Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim 'Antek…
2023-08-08, 12:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska

79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz"

Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
Pogrzeb „Antka Rozpylacza” 9 sierpnia 1944. (Dni Powstania, Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX Warszawa. 1957) [fot. domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się jednym z symboli młodzieńczego bohaterstwa obrońców Warszawy. W ciągu pierwszych dni walk zabił 18 "gołębiarzy", jak nazywano niemieckich strzelców wyborowych, którzy z dachów budynków strzelali do powstańców.

Gdy wybuchło powstanie, "Antek Rozpylacz" - Antoni Godlewski - miał 21 lat. Był studentem drugiego roku Politechniki Warszawskiej, edukację zdobywał na tajnych kompletach. Należał także do konspiracyjnego Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej. Walczył w batalionie "Sokół", który utworzył się spontanicznie po godzinie "W", w pierwszym dniu powstańczego zrywu.

Swój pseudonim "Antek Rozpylacz" zyskał od popularnej nazwy brytyjskiego pistoletu maszynowego Sten, którym posługiwał się w walce z niemieckim snajperami. Zaczajał się na nich, wychodząc na dachy ze swoim pomalowanym na zielono Stenem - rozpylaczem. Na lufie zaznaczał rysą każdego z zabitych Niemców.

8 sierpnia po południu 2. kompania szturmowa batalionu "Sokół" miała zdobyć "Cafe Cristal" na rogu Alei Jerozolimskich i Brackiej. "Antek Rozpylacz" został zastrzelony serią z karabinu maszynowego, gdy na chwilę wychylił się z bramy. Krótko po nim zginął jego kolega.

Antoni Godlewski został pochowany następnego dnia w grobie powstańczym na podwórzu kamienicy przy Brackiej 5. Otoczony sławą już za życia, miał uroczysty pogrzeb. Jako jeden z niewielu powstańców został złożony w trumnie, a w licznym kondukcie pogrzebowym szli zarówno jego koledzy żołnierze, jak i ludność cywilna, okoliczni mieszkańcy. Na podwórzu, w którym został pochowany, odprawiono mszę żałobną. Pożegnalną mowę wygłosił dowódca "Antka" rotmistrz Władysław Jan Olszowski "Sokół", który, ciężko ranny, został przyniesiony na noszach. Relacja z pogrzebu została zamieszczona w Biuletynie Informacyjnym Armii Krajowej, a kondukt żałobny został uwieczniony przez nieznanego fotografa. W prasie powstańczej i audycjach radia "Błyskawica" mówiono o nim jako o bohaterze, który był "chlubą odcinka i pogromcą Niemców".

W pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego - 1 sierpnia 1945 roku - Antoni Godlewski został ekshumowany i pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W podwórzu, gdzie znajdował się grób powstańczy Antoniego, jego matka Aniela Godlewska umieściła napis "Antek Rozpylacz" został pochowany na Cmentarzu Wojskowym>>. Ocalały od czasów wojny napis wykonany ręką matki do dziś widnieje na ścianie kamienicy. Został zabezpieczony szybą i odsłonięty w 48. rocznicę śmierci Antka. W 2021 roku napis został wpisany do rejestru zabytków.

Zobacz także

2023-08-07, godz. 16:00 Wystawa o Ponurym Już za tydzień otwarcie wystawy poświęconej legendarnemu świętokrzyskiemu dowódcy AK "Ponuremu" » więcej 2023-08-07, godz. 14:00 Wakacje z CMJW Okolice Popielowa pośród Borów Stobrawskich wyróżnia gęsta sieć pieszych i rowerowych szlaków, zadbane wioski oraz duża aktywność kulturalna » więcej 2023-08-07, godz. 12:00 Czas na nowe izby pamięci Dołącz do programu "Izby Pamięci"! Twórz lokalne dziedzictwo razem z Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów » więcej 2023-08-07, godz. 10:00 Wrocław w 1948 Od 4 do 30 sierpnia 2023 r. będziemy mieli okazję oglądać wystawę plenerową WROCŁAW 1948. STOLICA POLSKI przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej… » więcej 2023-08-07, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 7 sierpnia » więcej 2023-08-06, godz. 10:00 Przed wymarszem Kadrówki Dzisiaj już po raz 43 wyruszy z Krakowa Marsz Szlakiem I Kompani Kadrowej.Uroczystości poprzedzające wymarsz odbyły się już wczoraj. » więcej 2023-08-06, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 6 sierpnia » więcej 2023-08-05, godz. 12:00 Jeszcze o obchodach 79 rocznicy Powstania Warszawskiego w Opolu Opolanie uroczyście uczcili pamięć 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Przy Pomniku Armii Krajowej w Opolu w obecności przedstawicieli władz rządowych… » więcej 2023-08-05, godz. 10:00 Festiwal Dziedzictwa Kresów Już jutro czyli 5 sierpnia, sobota, 15.00, Budy, Park Żywiołów Lwów po raz pierwszy czyli miasto jakiego nie znacie… » więcej 2023-08-05, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 5 sierpnia » więcej
159160161162163
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »