Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-06-22, godz. 16:00 5 lat temu zmarła Olga Krzyżanowska 5 lat temu - 22 czerwca 2018 roku - zmarła Olga Krzyżanowska, lekarka, działaczka Solidarności oraz posłanka i wicemarszałek Sejmu w czasie przemian ustrojowych… » więcej 2023-06-22, godz. 14:00 To była pielgrzymka nadziei Do 4 lipca tego roku można oglądać wystawę „Pielgrzymka nadziei”, która została otwarta w 40. rocznicę wizyty Jana Pawła II we Wrocławiu w miejscu… » więcej 2023-06-22, godz. 12:00 Śląsk w II Rzeczypospolitej Sto jeden lat temu od dwóch dni w części Śląska było już polskie wojsko. Polskie oddziały pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego wkroczyły 20 czerwca… » więcej 2023-06-22, godz. 10:54 Gala wręczenia nagród w 16. Plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2022 W Łazienkach Królewskich w Warszawie w Pałacu na Wyspie odbędzie się gala (13.00) wręczenia nagród w 16. Plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2022. Plebiscyt… » więcej 2023-06-22, godz. 10:00 110 lat temu urodził się Władysław Siła-Nowicki 110 lat temu, 22 czerwca 1913 roku, urodził się Władysław Siła-Nowicki, mecenas, żołnierz i polityk. W czasach PRL-u bronił opozycjonistów w głośnych… » więcej 2023-06-22, godz. 08:00 82 lata temu III Rzesza napadła na Związek Radziecki 82 lata temu - 22 czerwca 1941 roku - III Rzesza napadła na Związek Radziecki. O godzinie 3.15 sojusznicze wojska państw Osi przekroczyły długą, liczącą… » więcej 2023-06-22, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 22 czerwca » więcej 2023-06-21, godz. 16:00 78 lat temu w Moskwie zapadł wyrok w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego 78 lat temu, 21 czerwca 1945 roku, w Moskwie zapadł wyrok w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, który do historii przeszedł jako "Proces Szesnastu"… » więcej 2023-06-21, godz. 14:00 Konkurs na plakat towarzyszący obchodom 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego rozstrzygnięty Plakat autorstwa Jerzego Dobrzynieckiego zwyciężył w konkursie na plakat towarzyszący obchodom 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Wernisaż wystawy… » więcej 2023-06-21, godz. 12:00 40 lat temu papież Jan Paweł II odwiedził Opolszczyznę.Trwała druga pielgrzymka papieża do Polski 21 czerwca 1983 roku spotkało się z papieżem na Górze św. Anny około miliona pielgrzymów. Wcześniej Ojciec Święty przewodniczył uroczystej Mszy Św… » więcej
182183184185186
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »