Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-11, godz. 08:00 125 lat temu urodziła się Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka 125 lat temu, 11 sierpnia 1898 roku, urodziła się profesor Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka. Była… » więcej 2023-08-11, godz. 07:30 Kalendarz historyczny na dziś 11 sierpnia » więcej 2023-08-10, godz. 16:00 Powracamy po Swoich Cykl „Powracamy Po Swoich” to audycja realizowana przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, w której prezentowana jest działalność Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej 2023-08-10, godz. 14:00 Rozbicie więzienia Św.Michała Uroczystości pogrzebowe Ireny Odrzywołek, odbędą się 18 sierpnia 2023 r. w Krakowie. 77 lat temu 18 sierpnia 1946 r. połączone działania uzbrojonych więźniów… » więcej 2023-08-10, godz. 12:00 95 lat temu urodził się Jerzy Janicki, współtwórca radiowych "Matysiaków" 95 lat temu, 10 sierpnia 1928 roku, urodził się Jerzy Janicki, literat i dziennikarz, ceniony autor scenariuszy, a także reżyser filmowy. Jest uważany za… » więcej 2023-08-10, godz. 10:00 110 lat temu urodził się Edmund Osmańczyk, dziennikarz, publicysta i korespondent wojenny 110 lat temu, 10 sierpnia 1913 roku, urodził się Edmund Osmańczyk, pisarz i publicysta, poeta i dziennikarz, do wybuchu II wojny światowej działacz narodowego… » więcej 2023-08-10, godz. 08:00 125 lat temu urodził się pisarz Tadeusz Dołęga-Mostowicz 125 lat temu - 10 sierpnia 1898 roku - urodził się Tadeusz Dołęga-Mostowicz, jeden z najpoczytniejszych polskich pisarzy XX wieku, autor powieści "Kariera… » więcej 2023-08-10, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 10 sierpnia » więcej 2023-08-09, godz. 16:00 Kedyw przypomniany Już za kilka dni w Warszawie zostanie otwarta wystawa poświęcona Armii Krajowej i wchodzącym w jej skład Kedywie, czyli kierownictwie dywersji. » więcej 2023-08-09, godz. 14:00 Wakacje w Muzeum Polskiej Piosenki Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu zaprasza grupy zorganizowane na zajęcia edukacyjne organizowane w czasie tegorocznych letnich wakacji. FESTIWALOWY labirynt –… » więcej
157158159160161
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »