Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-07-16, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 16 lipca » więcej 2023-07-15, godz. 16:00 80 lat temu w ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali ponad 300 Żydów 80 lat temu, 15 lipca 1943 roku, w ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali ponad 300 Żydów, wcześniej zwabionych przez Gestapo do Hotelu Polskiego przy… » więcej 2023-07-15, godz. 14:00 115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden z trzech Polaków, którzy złamali szyfr Enigmy 115 lat temu, 15 lipca 1908 roku, urodził sie zmarł Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog z zespołu trzech Polaków - obok Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego… » więcej 2023-07-15, godz. 12:00 Grunwald 1410 613 lat temu na polach grunwaldzkich doszło do jednej z najważniejszych bitew w historii Polski. » więcej 2023-07-15, godz. 10:00 Wyklęci ' 63 Już po raz trzeci w Starym Grodkowie, dzisiaj o 15 rozpocznie się Festiwal Pamięci.Tym razem będzie poświęcony Powstańcom Styczniowym i Żołnierzom Wy… » więcej 2023-07-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 lipca » więcej 2023-07-14, godz. 16:00 Do Berlina z historycznym przesłaniem Już 10 września odbędzie się uroczysta beatyfikacja Rodziny Ulmów, która niosła pomoc Żydom, ukrywając ich pod swoim dachem podczas II wojny światow… » więcej 2023-07-14, godz. 14:00 Z Przystankiem Historia w Bieszczady Przygoda laureatów konkursu fotograficznego w malowniczych Bieszczadach wciąż trwa!To już drugi obóz patriotyczno-historyczny zorganizowany przez Instytut… » więcej 2023-07-14, godz. 12:00 Wakacje z Muzeum Piastów Śląskich Niedawno rozpoczęły się wakacje.W zwiazku z tym w brzeskim zamku-muzeum obowiązywać będą niższe ceny biletów! » więcej 2023-07-14, godz. 10:00 80 lat temu Stanisław Mikołajczyk został premierem rządu RP na uchodźstwie 80 lat temu, 14 lipca 1943 roku, Stanisław Mikołajczyk, przywódca ruchu ludowego, został premierem rządu RP na uchodźstwie. Tekę premiera objął po śmierci… » więcej
169170171172173
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »