Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-09, godz. 12:00 W 103 rocznicę Bitwy Warszawskiej W 103. rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku Muzeum Bitwy Warszawskiej zaprasza do spędzenia długiego sierpniowego weekendu w Radzyminie » więcej 2023-08-09, godz. 10:00 81 lat temu w Auschwitz-Birkenau zginęła Edyta Stein. 81 lat temu, 9 sierpnia 1942 roku, w niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz-Birkenau zginęła Edyta Stein, niemiecka filozof i teolog pochodzenia żydowskiego… » więcej 2023-08-09, godz. 08:00 78 rocznica zrzucenia bomby atomowej na Nagasaki 78 lat temu, 9 sierpnia 1945 roku, Amerykanie zrzucili bombę atomową na Nagasaki, trzy dni po ataku jądrowym na Hiroszimę. Były to jedyne w historii przypadki… » więcej 2023-08-09, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 9 sierpnia » więcej 2023-08-08, godz. 17:00 Na Jakubowym Szlaku Już 10 września tego roku w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa będzie można zwiedzać z przewodnikiem kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Małujowicac… » więcej 2023-08-08, godz. 15:00 Prąd dla walczącej Warszawy Elektrownia Powiśle działała od 1904 roku do wczesnych lat 90-tych XX wieku. Podczas Powstania Warszawskiego zatrudnieni w niej monterzy przedostawali się… » więcej 2023-08-08, godz. 12:00 79 lat temu zginął Antoni Godlewski pseudonim "Antek Rozpylacz" 79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, w ósmym dniu Powstania Warszawskiego, zginął Antoni Szczęsny Godlewski, pseudonim "Antek Rozpylacz". Po śmierci stał się… » więcej 2023-08-08, godz. 08:00 Dzisiaj (08.08) Pogrzeb Krzysztofa Adama Wolfa, działacza Solidarności Walczącej i Solidarności Huty Warszawa W Warszawie odbędzie się pogrzeb Krzysztofa Adama Wolfa, działacza Solidarności Walczącej i Solidarności Huty Warszawa, związanego z Międzyzakładowym… » więcej 2023-08-08, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 8 sierpnia » więcej
158159160161162
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »