Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-06-27, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dzś 27 czerwca » więcej 2023-06-26, godz. 16:00 64 lata temu w Kraśniku Fabrycznym wybuchły zamieszki, spowodowane zakazem budowy kościoła 64 lata temu, 26 czerwca 1959 roku, w Kraśniku Fabrycznym w województwie lubelskim wybuchły zamieszki, wywołane sprzeciwem władz komunistycznych wobec budowy… » więcej 2023-06-26, godz. 14:00 97. urodziny historyka i dziennikarza Mariana Turskiego 97 lat kończy dziś Marian Turski, historyk, dziennikarz, publicysta i działacz społeczny, podczas II wojny światowej ocalały z niemieckiego nazistowskiego… » więcej 2023-06-26, godz. 11:30 Muzeum Górnictwa Węglowego uruchamia trasę "Podziemna Podróż w Czasie" Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu od dziś uruchamia nową trasę "Podziemna Podróż w Czasie" w liczących sobie ponad dwieście lat podziemiach Sztolni… » więcej 2023-06-26, godz. 10:00 Mija 47 lat od robotniczych protestów Czerwca 1976 roku Mija 47 lat od wydarzeń Czerwca 1976 roku - fali robotniczych protestów przeciwko komunistycznym władzom, w związku z ogłoszoną przez rząd podwyżką cen… » więcej 2023-06-26, godz. 10:00 Przypomnienie pomordowanych lwowskich profesorów Już 2 lipca we Wrocławiu odbędzie się spacer upamiętniający lwowskich profesorów pomordowanych przez Niemców w lipcu 1941 roku na Wzgórzach Wuleckich… » więcej 2023-06-26, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 26 czerwca » więcej 2023-06-25, godz. 10:00 100 lat temu urodził się Stanisław Likiernik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego Sto lat temu, 25 czerwca 1923 roku, urodził się Stanisław Likiernik, żołnierz Kedywu Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, autor wspomnień "Diabelne… » więcej 2023-06-25, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 25 czerwca » więcej 2023-06-24, godz. 12:30 185 lat temu urodził się Jan Matejko, wybitny polski malarz 185 lat temu, 24 czerwca 1838 roku, urodził się Jan Matejko, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, uznawany za malarza dziejów narodu polskiego… » więcej
180181182183184
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »