Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-02, godz. 16:00 Wystawy Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych W wakacyjnym czasie, w którym instytucje kultury, szkoły i inne placówki publiczne planują dalszą pracę, przedstawiamy naszą ofertę – mamy 12 mobilnych… » więcej 2023-08-02, godz. 14:00 Pieśni polskiego Romantyzmu Już w najbliższy piątek, 4 sierpnia, Muzeum Wsi Opolskiej zaprasza na wyjątkowy i niecodzienny koncert. W ekspozycji Muzeum Wsi Opolskiej wybrzmią bowiem… » więcej 2023-08-02, godz. 12:00 Z Muzeum Sybiru Już 5 sierpnia poruszająca instalacja artystyczna "RzeczyViste" pojawi się w Ełku. To wyjątkowa okazja, by ją zobaczyć i porozmawiać z pracownikami Muzeum… » więcej 2023-08-02, godz. 10:00 Z powstańczych barykad do więziennych cel Na dziedzińcu Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL można zobaczyć wystawę zatytułowaną „Z powstańczych barykad do więziennych… » więcej 2023-08-02, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 2 sierpnia » więcej 2023-08-01, godz. 16:00 Opolskie obchody Powstania 1944 W 79 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Opolanie także oddadzą hołd Powstańcom. » więcej 2023-08-01, godz. 14:00 Dzisiaj Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego Dzisiaj obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego w hołdzie jego bohaterom. Powstanie Warszawskie – dla Polaków symbol wytrwałości i męstwa… » więcej 2023-08-01, godz. 12:00 Głubczyce pamiętają o Powstaniu W 79 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w Głubczycach będzie można przypomnieć sobie i pośpiewać powstańcze pieśni. » więcej 2023-08-01, godz. 10:00 Godzina W 79 lat temu o 17.00 na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. » więcej 2023-08-01, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 1 sierpnia » więcej
161162163164165
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »