Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-06-19, godz. 14:00 Remont drewnianej konstrukcji wieży radiostacji w Gliwicach Dziś rozpoczynają się prace konserwacyjne wieży Radiostacji Gliwice a w związku z tym do 6 października teren wokół oraz oddział muzeum będzie zamknięty… » więcej 2023-06-19, godz. 11:47 Na Starym Zamku w Grodnie otwarto rekonstruowaną Salę Alabasrową Na Starym Zamku w Grodnie otwarto dla zwiedzających Salę Alabastrową. W ten sposób oficjalnie zakończono pierwszy etap rekonstrukcji zabytku, do którego… » więcej 2023-06-19, godz. 10:15 Mija 60 lat od pierwszego festiwalu piosenki w Opolu Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu ma 60 lat. Pierwszy rozpoczął się 19 czerwca 1963 roku. Jego odkryciem okazała się Ewa Demarczyk, wówczas studentka… » więcej 2023-06-19, godz. 08:47 80 lat temu zmarł działacz ruchu ludowego Jan Piekałkiewicz, zakatowany przez Niemców 80 lat temu, 19 czerwca 1943 roku, zmarł Jan Piekałkiewicz, katowany przez Niemców najpierw na Pawiaku, potem w więzieniu przy alei Szucha. Był ekonomistą… » więcej 2023-06-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 19 czerwca » więcej 2023-06-18, godz. 10:00 78. rocznica rozpoczęcia procesu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego 78 lat temu, 18 czerwca 1945 roku, przed sowieckim sądem w Moskwie rozpoczął się proces przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Wśród oskarżonych byli… » więcej 2023-06-18, godz. 08:00 110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek narciarski, czterokrotny olimpijczyk, legendarny kurier tatrza… 110 lat temu - 18 czerwca 1913 roku - urodził się Stanisław Marusarz, polski "król nart", czterokrotny olimpijczyk, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców… » więcej 2023-06-18, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 18 czerwca » więcej 2023-06-17, godz. 10:00 120 lat temu urodził się Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej skazany na śmierć w procesie komandorów 120 lat temu, 17 czerwca 1903 roku, urodził się w Piotrkowie Trybunalskim Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej, we wrześniu 1939 obrońca Helu… » więcej 2023-06-17, godz. 08:00 Oprowadzanie po wystawie oraz spacer śladami biskupów wrocławskich Już w niedzielę (18.06) odbędzie się oprowadzanie po wystawie "Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich". Wstęp na wydarzenie jest wolny, obowiązują… » więcej
184185186187188
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »