Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-06-28, godz. 08:00 Aktor Robert De Niro wyraził podziw i szacunek dla kombatantów Poznańskiego Czerwca 1956 r. Aktor Robert De Niro przekazał wyrazy podziwu i szacunku dla uczestników Poznańskiego Czerwca 1956 r. - poinformował poznański oddział IPN. W 1992 r. artysta… » więcej 2023-06-28, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 28 czerwca » więcej 2023-06-27, godz. 16:00 Wydarzenia czerwcowe na Dolnym Śląsku Wydarzenia Czerwca 1976 r. kojarzą się przede wszystkim z wystąpieniami robotniczymi przeciwko drastycznym podwyżkom cen żywności. Do dzisiaj mało znane… » więcej 2023-06-27, godz. 12:00 Pokaz obrazu Mattii Pretiego „Partia tryktraka” w ramach cyklu Arcydzieła na Zamku W Zamku Królewskim w Warszawie można od dzisiaj (27.06) podziwiać obraz Mattii Pretiego „Partia tryktraka”. Dzieło jednego z najważniejszych kontynuatorów… » więcej 2023-06-27, godz. 14:00 Biskupi wrocławscy w Nysie Do 10 grudnia tego roku w Muzeum Powiatowym w Nysie będzie prezentowana wystawa czasowa "Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich". » więcej 2023-06-27, godz. 10:30 160 lat temu w Wilnie został stracony gen. Zygmunt Sierakowski, przywódca Powstania Styczniowego na Żmudzi 160 lat temu - 27 czerwca 1863 roku - z rozkazu władz carskich stracono generała Zygmunta Sierakowskiego, działacza niepodległościowego, przywódcę Powstania… » więcej 2023-06-27, godz. 08:00 MonumentApp - darmowa aplikacja, która ułatwi zwiedzanie kraju i poznawanie zabytków MonumentApp to nowa, prosta i darmowa aplikacja, która ułatwi zwiedzanie kraju i poznawanie zabytków. Powstała dzięki porozumieniu Polskiej Organizacji Turystycznej… » więcej 2023-06-27, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dzś 27 czerwca » więcej 2023-06-26, godz. 16:00 64 lata temu w Kraśniku Fabrycznym wybuchły zamieszki, spowodowane zakazem budowy kościoła 64 lata temu, 26 czerwca 1959 roku, w Kraśniku Fabrycznym w województwie lubelskim wybuchły zamieszki, wywołane sprzeciwem władz komunistycznych wobec budowy… » więcej 2023-06-26, godz. 14:00 97. urodziny historyka i dziennikarza Mariana Turskiego 97 lat kończy dziś Marian Turski, historyk, dziennikarz, publicysta i działacz społeczny, podczas II wojny światowej ocalały z niemieckiego nazistowskiego… » więcej
179180181182183
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »