Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-06-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 19 czerwca » więcej 2024-06-18, godz. 13:59 UNESCO: sztuczna inteligencja sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Hokolauście Generatywna sztuczna inteligencja (genAI) sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Holokauście, a to grozi podsycaniem antysemityzmu i zmianą stosunku… » więcej 2024-06-18, godz. 11:39 Ludowa historia Górnego Śląska. Bez robotników nie byłoby wielkich fortun i pałaców (wywiad) Bez robotników i górników nie byłoby wielkich fortun ani ich pałaców. Niektórzy zapominają, że potrzebna była praca tych bezimiennych mas, żeby nieliczni… » więcej 2024-06-18, godz. 10:56 55 lat temu zginął Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg i działacz katolicki 18 czerwca 1969 r. zmarł tragicznie Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg, publicysta, współzałożyciel i prezes Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na Sejm… » więcej 2024-06-18, godz. 09:25 W Poznaniu rozpoczyna się Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej rozpoczyna się we wtorek w Poznaniu. Organizowane przez IPN dwudniowe wydarzenie odbywa się pod hasłem „Historia mówi… » więcej 2024-06-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 czerwca » więcej 2024-06-17, godz. 15:43 Muzeum Auschwitz unieważniło przetarg na remont dachu poobozowego bloku Muzeum Auschwitz poinformowało o unieważnieniu w poniedziałek przetargu, który miał wyłonić wykonawcę remontu dachu jednego z poobozowych bloków na terenie… » więcej 2024-06-17, godz. 11:00 Wrocław/ Spłonął pałac Stolbergów na osiedlu Świniary Po całonocnej akcji strażaków udało się ugasić pożar, ale ogień strawił cały XIX-wieczny pałac na wrocławskim osiedlu Świniary. Z budynku zostały… » więcej 2024-06-17, godz. 10:15 Prof. Fałkowski: Zamek Królewski jest w ciągłym ruchu, jak żywy organizm [WYWIAD] Zamek znajduje się w ciągłym ruchu, jak żywy organizm. Kreuje wydarzenia kulturalne stolicy i całej Polski. To nie jest zakrzepła struktura obrócona ku… » więcej 2024-06-17, godz. 09:29 105 lat temu polska armia wzbogaciła się o pierwsze czołgi 105 lat temu przybył do Polski z Francji 1. pułk czołgów armii dowodzonej przez gen. Józefa Hallera. Dla uczenia tego wydarzenia 17 czerwca ogłoszono Świętem… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »