Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2023-09-01, godz. 09:10 Uroczystości 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej na Westerplatte Prezydent Andrzej Duda powiedział, że II wojna światowa miała swój początek w pakcie Ribbentrop-Mołotow podpisanym kilka dni przed 1 września 1939 roku… » więcej 2023-09-01, godz. 05:15 II wojna światowa - bombardowanie Wielunia 84 lata temu, 1 września 1939 roku, o godzinie 4.40 niemieckie lotnictwo rozpoczęło bombardowanie Wielunia, miasta położonego w pobliżu granicy z Trzecią… » więcej 2023-09-01, godz. 05:00 II wojna światowa - obrona Poczty Polskiej 84 lata temu, 1 września 1939 roku, nad ranem, Niemcy zaatakowali Pocztę Polską w Gdańsku. Był to jeden z pierwszych zbrojnych epizodów II wojny światowej… » więcej 2023-09-01, godz. 04:45 II wojna światowa - atak na Westerplatte 84 lata temu, 1 września 1939 roku, atakiem Niemiec na polską placówkę na Westerplatte, rozpoczęła się II wojna światowa. O godzinie 4.45 pancernik Schleswig-Holstein… » więcej 2023-09-01, godz. 04:00 84 lata temu wybuchła II wojna światowa 84 lata temu, 1 września 1939 roku, wybuchła II wojna światowa, najbardziej niszczycielski i krwawy konflikt w dziejach ludzkości. Rozpoczęła się napaścią… » więcej 2023-09-01, godz. 04:00 Kalendarium historyczne na dziś 1 września » więcej 2023-08-31, godz. 20:25 Na lotnisku w Polskiej Nowej Wsi upamiętniono wybuch II wojny światowej 84 lata temu z lotniska w Polskiej Nowej Wsi koło Opola wystartowały niemieckie samoloty, które zbombardowały Wieluń. To pierwsze miejsce na Opolszczyźnie… » więcej 2023-08-31, godz. 14:00 41 lat temu w Lubinie od kul milicji i ZOMO zginęło trzech robotników 41 lat temu, 31 sierpnia 1982 roku, w drugą rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych, "Solidarność" zdelegalizowana po wprowadzeniu stanu wojennego, zorganizowała… » więcej 2023-08-31, godz. 12:00 43 lata temu w Gdańsku zostały podpisane porozumienia sierpniowe Mijają 43 lata od podpisania porozumień sierpniowych, zawartych przez komunistyczne władze i protestujących robotników. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40… » więcej 2023-08-31, godz. 10:00 79 lat temu w zbombardowanym kościele sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób 79 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście… » więcej
146147148149150
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »