Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Święto Lotnictwa Polskiego
2023-08-28, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

Święto Lotnictwa Polskiego

Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś". [fot. wikipedia/domena publiczna]
28 sierpnia jest obchodzone Święto Lotnictwa Polskiego. Zostało ustanowione na pamiątkę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge w Berlinie w 1932 roku. Zdobyli pierwsze miejsce na polskim samolocie RWD-6, którego współkonstruktorem był inżynier Stanisław Wigura. Od trzydziestu lat, to jest od 1993 roku, 28 sierpnia jest wspólnym świętem lotnictwa cywilnego, wojskowego oraz przemysłu lotniczego.
Początki polskiego lotnictwa są ściśle związane z lotnictwem wojskowym. Pierwszy lot bojowy samolotu z biało-czerwonymi znakami odbył się 5 listopada 1918 roku - jeszcze przed oficjalnie uznanym dniem odzyskania niepodległości - 11 listopada. Maszynę, która wystartowała z lwowskiego lotniska Lewandówka, przejętego kilka dni wcześniej od wojsk austriackich, pilotował porucznik Stefan Bastyr, a na pokładzie w roli obserwatora znajdował się porucznik Janusz de Beaurain. Lotnicy zrzucili 15-kilogramowe bomby i ostrzelali ukraińskich żołnierzy wycofujących się po próbie ataku na Dworzec Główny we Lwowie.

Pierwszym rozkazem dotyczącym organizacji lotnictwa wojskowego był rozkaz Sztabu Generalnego Wojska Polskiego o organizacji służby technicznej wojsk. W marcu 1919 roku utworzono Szefostwo Lotnictwa przy Naczelnym Dowództwie.

W okresie międzywojennym, na pamiątkę pierwszego lotu bojowego w niepodległej Polsce, święto lotnictwa obchodzono 5 listopada.

Zwycięstwo Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury na zawodach w Berlinie w 1932 roku, do którego nawiązuje dziś Święto Lotnictwa, było spektakularnym polskim sukcesem na największej wówczas imprezie lotniczej na świecie. Na cześć zwycięzców na berlińskim lotnisku zabrzmiał "Mazurek Dąbrowskiego", a na maszcie załopotała biało-czerwona flaga. W wywiadzie udzielonym Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia Franciszek Żwirko powiedział: "Przypadł nam w udziale zaszczyt wykazania, że jeśli Polska wczorajsza lotnictwo tylko kochała, to dzisiejsza już owocnie nad jego rozwojem pracuje, a Polska jutrzejsza będzie silna, i nie tylko na lądzie, ale i w powietrzu".

(więcej)

Początki polskiego lotnictwa przypadły na pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości. Sprawdzianem zdolności, zarówno sił lądowych, jak i lotnictwa, była wojna polsko-bolszewicka 1919-1921. Odwaga i bohaterstwo naszych lotników zostały uhonorowane 164 orderami Virtuti Militari oraz 245 Krzyżami Orderu Odrodzenia Polski.

W okresie międzywojennym nastąpił szybki rozwój przemysłu lotniczego. Wyposażano powietrzną flotę w samoloty rodzimej produkcji, były to między innymi myśliwce - PZL P.11 i P.7, bombowce - PZL.23 Karaś i PZL.37 Łoś czy seria maszyn sportowych, szkolnych i turystycznych - od RWD-1 do RWD-25.

To właśnie na polskich maszynach pod znakiem RWD, nazwanych tak od nazwisk trzech konstruktorów: Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigury i Jerzego Drzewieckiego, latał słynny duet lotniczy - Żwirko i Wigura. Zajmowali pierwsze miejsca w wielu sportowych konkursach lotniczych, w których byli niepokonani. Zginęli 11 września 1932 roku, w katastrofie lotniczej. Podczas lotu do Pragi zostali zaskoczeni przez gwałtowną burzę. Ich samolot - RWD-6 - rozbił się pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.

Polscy lotnicy ponieśli wybitne zasługi podczas II wojny światowej. W wojnie obronnej 1939 roku walcząc ponad dwa tygodnie w powietrzu, zestrzelili 130 samolotów niemieckich, a kilkadziesiąt zniszczyła artyleria przeciwlotnicza. Później nasi rodacy walczyli na niemal wszystkich frontach II wojny światowej. Służyli w RAF - Królewskich Siłach Powietrznych Wielkiej Brytanii, mając wielki wkład w zwycięstwo w bitwie o Anglię. Polskie dywizjony myśliwskie i bombowe brały udział między innymi w operacji w Normandii. Polacy uczestniczyli w starciach z Japonią, wykonywali pionierskie loty w celu przerzutu samolotów przez Atlantyk, a także loty z zaopatrzeniem dla Armii Krajowej i partyzantów na Bałkanach. Mieli też udział w zwalczaniu tzw. latających bomb V1 oraz niesieniu pomocy powstańcom warszawskim w 1944 roku.

W styczniu 1940 roku we Francji powstały Polskie Siły Powietrzne, jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych. W walkach nad Francją nasi piloci zestrzelili 51 samolotów niemieckich, 3 - prawdopodobnie oraz 6 uszkodzili. Poległo 11 żołnierzy, a 8 uznano za zaginionych. Po upadku Francji personel lotnictwa został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Tam, pierwsze polskie dywizjony lotnicze powstały już w lipcu i sierpniu 1940 roku. W bitwie o Anglię wzięło udział 144 polskich pilotów, 29 z nich poległo. Najpierw w składzie, a potem u boku RAF, walczyły cztery polskie dywizjony: dwa bombowe - 300 i 301 i dwa myśliwskie - 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. Polacy zestrzelili około 170 samolotów niemieckich, a uszkodzili - 36.

Nasi lotnicy wsławili się odwagą i bohaterstwem, jak Stanisław Skalski, Witold Urbanowicz, Witold Łokuciewski i wielu innych. Dywizjon 303 był najlepszą jednostką biorącą udział w bitwie.

28 października 2020 roku Senat Rzeczpospolitej jednogłośnie podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy bitwy o Anglię i polskich bohaterów. W uchwale napisano: "Senat, przekonany o szczególnym znaczeniu bitwy o Anglię dla losów II wojny światowej, oddaje hołd jej wszystkim bohaterom, a szczególnie pilotom polskim".

Zobacz także

2023-08-24, godz. 14:00 57 lat temu zmarł generał "Bór" Komorowski 57 lat temu, 24 sierpnia 1966 roku, zmarł generał Tadeusz "Bór" Komorowski, komendant główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier… » więcej 2023-08-24, godz. 10:00 Dzień Niepodległości i półtora roku od rosyjskiej inwazji W Ukrainie, ogarniętej wojną, jest dziś (24 sierpnia) obchodzony Dzień Niepodległości, upamiętniający proklamowanie niepodległości od Związku Radzieckiego… » więcej 2023-08-24, godz. 12:00 CMJW - Żołnierska „Praca dla pokoju” w miejscu pamięci W Łambinowicach trwa międzynarodowy projekt łączący wolontariat w miejscu pamięci z poznawaniem trudnej historii Europy w XX w. To inicjatywa Muzeum, ale… » więcej 2023-08-24, godz. 08:00 Prezes IPN otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom paktu Ribbentrop-Mołotow W Przemyślu w 84. rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom… » więcej 2023-08-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 24 sierpnia » więcej 2023-08-23, godz. 16:00 Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja "Kopernik - Konstelacje”. Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja plenerowa "Kopernik - Konstelacje”. To zwycięska praca w międzynarodowym konkursie… » więcej 2023-08-23, godz. 14:00 100 lat temu urodziła się Zofia Posmysz 100 lat temu - 23 sierpnia 1923 roku - urodziła się Zofia Posmysz, pisarka, scenarzystka i autorka słuchowisk. Dama Orderu Orła Białego. Zmarła 8 sierpnia… » więcej 2023-08-23, godz. 12:45 Wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk o poszukiwaniach urn z prochami polskich więźniarek KL Ravensbrück Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi na terenie cmentarza w Fürstenbergu w Niemczech poszukiwania miejsc, gdzie mogą być jeszcze prochy Polek, zamordowanych… » więcej 2023-08-23, godz. 10:00 Polacy w Manchesterze pożegnali gen. Kmicic-Skrzyńskiego Był członkiem Legionów, a dokładniej: słynnej "siódemki Beliny". Walczył w pierwszej i drugiej wojnie światowej. Polacy w Manchesterze pożegnali trumnę… » więcej 2023-08-23, godz. 08:00 84 lata temu III Rzesza i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow 84 lata temu, 23 sierpnia 1939 roku, Niemcy i ZSRR podpisały pakt Ribbentrop-Mołotow, określany jako IV rozbiór Polski. Dokument, zawarty na kilka dni przed… » więcej
151152153154155
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »