Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-07-18, godz. 12:00 Szlaki Nadziei na Śląsku Do 24 września tego roku na jaworznickim Rynku prezentowana jest plenerowa wystawa pt. „Szlaki nadziei. Odyseja Wolności", przygotowana przez Instytut Pamięci… » więcej 2023-07-18, godz. 10:00 Tramwajem w przeszłość Wrocławia 130 lat temu, w 1893 roku we Wrocławiu uruchomiono tramwaje elektryczne O tej i innych ciekawostkach, takich jak pierwszej kobiecie za sterami tramwaju czy kolorze… » więcej 2023-07-18, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 18 lipca » więcej 2023-07-17, godz. 17:15 Śladami Związku Polaków w Niemczech Wycieczka rowerowa po Opolu śladami Związku Polaków w Niemczech to pomysł Archiwum Państwowego w Opolu. Odwiedźcie wystawę przed Archiwum Państwowym w… » więcej 2023-07-17, godz. 14:00 Walczyła o Niepodległą Irena Puzynianka jest jedna z bohaterek cyklu Kobiety Niepodległej prezentowanego na profilu Niepodległa.Więcej o historii tej wyjątkowej postaci i innych… » więcej 2023-07-17, godz. 12:00 O Kresowej Atlantydzie w Warszawie Już w środę 19 lipca o godz. 15.00 Muzeum Niepodległości zaprasza na kolejne spotkanie w ramach Salonu Dobrej Książki im. Tadeusza Górnego. » więcej 2023-07-17, godz. 10:00 Pięćsetne urodziny Księcia Jerzego Już jutro w Zamku Piastów Śląskich w Brzegu uroczystość niezwykła czyli urodziny u Księcia Jerzego II » więcej 2023-07-17, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 17 lipca » więcej 2023-07-16, godz. 12:00 Mija 90 lat od pierwszej audycji Wesoła Lwowska Fala 90 lat temu, 16 lipca 1933 roku, Polskie Radio Lwów wyemitowało premierową audycję "Wesoła Lwowska Fala". Nadawana na całą Polskę cieszyła się dużą… » więcej 2023-07-16, godz. 10:00 Obchody 90. rocznicy katastrofy lotniczej litewskich lotników Steponasa Dariusa i Stasysa Girenasa 16 lipca w Pszczelniku w Zachodniopomorskiem odbędą się obchody 90. rocznicy katastrofy lotniczej litewskich lotników Steponasa Dariusa i Stasysa Girenasa… » więcej
168169170171172
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »