Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2024-07-03, godz. 09:15 Przed 90 laty zmarła Maria Skłodowska-Curie, powodem zgonu była złośliwa anemia Przed 90 laty 4 lipca 1934 r. w wieku zaledwie 67 lat z powodu anemii złośliwej zmarła Maria Skłodowska-Curie, jedyna kobieta, która otrzymała Nagrodę Nobla… » więcej 2024-07-03, godz. 08:41 80 lat temu zmarł Adolf Nowaczyński, pisarz, satyryk i publicysta związany z endecją 3 lipca 1944 roku zmarł w Warszawie Adolf Nowaczyński, pisarz, satyryk i publicysta, autor felietonów i dramatów, związany z Narodową Demokracją. Jego -… » więcej 2024-07-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 lipca » więcej 2024-07-02, godz. 13:13 Szefowie MSZ Polski i Niemiec rozmawiali m.in. o zadośćuczynieniu wobec Polski za straty wojenne Gest zadośćuczynienia wobec Polski za szkody i straty wywołane niemiecką agresją i okupacją, potrzeba dalszego wspierania Ukrainy oraz szczyt NATO - to główne… » więcej 2024-07-02, godz. 10:35 Wrocław/ Muzealnicy otworzyli kapsułę czasu sprzed ponad 150 lat; to pamiątka po remoncie wodociągów Zawartość kapsuły czasu z 1865 roku została zaprezentowana w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. To list podpisany przez trzech sąsiadów z ul. Nożowniczej… » więcej 2024-07-02, godz. 09:56 Wojenny „Blitz” Steve’a McQueena otworzy 68. Londyński Festiwal Filmowy 9 października w Londynie rozpocznie się 68. edycja miejscowego festiwalu filmowego. Filmem, który otworzy to wydarzenie podczas specjalnej gali będzie „Blitz”… » więcej 2024-07-02, godz. 08:46 MKiDN: wyniki konkursu "Zabytek Zadbany 2024" Willa Maxa Erfurta w Jeleniej Górze, kasyno oficerskie w Twierdzy Modlin, Kościół w Lubiechni Małej oraz Muzeum "Dom Szewca" w Pszczewie - to niektórzy laureaci… » więcej 2024-07-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 lipca » więcej 2024-07-01, godz. 14:15 Instytut Polonika po raz drugi ogłasza konkurs "Dziedzictwo bez granic". Polska w poniedziałek obejmuje po raz siódmy roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej; motto przewodnie to: "V4: powrót do korzeni" - przypomniało MSZ… » więcej 2024-07-01, godz. 11:43 U neandertalczyków też występował zespół Downa Neandertalczycy opiekowali się dziećmi z zespołem Downa. Pierwszy udokumentowany przypadek zespołu Downa wśród naszych wymarłych krewniaków – opisują… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »