Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu w Auschwitz-Birkenau zginęła Edyta…
2023-08-09, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka

81 lat temu w Auschwitz-Birkenau zginęła Edyta Stein.

Edyta Stein. fot. Ökumenisches Heiligenlexikon (public domain)
Edyta Stein. fot. Ökumenisches Heiligenlexikon (public domain)
81 lat temu, 9 sierpnia 1942 roku, w niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz-Birkenau zginęła Edyta Stein, niemiecka filozof i teolog pochodzenia żydowskiego, święta Kościoła katolickiego.
W wieku 30 lat przyjęła chrzest, a kilkanaście lat później wstąpiła do zakonu karmelitanek bosych w Kolonii, przyjmując imię Teresa Benedykta od Krzyża. Podczas II wojny światowej aresztowana przez gestapo, została zamordowana 9 sierpnia 1942 roku w komorze gazowej Auschwitz-Birkenau, wraz ze swoją starszą siostrą Różą. Ich zwłoki spalono w obozowym krematorium. W 1998 roku Edyta Stein została kanonizowana przez Jana Pawła II. Jest pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została wyniesiona na ołtarze. Jest patronką Europy.

Obchody 81. rocznicy śmierci Edyty Stein rozpoczną się (9 sierpnia) o godzinie 14-tej w Oświęcimiu spotkaniem w Centrum Dialogu i Modlitwy z Amerykanką - Teresą Benedyktą McCarthy - cudownie uzdrowioną w 1987 roku jako dwuletnie dziecko za wstawiennictwem, wówczas kandydatki na ołtarze, Teresy Benedykty od Krzyża. Odbędzie się też między innymi czuwanie, i o godzinie 17-tej msza święta pod przewodnictwem biskupa bielsko-żywieckiego Romana Pindla, sprawowana w Kaplicy Sióstr Karmelitanek Bosych w Oświęcimiu.

Edyta Stein pozostawiła po sobie wiele pism filozoficznych i duchowych, między innymi "O zagadnieniu wczucia", "Byt skończony i wieczny", "Twierdza duchowa" oraz dzieło "Wiedza krzyża" poświęcone św. Janowi od Krzyża. Jej filozofia bywa określana mianem "filozofii światła". Odnosi się do człowieka jako istoty świadomej, myślącej i wolnej oraz Boga i drogi, która do niego prowadzi.

W jednym z listów Teresa Benedykta od Krzyża pisała: "Byłam zawsze daleka od mniemania, że Miłosierdzie Boże mogą wiązać granice widzialnego Kościoła. Bóg jest Prawdą. Kto szuka prawdy, szuka Boga, choćby o tym nie wiedział".

Beatyfikacji Edyty Stein dokonał Jan Paweł II 1 maja 1987 roku podczas wizyty w Kolonii, a kanonizował ją 11 października 1998 roku w Rzymie. Rok później ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża współpatronką Europy, obok św. Brygidy Szwedzkiej i św. Katarzyny ze Sieny. Papież podkreślił wówczas, że jest ona "symbolem dramatów Europy bieżącego stulecia". Wskazał ją jako nauczycielkę szacunku, tolerancji, otwartości oraz wzajemnego rozumienia, niezależnie od różnic etnicznych, kulturowych i religijnych.

Dzieła Edyty Stein są na nowo odkrywane. W latach 2000-2020 ukazało się, nakładem niemieckiego wydawnictwa Herdera, 28 tomów jej prac. Filozof i teolog, tworzyła także poezję, modlitwy i hymny, napisała - przetłumaczoną na wiele języków - historię rodzinną "Dzieje pewnej rodziny żydowskiej" oraz sztukę teatralną z filozoficznym przesłaniem. Jej ostatnim dziełem, nad którym pracowała do chwili aresztowania i deportacji do Auschwitz, było studium "Wiedza krzyża", które miało ukazać się w październiku 1942 roku.

Od 2017 roku Towarzystwo im. Edyty Stein we Wrocławiu przyznaje Nagrody im. św. Edyty Stein, za działania na forum krajowym i zagranicznym w dziedzinie publicystyki, literatury, mediów i nauki.

(więcej)

Edith Stein urodziła się 12 października 1891 roku we Wrocławiu, jako najmłodsze dziecko w wielodzietnej, pobożnej rodzinie żydowskiego kupca. Studiowała filozofię, germanistykę, historię i psychologię we Wrocławiu, Getyndze i Fryburgu Bryzgowijskim. Doktoryzowała się w 1916 roku we Fryburgu u Edmunda Husserla, później była jego asystentką. Przyjaźniła się między innymi z Martinem Heideggerem oraz Romanem Ingardenem, który był świadkiem jej duchowych przemian. Mimo rozległego wykształcenia i kwalifikacji do samodzielnych badań, kariera uniwersytecka była dla doktor Stein zamknięta, z uwagi na ówczesne ograniczenia w tym zakresie dla kobiet.

Uważała się za ateistkę do 1921 roku. Wtedy to, po lekturze książki św. Teresy z Avila, zdecydowała się przejść na katolicyzm, ochrzcić się i wstąpić do zakonu karmelitanek. Przyjęła chrzest 1 stycznia 1922 roku, wybierając imię Teresa Jadwiga. Następnie podjęła pracę w szkole prowadzonej przez siostry dominikanki w Spirze. Studiowała i tłumaczyła prace św. Tomasza z Akwinu, miała wykłady i pogadanki w radiu. Po dojściu Hitlera do władzy została zwolniona z pracy. W latach 1932-1933 wykładała w Niemieckim Instytucie Pedagogiki Naukowej w Münsterze.

Jesienią 1933 roku, w wieku 42 lat, wstąpiła do Karmelu w Kolonii i przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. Na duchowych opiekunów wybrała św. Teresę z Avili i św. Jana od Krzyża. W 1938 roku złożyła śluby wieczyste.

Po "nocy kryształowej" 10 listopada 1938 roku - pogromie Żydów w Niemczech, przeprowadzonym przez nazistowskie bojówki - Edyta Stein, nie chcąc narazić karmelitanek na niebezpieczeństwo, przeniosła się do klasztoru w Echt w Holandii. Tam spędziła ponad trzy lata.

2 sierpnia 1942 roku gestapo aresztowało wszystkie zakonnice i zakonników pochodzenia żydowskiego, także Edytę i jej siostrę Różę, która również przeszła na katolicyzm i żyła w Karmelu w Echt. Po pobycie w obozie przejściowym ich transport został wysłany do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Zostały zamordowane 9 sierpnia 1942 roku.

Wspomnienie liturgiczne świętej przypada 9 sierpnia.

Zobacz także

2023-08-13, godz. 09:00 62 lata temu rozpoczęto budowę muru berlińskiego 62 lata temu, w nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 roku, rozpoczęła się budowa muru berlińskiego, oddzielającego Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego. Przez… » więcej 2023-08-13, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 13 sierpnia » więcej 2023-08-12, godz. 11:00 Mija 15 lat od przemówienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi 12 sierpnia mija 15 lat od przemówienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi. Prezydent przybył tam w 2008 roku, podczas wojny rosyjsko-gruzińskiej, po… » więcej 2023-08-12, godz. 09:00 80 lat temu żołnierze Kedywu AK w akcji "Góral" przejęli ponad 100 milionów złotych 80 lat temu, 12 sierpnia 1943 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej przeprowadzili w centrum Warszawy przy ulicy Senatorskiej akcję "Góral", nazywaną też… » więcej 2023-08-12, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 12 sierpnia » więcej 2023-08-11, godz. 18:23 W Ossowie oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej W Ossowie w powiecie wołomińskim oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej. 103 lata temu w bitwie zwanej "Cudem nad Wisłą" polscy żołnierze zwyciężyli… » więcej 2023-08-11, godz. 18:19 Materiały archiwalne por. phm. Konrada Okolskiego ps. Kuba w Archiwum Akt Nowych Oryginalne dokumenty osobiste porucznika podharcmistrza Konrada Okolskiego ps. Kuba, bogaty zbiór fotograficzny, a także dokumenty rodzinne zaprezentowano w… » więcej 2023-08-11, godz. 12:00 79 lat temu powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów NSZ 79 lat temu - 11 sierpnia 1944 roku - w Lasocinie na Kielecczyźnie powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów Narodowych Sił Zbrojnych, który nie… » więcej 2023-08-11, godz. 10:00 86. rocznica tzw. Operacji Polskiej NKWD, wymierzonej w Polaków w Związku Radzieckim 86 lat temu, 11 sierpnia 1937 roku, rozpoczęła się tzw. Operacja Polska, wymierzona w Polaków mieszkających w Związku Radzieckim. Szef NKWD Nikołaj Jeżow… » więcej 2023-08-11, godz. 08:00 125 lat temu urodziła się Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka 125 lat temu, 11 sierpnia 1898 roku, urodziła się profesor Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka. Była… » więcej
157158159160161
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »