Polsce i obciążyć nasz kraj odpowiedzialnością za wybuch II wojny światowej. Chodziło też o to, by państwa sojusznicze - Francja i Wielka Brytania - nie wykonały swoich zobowiązań wobec Polski i nie udzieliły nam pomocy militarnej po napaści Niemiec. Inne prowokacje miały udowadniać rzekome prześladowania mniejszości niemieckiej w Polsce.

1 września Adolf Hitler ogłosił w Reichstagu, że III Rzesza nie mogła pozostać bierna i odpowiedziała ogniem na brutalny atak polskiego wojska. Tego dnia, nad ranem, Niemcy - bez wypowiedzenia wojny - zaatakowały Polskę na całej długości granicy. Wybuchła II wojna światowa, największy konflikt zbrojny w historii, który pochłonął kilkadziesiąt milionów ludzkich istnień.

(więcej)

31 sierpnia 1939 roku napastnicy, udający powstańców śląskich, opanowali radiostację w Gliwicach. Po pokonaniu oporu strażników nadali po polsku komunikat nawołujący do wojny.

Esesmani przywieźli do Gliwic Franza Honioka, obywatela niemieckiego narodowości polskiej, uczestnika powstań śląskich. 30 sierpnia został on aresztowany przez gestapo w rodzinnej wsi Łubie. Do radiostacji przetransportowano go uśpionego, zastrzelono i pozostawiono jako dowód, że napastnikami byli polscy powstańcy. Na miejscu organizatorzy pozostawili również zwłoki zamordowanych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, ubranych w polskie mundury. To ich zdjęcia przedstawiono zagranicznym korespondentom akredytowanym w III Rzeszy.

Historyk Tomasz Gajownik w audycji Polskiego Radia w 2021 roku powiedział, że prowokacja gliwicka nie była jedynym przypadkiem, gdy Niemcy posłużyli się więźniami obozów koncentracyjnych przebranymi w polskie mundury. Takie incydenty organizowano również na innych odcinkach granicy niemiecko-polskiej.

31 sierpnia w późnych godzinach wieczornych berlińskie radio podało, że wojsko polskie bez powodu zaatakowało III Rzeszę, rozpoczynając tym samym wojnę. ęłęóInformowano także o kilku innych atakach - również na terenie Niemiec - przeprowadzonych rzekomo przez powstańców śląskich, wspieranych przez oddziały Wojska Polskiego. Niemiecka propaganda utrzymywała, że III Rzesza stała się ofiarą polskiej agresji.

Zobacz także

2023-08-25, godz. 10:00 Wystawa „Imperialne oblicze współczesnej Rosji. Państwo Putina” otwarta. Wystawę "Imperialne oblicze współczesnej Rosji. Państwo Putina” można oglądać na dziedzińcu Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. » więcej 2023-08-25, godz. 08:00 84 lata temu niemiecki pancernik Schleswig-Holstein zawinął do Gdańska 84 lata temu, 25 sierpnia 1939 roku, niemiecki pancernik Schleswig-Holstein zawinął do Gdańska. Okręt szkoleniowy wwiózł potajemnie pod pokładem niemiecką… » więcej 2023-08-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 25 sierpnia » więcej 2023-08-24, godz. 17:15 IPN przejmie archiwa Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej przejmie archiwa Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Umowę w sprawie… » więcej 2023-08-24, godz. 14:00 57 lat temu zmarł generał "Bór" Komorowski 57 lat temu, 24 sierpnia 1966 roku, zmarł generał Tadeusz "Bór" Komorowski, komendant główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier… » więcej 2023-08-24, godz. 10:00 Dzień Niepodległości i półtora roku od rosyjskiej inwazji W Ukrainie, ogarniętej wojną, jest dziś (24 sierpnia) obchodzony Dzień Niepodległości, upamiętniający proklamowanie niepodległości od Związku Radzieckiego… » więcej 2023-08-24, godz. 12:00 CMJW - Żołnierska „Praca dla pokoju” w miejscu pamięci W Łambinowicach trwa międzynarodowy projekt łączący wolontariat w miejscu pamięci z poznawaniem trudnej historii Europy w XX w. To inicjatywa Muzeum, ale… » więcej 2023-08-24, godz. 08:00 Prezes IPN otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom paktu Ribbentrop-Mołotow W Przemyślu w 84. rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom… » więcej 2023-08-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 24 sierpnia » więcej 2023-08-23, godz. 16:00 Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja "Kopernik - Konstelacje”. Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja plenerowa "Kopernik - Konstelacje”. To zwycięska praca w międzynarodowym konkursie… » więcej
150151152153154
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »