Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-07, godz. 16:00 Wystawa o Ponurym Już za tydzień otwarcie wystawy poświęconej legendarnemu świętokrzyskiemu dowódcy AK "Ponuremu" » więcej 2023-08-07, godz. 14:00 Wakacje z CMJW Okolice Popielowa pośród Borów Stobrawskich wyróżnia gęsta sieć pieszych i rowerowych szlaków, zadbane wioski oraz duża aktywność kulturalna » więcej 2023-08-07, godz. 12:00 Czas na nowe izby pamięci Dołącz do programu "Izby Pamięci"! Twórz lokalne dziedzictwo razem z Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów » więcej 2023-08-07, godz. 10:00 Wrocław w 1948 Od 4 do 30 sierpnia 2023 r. będziemy mieli okazję oglądać wystawę plenerową WROCŁAW 1948. STOLICA POLSKI przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej… » więcej 2023-08-07, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 7 sierpnia » więcej 2023-08-06, godz. 10:00 Przed wymarszem Kadrówki Dzisiaj już po raz 43 wyruszy z Krakowa Marsz Szlakiem I Kompani Kadrowej.Uroczystości poprzedzające wymarsz odbyły się już wczoraj. » więcej 2023-08-06, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 6 sierpnia » więcej 2023-08-05, godz. 12:00 Jeszcze o obchodach 79 rocznicy Powstania Warszawskiego w Opolu Opolanie uroczyście uczcili pamięć 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Przy Pomniku Armii Krajowej w Opolu w obecności przedstawicieli władz rządowych… » więcej 2023-08-05, godz. 10:00 Festiwal Dziedzictwa Kresów Już jutro czyli 5 sierpnia, sobota, 15.00, Budy, Park Żywiołów Lwów po raz pierwszy czyli miasto jakiego nie znacie… » więcej 2023-08-05, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 5 sierpnia » więcej
159160161162163
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »