Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-13, godz. 11:00 103 lata temu rozpoczęła się Bitwa Warszawska 103 lata temu - 13 sierpnia 1920 roku - rozpoczęła się Bitwa Warszawska. Zwycięstwo wojsk polskich nad Armią Czerwoną w starciu, które nazywane jest "Cudem… » więcej 2023-08-13, godz. 09:00 62 lata temu rozpoczęto budowę muru berlińskiego 62 lata temu, w nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 roku, rozpoczęła się budowa muru berlińskiego, oddzielającego Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego. Przez… » więcej 2023-08-13, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 13 sierpnia » więcej 2023-08-12, godz. 11:00 Mija 15 lat od przemówienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi 12 sierpnia mija 15 lat od przemówienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi. Prezydent przybył tam w 2008 roku, podczas wojny rosyjsko-gruzińskiej, po… » więcej 2023-08-12, godz. 09:00 80 lat temu żołnierze Kedywu AK w akcji "Góral" przejęli ponad 100 milionów złotych 80 lat temu, 12 sierpnia 1943 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej przeprowadzili w centrum Warszawy przy ulicy Senatorskiej akcję "Góral", nazywaną też… » więcej 2023-08-12, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 12 sierpnia » więcej 2023-08-11, godz. 18:23 W Ossowie oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej W Ossowie w powiecie wołomińskim oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej. 103 lata temu w bitwie zwanej "Cudem nad Wisłą" polscy żołnierze zwyciężyli… » więcej 2023-08-11, godz. 18:19 Materiały archiwalne por. phm. Konrada Okolskiego ps. Kuba w Archiwum Akt Nowych Oryginalne dokumenty osobiste porucznika podharcmistrza Konrada Okolskiego ps. Kuba, bogaty zbiór fotograficzny, a także dokumenty rodzinne zaprezentowano w… » więcej 2023-08-11, godz. 12:00 79 lat temu powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów NSZ 79 lat temu - 11 sierpnia 1944 roku - w Lasocinie na Kielecczyźnie powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów Narodowych Sił Zbrojnych, który nie… » więcej 2023-08-11, godz. 10:00 86. rocznica tzw. Operacji Polskiej NKWD, wymierzonej w Polaków w Związku Radzieckim 86 lat temu, 11 sierpnia 1937 roku, rozpoczęła się tzw. Operacja Polska, wymierzona w Polaków mieszkających w Związku Radzieckim. Szef NKWD Nikołaj Jeżow… » więcej
156157158159160
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »