Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-07-05, 08:00 Autor: PAP/szuk/skp

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
5 lipca
1600 - Kanclerz wielki koronny i hetman Jan Zamoyski wystawił akt fundacyjny Akademii Zamojskiej, ustalający jej organizację, uposażenie i program nauczania.

1607 - Pod Guzowem wojska wierne królowi Zygmuntowi III Wazie, dowodzone przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego i hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, pokonały rokoszan.

1626 - Początek kolejnej wojny polsko-szwedzkiej, tzw. wojny o ujście Wisły.

1634 – Papież Urban VIII wydał bullę zatwierdzającą fundację ufundowanie przez króla Władysława IV Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, który miał być pierwszym polskim odznaczeniem państwowym, lecz na skutek nacisków szlachty, został zlikwidowany w 1638 roku, nie doczekawszy się żadnego odznaczonego.

1881 - W Brzęczkowicach, dzielnica Mysłowic, urodził się August Hlond, kardynał, prymas Polski w latach 1926-1948.

1920 - W Rzeszowie urodził się Ignacy Machowski, aktor, występował m.in. na scenach Teatru Narodowego w Warszawie, Teatru Ateneum i Teatru Polskiego; zagrał w filmach "Eroica", "Orzeł", "Popiół i diament", "Pociąg", "Marysia i Napoleon", "Ojciec królowej", a także w serialu "Stawka większa niż życie".

1935 - W Borysławiu urodził się Szewach Weiss, izraelski polityk, dyplomata, profesor nauk politycznych, przewodniczący Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem; w latach 1992-1996 przewodniczący Knesetu, ambasador Izraela w Polsce (2000-2003).

1935 - W Warszawie urodził się Krzysztof Szmagier, reżyser filmowy, twórca seriali "Przygody psa Cywila" i "07 zgłoś się".

1943 - Po śmierci gen. Władysława Sikorskiego funkcję premiera rządu RP na uchodźstwie objął Stanisław Mikołajczyk; Naczelnym Wodzem mianowany został gen. Kazimierz Sosnkowski.

1943 - Początek bitwy na Łuku Kurskim, największego starcia wojsk pancernych w historii, zakończonego klęską i odwrotem armii niemieckich.

1943 - Komendant Główny Armii Krajowej i Delegat Rządu RP na Kraj utworzyli Kierownictwo Walki Podziemnej.

1943 - W Warszawie przy ul. Poznańskiej śmiertelnie postrzelony został znany aktor Kazimierz Junosza-Stępowski; do zdarzenia doszło w trakcie wykonywania wyroku śmierci na jego żonie, skazanej przez sąd podziemny za współpracę z Niemcami.

1945 - Stany Zjednoczone uznały Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, cofając uznanie rządowi RP na uchodźstwie; następnego dnia to samo uczynił rząd Wielkiej Brytanii.

1945 - Polska administracja oficjalnie przejęła z rąk sowieckiego komendanta wojennego władzę nad Szczecinem.

1945 - W Łodzi urodził się Jerzy Kropiwnicki, ekonomista; członek Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "S" i Komisji Krajowej, wiceprzewodniczący Zarządu Regionu NSZZ "S" Ziemia Łódzka; po wprowadzeniu stanu wojennego skazany na sześć lat więzienia za kierowanie akcją protestacyjną; w 1984 r. zwolniony na mocy amnestii; w 1989 r. był współzałożycielem ZChN (2002-2006 prezes); poseł na Sejm (1991-1993, 1997-2001); w rządzie Jana Olszewskiego minister pracy i polityki socjalnej, w rządzie Hanny Suchockiej kierował Centralnym Urzędem Planowania, a w gabinecie Jerzego Buzka - Centrum Studiów Strategicznych; prezydent Łodzi w latach 2002-2010.

1946 - Krajowa Rada Narodowa wydała dekret o utworzeniu cenzury - Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk.

1953 – Siły UB i MO rozbiły oddział porucznika Wacława Grabowskiego "Puszczyka", ostatniej formacji Narodowego Zjednoczenia Wojskowego działającej na Mazowszu Północnym.

1965 - W Warszawie urodziła się Małgorzata Walewska, śpiewaczka operowa, mezzosopranistka; dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari.

1978 - W rejonie miasta Arkałyk w Kazachstanie wylądował Mirosław Hermaszewski - jedyny w Polak, który odbył lot w kosmos na pokładzie statku kosmicznego "Sojuz 30".

1986 - W Monachium zmarł Jarosław Stećko - jeden z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

1993 - W Polsce wszedł w życie podatek od towarów i usług VAT.

2002 - W Warszawie zmarł Zdzisław Mrożewski, aktor, związany z Teatrem Polskim w Warszawie, Teatrem Narodowym oraz Teatrem Współczesnym; wystąpił m.in. w filmach "Śmierć prezydenta" i "Polonia Restituta".

2013 - W Watykanie papież Franciszek zaprezentował swoją pierwszą encyklikę "Lumen fidei", w której podkreślił indywidualny i społeczny wymiar wiary.

2014 - W Warszawie zmarł Kazimierz Winkler, poeta, autor tekstów popularnych piosenek, m.in. "Czerwony autobus", "Gdy mi ciebie zabraknie", "Pierwszy siwy włos" i "O mnie się nie martw".

2017 – W Rzymie zmarł Joaquin Navarro-Valls, były wieloletni bliski współpracownik Jana Pawła II, rzecznik prasowy Watykanu w latach 1984-2006.

2020 – Zmarł Eugeniusz Szumiejko, działacz opozycji antykomunistycznej, współtwórca struktur NSZZ „Solidarność” na Dolnym Śląsku, po wprowadzeniu stanu wojennego działacz jej struktur podziemnych.

Zobacz także

2023-07-12, godz. 14:00 Serwis specjalny Polskiego Radia o rzezi wołyńskiej W nocy z 11 na 12 lipca 1943 roku doszło do kulminacji morderstw na Wołyniu i we wschodniej Małopolsce. Unikatowe wspomnienia świadków tej zbrodni i analizy… » więcej 2023-07-12, godz. 12:00 Mija 78 lat od Obławy Augustowskiej 78 lat temu, 12 lipca 1945 roku, oddziały Armii Czerwonej, NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej kilkuset… » więcej 2023-07-12, godz. 10:00 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę pacyfikacji wsi Michniów 12 lipca przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę niemieckiej pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim. Okupanci… » więcej 2023-07-12, godz. 08:00 Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej Sejm jednogłośnie przyjął uchwałę w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej. W dokumencie, czytamy, że 11 lipca 1943 roku doszło do kulminacji "ludobójstwa zaplanowanego… » więcej 2023-07-12, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 12 lipca » więcej 2023-07-11, godz. 16:00 Powrót do kina międzywojnia "Nie kochać w taką noc" (który w wersji angielskiej funkcjonuje pod tytulem "A Night Like This") otrzymał lipcową nagrodę w sekcji Best Virtual Reality! » więcej 2023-07-11, godz. 14:00 Rajd szlakiem partyzantów "Bartka" Tegoroczny XIX Górski Rajd "Bartka" odbędzie się w dniach 12-13 sierpnia.Trwają zapisy. » więcej 2023-07-11, godz. 11:00 Dyskusja „Zbrodnia Wołyńska z perspektywy 80 lat” [Na żywo] Dyskusja „Zbrodnia Wołyńska z perspektywy 80 lat”, odbędzie się o 18:00 w Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia IPN w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej… » więcej 2023-07-11, godz. 11:00 W Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa prof. T. Wolsza o rzezi wołyńskiej i pomocy Ukraińców Polacy w czasie rzezi wołyńskiej byli mordowani przez ukraińskich nacjonalistów, ale mogli także liczyć na pomoc ze strony Ukraińców - przypomina historyk… » więcej 2023-07-11, godz. 10:15 80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej – działania Instytutu Pamięci Narodowej Główne uroczystości: 11 lipca 2023 r. – współorganizacja uroczystości w Warszawie Główny organizator: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represj… » więcej
171172173174175
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »