Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden…
2023-07-15, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden z trzech Polaków, którzy złamali szyfr Enigmy

Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
115 lat temu, 15 lipca 1908 roku, urodził sie zmarł Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog z zespołu trzech Polaków - obok Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego - którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy. Było to największe osiągnięcie wywiadowcze w dziejach II wojny światowej. Niemcy do końca konfliktu byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować. Henryk Zygalski zmarł w 1978 roku.
Złamanie kodu przez Polaków pod koniec 1932 roku przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise.

Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, a to oznaczało uratowanie około 30 milionów ludzi. Henryk

Zygalski studiował na uniwersytecie w Poznaniu, a w wieku 21 lat uczestniczył - w tamtejszym Instytucie Matematyki - w kursie kryptologów, zorganizowanym przez wywiad wojskowy. Od 1930 pracował w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego, najpierw w Poznaniu, zaś od 1932 roku w Warszawie.

Pod koniec grudnia 1932 roku Zygalski wraz z Rejewskim i Różyckim złamali szyfr Enigmy. Zygalski opracował koncepcję perforowanych arkuszy papieru używanych przy ustalaniu kolejności wirników kodujących Enigmy - były to tzw. płachty Zygalskiego. Wkrótce powstała działająca kopia urządzenia.

Enigma, przypominająca maszynę do pisania, została skonstruowana w latach 20. XX wieku. Niemcy zastosowali w niej matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy.

Pod koniec wojny był on zmieniany co 8 godzin. Po wojnie Henryk Zygalski zamieszkał w Chichester w południowej Anglii. Zmarł w 1978 roku. W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci, a złamanie kodu Enigmy zostało przypisane wywiadowi brytyjskiemu.

Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Zygalskiego, Rejewskiego i Różyckiego ukrywano w tajnych archiwach. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. XX wieku. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 120 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, interaktywne Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu.
.

Zobacz także

2023-07-09, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 9 lipca » więcej 2023-07-08, godz. 11:00 III Opolski Festiwal Pamięci Już za tydzień odbędzie się III Festiwal Pamięci. Tym razem będzie związany także ze 160 rocznicą Powstania Styczniowego. » więcej 2023-07-08, godz. 08:00 III Zlotorajd i inne atrakcje na jubileusz 250-lecia miejscowości Kały Zlot i rajd samochodów zabytkowych już dzisiaj (08.07) odbędzie się w miejscowości Kały, która tego dnia będzie też świętować 250-lecie powstania… » więcej 2023-07-08, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 8 lipca » więcej 2023-07-07, godz. 16:00 79 lat temu rozpoczęła się operacja AK Ostra Brama 79 lat temu - 7 lipca 1944 roku - rozpoczęła się operacja Armii Krajowej pod kryptonimem "Ostra Brama". Jej celem było samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk… » więcej 2023-07-07, godz. 14:00 W 80 rocznicę Krwawej Niedzieli Jutro czyli 8 lipca o godz. 11.00 w ramach upamiętnienia 80. rocznicy "Krwawej Niedzieli" na kresach RP w Muzeum Niepodległości odbędzie się konferencja popularno… » więcej 2023-07-07, godz. 12:30 Sybir zapamiętany Wakacyjne warsztaty, Niedzielne zwiedzanie z przewodnikiem, czy Peleton Pamięci – zachęcamy do zapoznania się z planem wydarzeń organizowanych przez Muzeum… » więcej 2023-07-07, godz. 10:00 W Kordegardzie otwarto wystawę "Utracone/Odzyskane. Z kolekcji gołuchowskiej" W warszawskiej Kordegardzie otwarto wystawę "Utracone/Odzyskane. Z kolekcji gołuchowskiej". Przypomina ona postać wybitnej kolekcjonerki - Izabeli z Czartoryskich… » więcej 2023-07-07, godz. 08:00 110 lat temu urodził się Włodzimierz Pietrzak, poeta, bohater Powstania Warszawskiego 110 lat temu, 7 lipca 1913 roku, urodził się Włodzimierz Pietrzak, poeta, prozaik i krytyk literacki, w czasie wojny redaktor konspiracyjnych pism, żołnierz… » więcej 2023-07-07, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 7 lipca » więcej
173174175176177
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »