Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-17, godz. 08:00 115 lat temu urodziła się Papusza, polska poetka romskiego pochodzenia 115 lat temu - 17 sierpnia 1908 roku - urodziła się Papusza, polska poetka romskiego pochodzenia, tworząca w języku romskim. Właściwie nazywała się Bronisława… » więcej 2023-08-17, godz. 07:15 Kalendarz historyczny na dziś 17 sierpnia » więcej 2023-08-16, godz. 16:00 104 lata temu wybuchło I powstanie śląskie 104 lata temu, w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, wybuchło I powstanie śląskie. Zorganizowane przez Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska, miało… » więcej 2023-08-16, godz. 14:00 Wkrótce otwarcie wystawy „Zbrodnie (nie)osądzone” Na Plantach, w sąsiedztwie ul. Dunajewskiego, 19 sierpnia 2023 r. o godz. 10:00 otwarta zostanie wystawa „Zbrodnie (nie)osądzone. Rozliczenia z niemieckimi… » więcej 2023-08-16, godz. 12:00 80 lat temu wybuchło powstanie w białostockim getcie 80 lat temu, 16 sierpnia 1943 roku, wybuchło powstanie w białostockim getcie. Był to drugi co do wielkości, po powstaniu w getcie warszawskim, akt zbrojny… » więcej 2023-08-16, godz. 10:00 Poczdam: uroczystość upamiętniająca ofiary NKWD i KGB W Poczdamie upamiętniono ofiary NKWD i KGB. W dawnej katowni odbyło się spotkanie z grupą ich bliskich i byłym więźniem, który przypomniał o metodach… » więcej 2023-08-16, godz. 08:00 „Pokój z widokiem na wojnę. Historia Izraela” - spotkanie z autorem To jedno z licznych wydarzeń towarzyszących prezentowanej w Opolu wystawie zatytułowanej "Pełno ich nigdzie – najciekawsze murale o polskich Żydach", którą… » więcej 2023-08-16, godz. 07:00 Kalendarz historyczny na dziś 16 sierpnia » więcej 2023-08-15, godz. 12:00 Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia przypada Święto Czynu Chłopskiego, obchodzone w rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Upamiętnia udział chłopów w tym starciu, stoczonym w… » więcej 2023-08-15, godz. 11:00 Dziś Święto Wojska Polskiego Dziś (15 sierpnia) o godzinie 14.00 na Wisłostradzie w Warszawie ruszy defilada z okazji Święta Wojska Polskiego. Podczas uroczystości zaprezentowanych zostanie… » więcej
154155156157158
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »