Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-07-29, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 29 lipca » więcej 2023-07-28, godz. 16:00 Pamiętajmy o poecie Niezłomnych Mija właśnie 25 lat. 28 lipca 1998 roku w Warszawie zmarł Zbigniew Bolesław Ryszard Herbert – polski poeta, eseista, dramaturg, twórca słynnego cyklu poetyckiego… » więcej 2023-07-28, godz. 14:00 Burza na Kresach Mija 79 lat od zajęcia przez AK Lwowa . 27 lipca 1944 r., po kilkudniowych walkach w ramach Akcji Burza, oddziały Armii Krajowej razem z Armią Czerwoną zajęły… » więcej 2023-07-28, godz. 12:00 Wielka zadyma „Wielka zadyma oczami kolejnych świadków” poświęcona jest wypadkom, jakie miały miejsce czterdzieści jeden lat temu we Wrocławiu. Prezentowane na niej… » więcej 2023-07-28, godz. 10:00 Zbuntowana Warszawa'44 W 79 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego – 1 sierpnia 2023 r. o godz. 20.00 – Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na widowisko słowno-muzyczne pt… » więcej 2023-07-28, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 28 lipca » więcej 2023-07-27, godz. 16:00 Wspomnienia Wandy Ossowskiej Warto posłuchać audiobooka: wspomnień kobiety-bohaterki, która doświadczyła okrucieństwa obu totalitaryzmów targających Polską podczas i po II wojnie… » więcej 2023-07-27, godz. 14:00 Powstańcze pieśni z kapelą Sztajer Już w najbliższą sobotę 29 lipca 2023 r. o godzinie 18.00 razem z kapelą Sztajer, w powstańczych pieśniach oddamy hołd 21 powstańcom warszawskim, zakatowanym… » więcej 2023-07-27, godz. 12:00 Operacja Polska NKWD na Żytomierszczyźnie w latach 1937-1938“ W dniach od 27 lipca do 25 sierpnia 2023 r. w Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN w Katowicach im. Henryka Sławika, przy ul. św. Jana 10, prezentowana… » więcej 2023-07-27, godz. 10:00 Wakacje z Muzeum Śląska Opolskiego W czasie wakacji warto odwiedzić w Opolu Muzeum Śląska Opolskiego » więcej
163164165166167
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »