Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 57 lat temu zmarł generał 'Bór' Komorowski
2023-08-24, 14:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Leo

57 lat temu zmarł generał "Bór" Komorowski

Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
57 lat temu, 24 sierpnia 1966 roku, zmarł generał Tadeusz "Bór" Komorowski, komendant główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu RP na uchodźstwie. To on w 1944 roku wydał rozkaz rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Kawaler Orderu Orła Białego i Orderu Wojennego Virtuti Militari.
W czasie I wojny światowej służył na frontach rosyjskim i włoskim. Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939. Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie podjął działalność konspiracyjną. W lutym 1940 roku został mianowany na stopień generała brygady. W lecie 1941 objął funkcję zastępcy dowódcy ZWZ generała Stefana Roweckiego "Grota". 1 lipca 1943 roku, po aresztowaniu "Grota" (30 czerwca), przejął dowodzenie Armią Krajową.

1 sierpnia 1944 roku z jego rozkazu wybuchło Powstanie Warszawskie. Planowano samodzielnie wyzwolić stolicę spod okupacji niemieckiej przed wkroczeniem Armii Czerwonej, by powstrzymać realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski. Po latach generał mówił w Radiu Wolna Europa, że: "Gdybyśmy się zachowali biernie, Warszawa nie uniknęłaby zniszczeń i strat. Musieliśmy się liczyć z tym, że jeśli stolica stanie się polem bitwy i walk ulicznych między Niemcami a Sowietami, może ją czekać los Stalingradu".

Przez cały okres powstania "Bór" Komorowski pozostawał w Warszawie. 30 września, po zdymisjonowaniu generała Kazimierza Sosnkowskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował go Naczelnym Wodzem. Swoje obowiązki miał wykonywać do momentu, kiedy będzie to możliwe. Ostatecznie wobec olbrzymiej przewagi wroga, wielkich strat w ludziach, wyczerpania amunicji i żywności, po 63 dniach krwawych walk, w nocy z 2 na 3 października, podpisano akt kapitulacji powstania. Generał trafił do niemieckich oflagów, gdzie był przetrzymywany do maja 1945 roku.

Po wojnie Tadeusz "Bór" Komorowski mieszkał w Londynie, gdzie dołączyła do niego żona z dwojgiem dzieci. Na emigracji Komorowscy żyli jeszcze ponad 20 lat, w skromnych warunkach. By się utrzymać Irena Komorowska założyła firmę szyjącą firanki, a jej mąż pracował jako tapicer. W latach 1947-49 był premierem rządu RP na obczyźnie. W kolejnych latach działał w Radzie Trzech, organie opozycyjnym w stosunku do rządu na uchodźstwie.

Zmarł 24 sierpnia 1966 roku. Pochowano go w Londynie na cmentarzu Gunnersbury. W 1994 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na Powązkach Wojskowych w Warszawie.

W 1995 roku uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W sierpniu 2016 roku Senat uczcił 50. rocznicę śmierci generała "Bora" Komorowskiego specjalną uchwałą, w której oddano hołd dowódcy AK.

(więcej)

Tadeusz Komorowski urodził się 1 czerwca 1895 roku w Chorobrowie na Ukrainie w rodzinie ziemiańskiej. Kształcił się w Akademii Wojskowej w Wiedniu, którą ukończył jako podporucznik kawalerii. W trakcie I wojny światowej służył jako oficer kawalerii w austriackiej armii. Walczył na froncie wschodnim, a następnie - włoskim. W 1918 roku powrócił do Polski i wstąpił do wojska. Rok później został dowódcą 12. pułku Ułanów Podolskich. Dowodził tą jednostką między innymi w czasie słynnej bitwy pod Komarowem w wojnie polsko-bolszewickiej

W 1928 roku otrzymał awans na stopień podpułkownika, cztery lata później został pułkownikiem. Od 1938 roku dowodził Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W 1936 roku kierował polską ekipą jeździecką na igrzyskach olimpijskich w Berlinie, w czasie których zdobyła ona srebrny medal.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Był dowódcą Ośrodka Zapasowego Zgrupowania Kawalerii w Garwolinie i zastępcą dowódcy Brygady Kawalerii pułkownika Adama Zakrzewskiego w składzie Armii "Lublin". Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie pod koniec roku założył konspiracyjną Organizację Wojskową.

W lipcu 1943 roku, po aresztowaniu generała Roweckiego przez gestapo, stanął na czele Armii Krajowej. Cztery miesiące później wydał rozkaz do Okręgów AK o rozpoczęciu operacji "Burza". W marcu 1944 został awansowany do stopnia generała dywizji.

30 września 1944 roku, kiedy było już wiadomo o zbliżającym się upadku Powstania Warszawskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych w kraju i za granicą.

Po powstaniu przebywał w niemieckich oflagach - początkowo w Langwasser pod Norymbergą, a od lutego 1945 roku - w Colditz w Saksonii. Zwolniony z niewoli, w okolicach Innsbrucku został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskiej 103. Dywizji Piechoty.

W maju tego samego roku przybył do Londynu, gdzie przejął od generała Władysława Andersa obowiązki Naczelnego Wodza. Funkcję tę pełnił do listopada 1946. W latach 1947-1949 był premierem rządu emigracyjnego. Od lipca 1956 roku należał do emigracyjnej Rady Trzech.

Został odznaczony między innymi trzykrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. Pośmiertnie, w 1995 roku, uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W 2008 w Muzeum Powstania Warszawskiego odsłonięto tablicę ku czci generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego.

Zobacz także

2023-09-06, godz. 14:00 IPN zaprezentował album "Terror w okupowanej Polsce 1939-1945" Instytut Pamięci Narodowej zaprezentował album "Terror w okupowanej Polsce 1939-1945" autorstwa doktora Adama Pleskaczyńskiego. » więcej 2023-09-06, godz. 12:00 Mija 192. rocznica obrony Reduty Ordona w Powstaniu Listopadowym 192 lata temu, 6 września 1831 roku, podczas Powstania Listopadowego, rozpoczęły się walki o Redutę Ordona na przedpolach Warszawy. Dwudniowe starcia polskich… » więcej 2023-09-06, godz. 10:00 Zmarła prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Teresa Stanek "Mitsuko" W wieku 93 lat zmarła prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Teresa Stanek pseudonim "Mitsuko" - poinformował prezydent Warszawy Rafał Trza… » więcej 2023-09-06, godz. 08:00 Europejskie Dni Dziedzictwa w CMJW Tegoroczna edycja Europejskich Dni Dziedzictwa odbywa się pod hasłem „Żywe dziedzictwo – tradycje od pokoleń”. Propozycja Muzeum na tę okazję to prelekcja… » więcej 2023-09-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 6 września » więcej 2023-09-05, godz. 16:39 "Czas Terroru 1939-1945" - nowa wystawa w Wilczym Szańcu w Gierłoży Czas Terroru 1939-1945" - wystawę pod takim hasłem można od dziś zwiedzać w Wilczym Szańcu w Gierłoży w woj. warmińsko- mazurskim. Jest to wstrząsający… » więcej 2023-09-05, godz. 14:00 Pokaz filmu "Historia jednej zbrodni" na kilka dni przed beatyfikacją rodziny Ulmów Anatomia niemieckiej zbrodni na rodzinie Ulmów i wymazywania pamięci o sprawcach pokazana na dużym ekranie. W warszawskim kinie Iluzjon, przed niedzielną beatyfikacją… » więcej 2023-09-05, godz. 12:00 81 lat temu zaczęła się tzw. Wielka Szpera 81 lat temu, 5 września 1942 roku, w Łodzi zaczęła się tzw. Wielka Szpera - akcja, w czasie której Niemcy deportowali z tamtejszego getta do obozu zagłady… » więcej 2023-09-05, godz. 10:00 Dzień Żołnierza Górnika 5 września przypada w Polsce Dzień Żołnierza Górnika. Upamiętnia ponad 200 tysięcy poborowych, którzy w Polsce rządzonej przez komunistów, w latach 1949-1959… » więcej 2023-09-05, godz. 08:00 W Wilnie odbędzie się wernisaż wystawy "Podróż w nieznane z Instytutem Polonika" "Podróż w nieznane z Instytutem Polonika" to tytuł wystawy, którą od dziś (05.09, początek po 16.30) będzie można oglądać w Domu Kultury Polskiej w… » więcej
157158159160161
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »