Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-08-29, godz. 10:00 Film "Raport Pileckiego" pokazany premierowo Film "Raport Pileckiego", fabuła inspirowana wydarzeniami z życia Witolda Pileckiego - jednego z najważniejszych polskich bohaterów, po raz pierwszy został… » więcej 2023-08-29, godz. 08:00 79 lat temu Niemcy zlikwidowali getto w Łodzi Mija 79 lat od likwidacji łódzkiego getta, największego na ziemiach wcielonych do III Rzeszy. 29 sierpnia 1944 roku Niemcy wywieźli do Auschwitz-Birkenau ostatnią… » więcej 2023-08-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 29 sierpnia » więcej 2023-08-28, godz. 16:00 W Gdańsku uroczystości upamiętniające 77. rocznicę śmierci "Inki" i "Zagończyka" W Gdańsku o 17.00, przy grobach Danuty Siedzikówny "Inki" oraz Feliksa Selmanowicza "Zagończyka" rozpoczną się uroczystości upamiętniające 77. rocznicę… » więcej 2023-08-28, godz. 14:00 77 lat temu rozstrzelano "Inkę" i "Zagończyka" 77 lat temu, 28 sierpnia 1946 roku, wykonano wyroki śmierci na - niespełna 18-letniej Danucie Siedzikównie, pseudonim "Inka", oraz na podporuczniku Feliksie… » więcej 2023-08-28, godz. 12:00 43. rocznica rozpoczęcia strajku w Hucie Warszawa 43 lata temu, 28 sierpnia 1980 roku, jako pierwszy zakład w stolicy, Huta Warszawa rozpoczęła strajk solidarnościowy z robotnikami ze Stoczni Gdańskiej i… » więcej 2023-08-28, godz. 10:00 Święto Lotnictwa Polskiego 28 sierpnia jest obchodzone Święto Lotnictwa Polskiego. Zostało ustanowione na pamiątkę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w Międzynarodowych… » więcej 2023-08-28, godz. 08:00 Kielce: rajd rowerowy na Westerplatte Z Kielc wyruszył wczoraj trzeci rajd rowerowy na Westerplatte. Ma on uczcić pochodzących z Kielecczyzny obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej. » więcej 2023-08-28, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 28 sierpnia » więcej 2023-08-27, godz. 15:00 Uroczystości z okazji 77. rocznicy zamorodowania Danuty Siedzikówny "Inki" DŹWIĘK W Gruszkach w gminie Narewka złożono kwiaty i zapalono znicze przed pomnikiem Danuty Siedzikówny "Inki" w 77 rocznicę zamordowania jej przez komunistyczne… » więcej
148149150151152
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »