Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden…
2023-07-15, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden z trzech Polaków, którzy złamali szyfr Enigmy

Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
115 lat temu, 15 lipca 1908 roku, urodził sie zmarł Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog z zespołu trzech Polaków - obok Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego - którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy. Było to największe osiągnięcie wywiadowcze w dziejach II wojny światowej. Niemcy do końca konfliktu byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować. Henryk Zygalski zmarł w 1978 roku.
Złamanie kodu przez Polaków pod koniec 1932 roku przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise.

Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, a to oznaczało uratowanie około 30 milionów ludzi. Henryk

Zygalski studiował na uniwersytecie w Poznaniu, a w wieku 21 lat uczestniczył - w tamtejszym Instytucie Matematyki - w kursie kryptologów, zorganizowanym przez wywiad wojskowy. Od 1930 pracował w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego, najpierw w Poznaniu, zaś od 1932 roku w Warszawie.

Pod koniec grudnia 1932 roku Zygalski wraz z Rejewskim i Różyckim złamali szyfr Enigmy. Zygalski opracował koncepcję perforowanych arkuszy papieru używanych przy ustalaniu kolejności wirników kodujących Enigmy - były to tzw. płachty Zygalskiego. Wkrótce powstała działająca kopia urządzenia.

Enigma, przypominająca maszynę do pisania, została skonstruowana w latach 20. XX wieku. Niemcy zastosowali w niej matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy.

Pod koniec wojny był on zmieniany co 8 godzin. Po wojnie Henryk Zygalski zamieszkał w Chichester w południowej Anglii. Zmarł w 1978 roku. W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci, a złamanie kodu Enigmy zostało przypisane wywiadowi brytyjskiemu.

Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Zygalskiego, Rejewskiego i Różyckiego ukrywano w tajnych archiwach. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. XX wieku. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 120 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, interaktywne Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu.
.

Zobacz także

2023-07-12, godz. 12:00 Mija 78 lat od Obławy Augustowskiej 78 lat temu, 12 lipca 1945 roku, oddziały Armii Czerwonej, NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej kilkuset… » więcej 2023-07-12, godz. 10:00 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę pacyfikacji wsi Michniów 12 lipca przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę niemieckiej pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim. Okupanci… » więcej 2023-07-12, godz. 08:00 Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej. W dokumencie, czytamy, że 11 lipca 1943 roku doszło do kulminacji "ludobójstwa zaplanowanego… » więcej 2023-07-12, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 12 lipca » więcej 2023-07-11, godz. 16:00 Powrót do kina międzywojnia "Nie kochać w taką noc" (który w wersji angielskiej funkcjonuje pod tytulem "A Night Like This") otrzymał lipcową nagrodę w sekcji Best Virtual Reality! » więcej 2023-07-11, godz. 14:00 Rajd szlakiem partyzantów "Bartka" Tegoroczny XIX Górski Rajd "Bartka" odbędzie się w dniach 12-13 sierpnia.Trwają zapisy. » więcej 2023-07-11, godz. 11:00 Dyskusja „Zbrodnia Wołyńska z perspektywy 80 lat” [Na żywo] Dyskusja „Zbrodnia Wołyńska z perspektywy 80 lat”, odbędzie się o 18:00 w Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia IPN w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej… » więcej 2023-07-11, godz. 11:00 W Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa prof. T. Wolsza o rzezi wołyńskiej i pomocy Ukraińców Polacy w czasie rzezi wołyńskiej byli mordowani przez ukraińskich nacjonalistów, ale mogli także liczyć na pomoc ze strony Ukraińców - przypomina historyk… » więcej 2023-07-11, godz. 10:15 80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej – działania Instytutu Pamięci Narodowej Główne uroczystości: 11 lipca 2023 r. – współorganizacja uroczystości w Warszawie Główny organizator: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represj… » więcej 2023-07-11, godz. 09:00 80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej - uroczystości w Niemodlinie Obchody upamiętniające wydarzenia męczeństwa Polaków na Wołyniu i Kresach Południowo-Wschodnich odbędę się dzisiaj w Niemodlinie. » więcej
171172173174175
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »