Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-06-15, godz. 10:00 W piątek (16.06) ruszają Europejskie Dni Archeologii Europejskie Dni Archeologii rozpoczną się w piątek i potrwają do niedzieli. Z tej okazji instytucje w całej Polsce organizują warsztaty, pikniki, gry terenowe… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Rekonstruktorzy z Koszalina tworzą film o sanitariuszce AK; by dokończyć, potrzebują wsparcia Rekonstruktorzy z Koszalina przygotowują film o sanitariuszce i łączniczce Armii Krajowej, podporucznik Henryce Roszkowskiej primo voto Brzuszek, pseudonim… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 czerwca » więcej 2023-06-14, godz. 16:00 Przyznano nagrody imienia Grażyny Langowskiej Po raz trzeci nauczycielom, instytucjom wychowującym w duchu patriotycznym wręczono nagrody imienia Grażyny Langowskiej. Nagrody przyznawane są przez Instytut… » więcej 2023-06-14, godz. 14:00 IPN - dyskusja „Wołyń '43” z cyklu „Historia zza kulis” Z jakiego powodu w 1943 roku mordowano cywili, w tym kobiety i dzieci? Jaki był rzeczywisty powód tych wydarzeń? Kto i dlaczego wydał rozkaz o tych rzeziach?… » więcej 2023-06-14, godz. 12:00 83 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 83 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2023-06-14, godz. 10:00 Jutro (15.06) konferencja wokół wystawy „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich” W Muzeum Powiatowym w Nysie cały czas można oglądać wyjątkową wystawę „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich”. Jednym z dodatkowych wydarzeń… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 115 lat temu urodził się Jerzy Antoni Lewiński, komendant Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej 115 lat temu, 14 czerwca 1908 roku, urodził się w Mierzycach niedaleko Wielunia Jerzy Antoni Lewiński, pseudonimy "Chuchro” i "Jurek”, major saperów Wojska… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 czerwca » więcej 2023-06-13, godz. 16:00 Jutro (14.06) pokaz filmu „Harcerz nr 1” Już w środę, 14 czerwca, o godzinie 18.00 w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Janusza Kurtyki, przy ul. Marszałkowskiej odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego… » więcej
186187188189190
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »