Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w ruinach warszawskiego getta Niemcy…
2023-07-15, 16:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

80 lat temu w ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali ponad 300 Żydów

Ruiny domu przy ul. Dzielnej 27. W latach 1943–1944 zamordowano w tym miejscu tysiące więźniów Pawiaka. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Ruiny domu przy ul. Dzielnej 27. W latach 1943–1944 zamordowano w tym miejscu tysiące więźniów Pawiaka. [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, 15 lipca 1943 roku, w ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali ponad 300 Żydów, wcześniej zwabionych przez Gestapo do Hotelu Polskiego przy ulicy Długiej, możliwością kupna dokumentów ratujących życie. Do hotelu zgłaszali się Żydzi z całej Warszawy, tam poddawano ich internowaniu. W sumie przez Hotel Polski, który okazał się pułapką, przeszło około 2 i pół tysiąca Żydów. Ocalało około 260 osób.
Wiosną 1943 roku, po likwidacji warszawskiego getta, w okupowanej stolicy pojawiła się wiadomość, że w Hotelu Polskim można kupić dokumenty państw południowoamerykańskich, które gwarantują Żydom ukrywającym się po stronie aryjskiej możliwość wyjazdu z Generalnego Gubernatorstwa. Celem miały być obozy we Francji, gdzie Żydzi mogli zostać wymienieni na niemieckich jeńców, internowanych przez aliantów. Tak zapewniało Gestapo i żydowscy kolaboranci handlujący paszportami. W Hotelu Polskim można było kupić paszporty i promesy takich państw jak: Paragwaj, Honduras, Salwador, Peru i Chile, w cenie od 30 do 300 złotych, a także za złoto czy kosztowności.

Niemal wszyscy wywiezieni do Francji trafili później do niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie zostali zamordowani. Uratowało się około 260 osób. 13 lipca 1943 roku 300 osób pozostających w hotelu bez dokumentów zabrano na Pawiak, i dwa dni później rozstrzelano w ruinach getta.

Afera Hotelu Polskiego jest związana z zainicjowaną w Szwajcarii akcją ratunkową europejskich Żydów. W latach 1941-1943 w poselstwie Rzeczpospolitej w Bernie funkcjonowała konspiracyjna "grupa Ładosia", złożona z polskich dyplomatów oraz działaczy organizacji żydowskich. Koordynowana przez Aleksandra Ładosia, polskiego posła w randze chargé d’affaires ad interim (Szwajcarzy nie zgodzili się na uznanie go ambasadorem pod naciskiem Niemiec), tworzyła fałszywe paszporty latynoamerykańskie, które trafiały do do gett w całej Europie.

Żydzi będący obywatelami państw, z którymi Niemcy nie były w stanie wojny, nie podlegali zarządzeniom władz okupacyjnych. Na podstawie fałszywych papierów nie byli też wywożeni do obozów zagłady, tylko do innych, gdzie czekali na wymianę na Niemców internowanych w państwach alianckich.

Aleksander Ładoś naciskał na państwa Ameryki Łacińskiej, aby uznały fałszywe paszporty. Interweniował też w Międzynarodowym Czerwonym Krzyżu i uzyskał od organizacji poparcie dla idei wymiany Żydów Latynosów na obywateli Niemiec. Dzięki tej akcji udało się zdobyć paszporty między innymi Paragwaju, Hondurasu, Kostaryki, Gwatemali, Peru, Boliwii, Panamy, Urugwaju i Wenezueli, które wysyłano następnie do Generalnego Gubernatorstwa. Jednak prawdopodobnie ich adresaci nie żyli już wiosną 1943 roku. I właśnie tymi paszportami zainteresowali się dwaj żydowscy kolaboranci: Leon "Lolek" Skosowski i Adam Żurawin. W porozumieniu z warszawskim Gestapo postanowili zrobić użytek ze zdobytych dokumentów.

1 listopada 1943 roku żołnierze kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej zlikwidowali żydowskiego agenta Gestapo Lolka Skosowskiego. Bezpośredni sprawcy zbrodni nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności.

Według szacunków, dzięki Grupie Ładosia sfabrykowane dokumenty krajów południowoamerykańskich otrzymało około 5 tysięcy osób, z czego od 2 do 3 tysięcy przeżyło zagładę. Według różnych szacunków, cała akcja paszportowa mogła objąć nawet 10 tysięcy osób.

Zobacz także

2024-06-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 czerwca » więcej 2024-06-25, godz. 13:05 Warszawa/ Otwarto Warsaw Arcade Muzeum, prezentujące historie gier wideo Ponad 120 historycznych gier wideo, dokumentujących ich ewolucję od lat 70., znalazło się w Warsaw Arcade Muzeum, otwartym w czerwcu w Warszawie. Jest to jedno… » więcej 2024-06-25, godz. 12:22 Mija 82. rocznica utworzenia karnej kompanii kobiet w Auschwitz 82 lata mijają we wtorek od utworzenia przez Niemców w Auschwitz karnej kompanię kobiet. Był to odwet za ucieczkę z obozu Polki Janiny Nowak. 400 więźniarek… » więcej 2024-06-25, godz. 11:16 Pogrzeb Andrzeja Mularczyka odbędzie się 28 czerwca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach Pogrzeb zmarłego 21 czerwca scenarzysty, pisarza i reportera Andrzeja Mularczyka odbędzie się 28 czerwca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. » więcej 2024-06-25, godz. 10:14 Muzeum Auschwitz zamierza wyremontować dach poobozowego bloku Muzeum Auschwitz chce wyremontować dach poobozowego bloku na terenie tak zwanego obozu macierzystego Auschwitz I. We wtorek ogłosiło przetarg, który ma wyłonić… » więcej 2024-06-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 czerwca » więcej 2024-06-24, godz. 14:16 Londyńskie muzea latem - od Michała Anioła do Yoko Ono Wystawa na temat ostatnich dekad życia Michała Anioła, ostatniego obrazu Caravaggia, portrety sześciu żon Henryka VIII, retrospektywa dzieł Yoko Ono czy… » więcej 2024-06-24, godz. 13:53 Aidan Gillen i polskie gwiazdy na nowych zdjęciach z historycznego filmu „Pojedynek” Pod Warszawą trwają zdjęcia do polskiej superprodukcji zatytułowanej "Pojedynek", w obsadzie której znaleźli się m.in. Bogusław Linda, Jakub Gierszał… » więcej 2024-06-24, godz. 11:46 Nowy Sącz/ Areszt dla podejrzanego o podpalenie zabytkowego kościoła Policja zatrzymali 22-letniego sądeczanina podejrzanego o podpalenie zabytkowego kościoła Świętej Heleny w Nowym Sączu. Mężczyzna usłyszał zarzut i decyzją… » więcej 2024-06-24, godz. 10:22 USA/ Polacy w Nowym Jorku uczcili 110. rocznicę urodzin Jana Karskiego Jana Karskiego - legendarnego kuriera z Warszawy, emisariusza Polski Podziemnej - upamiętnili w 110 rocznicę urodzin rodacy podczas niedzielnej uroczystości… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »