Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-07-27, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 27 lipca » więcej 2023-07-26, godz. 16:00 Dzień otwarty zajezdni Wrocław - Popowice Na Dzień Otwarty Zajezdni Popowice 9 września tego roku zapraszają Zajezdnia Popowice i Klub Sympatyków Transportu Miejskiego » więcej 2023-07-26, godz. 14:00 Mural i komiksy o powstaniu'44 Już za kilka dni w Warszawie odsłonięcie muralu "Pałacyk Michla, Żytnia, Wola" i prezentacja Komiksów "Kilka historii o dzielności. Dziennik bojowy." » więcej 2023-07-26, godz. 12:00 O kardynale zwanym księciu niezłomnym Ukazała się broszura edukacyjna Anny Zechenter„ Kardynał Adam Stefan Sapieha przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej. » więcej 2023-07-26, godz. 10:00 133 rocznica urodzin Juliana Stachiewicza 133 lata temu w 1890 – w Warszawie urodził się gen. Julian Stachiewicz, historyk wojskowości; żołnierz Legionów Polskich, członek POW. » więcej 2023-07-26, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 26 lipca » więcej 2023-07-25, godz. 16:00 Łambinowickie spotkania muzealne Już dzisiaj Centralne Muzeum Jeńców Wojennych zaprasza na „Łambinowickie Spotkanie Muzealne” podsumowujące dotychczasowe osiągnięcia 2. sezonu prac… » więcej 2023-07-25, godz. 14:00 XVII Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą Biuro Edukacji Narodowej IPN zorganizowało XVII Polonijne Spotkania z Historia Najnowszą. W ramach wydarzenia polonijni nauczyciele i edukatorzy z całego świata… » więcej 2023-07-25, godz. 12:00 91 rocznica podpisania paktu o nieagresji Mija 91 rocznica Paktu o nieagresji między Rzecząpospolitą Polską a ZSRS, który został podpisany w Moskwie 25 lipca 1932 r. » więcej 2023-07-25, godz. 10:00 Zamordowany w więzieniu mokotowskim We Lwowie urodził się Stanisław Kasznica, uczestnik kampanii 1939 r., członek m.in. tajnej Organizacji Polskiej i Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), od 1945… » więcej
164165166167168
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »