Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek…
2023-06-18, 08:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska/K.Koziełł

110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek narciarski, czterokrotny olimpijczyk, legendarny kurier tatrzański

Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
110 lat temu - 18 czerwca 1913 roku - urodził się Stanisław Marusarz, polski "król nart", czterokrotny olimpijczyk, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców okresu międzywojennego. W czasie II wojny światowej legendarny kurier tatrzański, podporucznik Armii Krajowej. Został aresztowany przez Niemców w 1940 roku i skazany na karę śmierci. Uciekł z osławionego więzienia przy ulicy Montelupich w Krakowie. Zmarł w 1993 roku, w wieku 80 lat.
Kariera sportowa Stanisława Marusarza trwała ponad 30 lat. Zdobył 27 tytułów mistrzowskich w różnych dyscyplinach narciarskich, głównie w skokach. W swoim życiu oddał 10 tysięcy skoków. Największe sukcesy osiągnął w latach międzywojennych. Był wówczas czołowym dwuboistą świata, a przede wszystkim jednym z najlepszych skoczków. Na skoczni w Planicy w 1935 roku ustanowił rekord świata, skacząc 95 i 97 metrów. Dwa razy dostąpił zaszczytu otwarcia zawodów jako honorowy przedskoczek - na Olimpiadzie w 1956 roku i na Turnieju Czterech Skoczni w 1966 roku.

Po wybuchu wojny Stanisław wstąpił do ZWZ-AK. Miał stopień podporucznika. Był kurierem tatrzańskim na trasie Zakopane-Budapeszt. Przeprowadzał ludzi, przenosił materiały konspiracyjne i pieniądze na działalność podziemną. Był dwukrotnie aresztowany i dwukrotnie ratował się ucieczką. Za drugim razem, torturowany i przewieziony do krakowskiego więzienia, został skazany na karę śmierci. 2 lipca 1940 roku wraz grupą więźniów podjął ucieczkę, skacząc z okna na pierwszym piętrze. Jemu i Aleksandrowi Bugajskiemu udało się uciec, resztę zbiegów zastrzelono. Ranny Marusarz przedostał się na Węgry. W 1945 roku powrócił do Zakopanego.

Karierę sportową zakończył w 1957 roku. Później przez wiele lat trenował polskich narciarzy. "Dziadek" - jak nazywano go w środowisku sportowym - do końca życia cieszył się wielką sympatią i uznaniem zarówno kibiców, jak i samych sportowców.

(więcej)

Do największych sukcesów Stanisława Marusarza należało zdobycie srebrnego medalu na mistrzostwach świata w skokach narciarskich w Lahti w 1938 roku. W latach 1933-39 sześciokrotnie uczestniczył w Narciarskich Mistrzostwach Świata FIS (Międzynarodowa Federacja Narciarska). Ponad 20 razy stawał na najwyższym podium Mistrzostw Polski w różnych dyscyplinach: skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych.

Stanisław Marusarz był także zwycięzcą zawodów o Puchar Tatr i laureatem Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej w 1938 roku. W tym samym roku zdobył tytuł najlepszego polskiego sportowca w plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Już po zakończeniu kariery, w 1966 roku, został zaproszony do otwarcia konkursu Turnieju Czterech Skoczni w Garmisch-Partenkirchen. Mając 53 lata, skoczył na nartach w... garniturze i krawacie, osiągając bardzo dobry wynik i aplauz widowni. Swój ostatni skok oddał w Zakopanem w 1979 roku, w wieku 66 lat, na potrzeby filmu dokumentalnego "Dziadek".

Stanisław Marusarz opublikował książki "Na skoczniach Polski i świata. Kartki z pamiętnika" i "Skok, który uratował mi życie". Zmarł na zawał serca w Zakopanem 29 października 1993 roku. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Otrzymał kilkanaście polskich orderów. Pośmiertnie, w 2010 roku, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Jego imieniem nazwano między innymi skocznię narciarską Wielka Krokiew w Zakopanem. W ubiegłym (2022) roku powstał film biograficzny "Marusarz. Tatrzański Orzeł" w reżyserii Marka Bukowskiego.

Był bratem Heleny Marusarzówny, mistrzyni sportów narciarskich, także działającej w ruchu oporu jako kurier tatrzański, rozstrzelanej przez Niemców w 1941 roku.

Zobacz także

2024-07-09, godz. 11:00 W miejscowości Bogusze oddano hołd dowódcom Wileńskiego Sztabu AK W miejscowości Bogusze oddano hołd oficerom Wileńskiego Sztabu Armii Krajowej, którzy dowodzili operacją "Ostra Brama". Po zakończeniu walk, zostali oni… » więcej 2024-07-09, godz. 09:00 107 lat temu doszło do tzw. kryzysu przysięgowego 107 lat temu - 9 lipca 1917 roku - na wezwanie Józefa Piłsudskiego żołnierze I i III Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na wierne braterstwo… » więcej 2024-07-09, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 9 lipca » więcej 2024-07-08, godz. 15:00 44 lata temu wybuchł strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku 44 lata temu, 8 lipca 1980 roku, wybuchł strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku. Bezpośrednią przyczyną protestu była wprowadzona od 1 lipca… » więcej 2024-07-08, godz. 13:00 W Wilnie oddano hołd bohaterom operacji "Ostra Brama" W stolicy Litwy - Wilnie, oddano hołd bohaterom operacji "Ostra Brama". Uroczystość się odbyła na Cmentarzu na Rossie, w 80. rocznicę rozpoczęcia walki… » więcej 2024-07-08, godz. 11:31 Pistolety Napoleona sprzedane za ponad półtora miliona euro Dwa pistolety Napoleona Bonaparte zostały sprzedane na aukcji za prawie milion siedemset tysięcy euro. Licytacja odbyła się w Fontainebleau pod Paryżem. Nie… » więcej 2024-07-08, godz. 09:00 Zmarł ppłk Antoni Zienkiewicz, żołnierz ZWZ-AK, więzień polityczny okresu stalinowskiego W wieku 101 lat zmarł podpułkownik Antoni Zienkiewicz, żołnierz ZWZ-AK, więzień polityczny okresu stalinowskiego oraz działacz opozycji antykomunistycznej… » więcej 2024-07-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 lipca » więcej 2024-07-05, godz. 12:03 Śląskie/ Grób powstańca Franciszka Poloczka oznaczony znakiem pamięci „Tobie Polsko” Grób powstańca śląskiego Franciszka Poloczka na cmentarzu przy ul. Francuskiej został w piątek oznaczony znakiem pamięci „Tobie Polsko”. W uroczystości… » więcej 2024-07-05, godz. 10:07 Kanada/ Ukazał się pierwszy raport o cmentarzach przy szkołach przymusowych dla Indian Nieinformowanie rodzin o zgonach dzieci w przymusowych szkołach dla Indian, szkolne cmentarze, oszczędzanie na pogrzebach udokumentowano we wstępnym raporcie… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »