Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-04, godz. 16:00 Powrót do przeszłości Muzeum Wsi Opolskiej zaprasza do oglądania kolejnej wystawy fotograficznej. Tym razem prac autorstwa prof. dr hab. Marka Szyryka pt. „POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI… » więcej 2023-08-04, godz. 14:00 Komiks o Powstaniu Warszawskim Na rynku księgarskim pojawił się II tom komiksu o Powstaniu Warszawskim. » więcej 2023-08-04, godz. 12:00 Oficerskie osiedle 101 lat temu Kazimierz Tołłoczko zaprojektował w Warszawie osiedle mieszkaniowe przeznaczone dla oficerów Wojska Polskiego. » więcej 2023-08-04, godz. 10:00 Powstańcza Reduta W ramach obchodów 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego przed budynkiem Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych odbyły się uroczystości upamiętniające… » więcej 2023-08-04, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 4 sierpnia » więcej 2023-08-03, godz. 16:00 Powrót do Hemara Będzie poetycko, muzycznie, tanecznie. Jednym slowem koncertowo » więcej 2023-08-03, godz. 14:00 63 dni wiary w wolność Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny Polskiego Radia » więcej 2023-08-03, godz. 12:00 Byśmy byli jedno Już jutro czyli w piątek 4 sierpnia o godz. 20.00 do Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnica na koncert "Byśmy byli jedno". » więcej 2023-08-03, godz. 10:00 Miasto'44 Już w przyszłym tygodniu w amfiteatrze w Brzegu w nawiązaniu do Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego będzie można obejrzeć Miasto'44 . » więcej 2023-08-03, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 3 sierpnia » więcej
160161162163164
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »