Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek…
2023-06-18, 08:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska/K.Koziełł

110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek narciarski, czterokrotny olimpijczyk, legendarny kurier tatrzański

Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
110 lat temu - 18 czerwca 1913 roku - urodził się Stanisław Marusarz, polski "król nart", czterokrotny olimpijczyk, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców okresu międzywojennego. W czasie II wojny światowej legendarny kurier tatrzański, podporucznik Armii Krajowej. Został aresztowany przez Niemców w 1940 roku i skazany na karę śmierci. Uciekł z osławionego więzienia przy ulicy Montelupich w Krakowie. Zmarł w 1993 roku, w wieku 80 lat.
Kariera sportowa Stanisława Marusarza trwała ponad 30 lat. Zdobył 27 tytułów mistrzowskich w różnych dyscyplinach narciarskich, głównie w skokach. W swoim życiu oddał 10 tysięcy skoków. Największe sukcesy osiągnął w latach międzywojennych. Był wówczas czołowym dwuboistą świata, a przede wszystkim jednym z najlepszych skoczków. Na skoczni w Planicy w 1935 roku ustanowił rekord świata, skacząc 95 i 97 metrów. Dwa razy dostąpił zaszczytu otwarcia zawodów jako honorowy przedskoczek - na Olimpiadzie w 1956 roku i na Turnieju Czterech Skoczni w 1966 roku.

Po wybuchu wojny Stanisław wstąpił do ZWZ-AK. Miał stopień podporucznika. Był kurierem tatrzańskim na trasie Zakopane-Budapeszt. Przeprowadzał ludzi, przenosił materiały konspiracyjne i pieniądze na działalność podziemną. Był dwukrotnie aresztowany i dwukrotnie ratował się ucieczką. Za drugim razem, torturowany i przewieziony do krakowskiego więzienia, został skazany na karę śmierci. 2 lipca 1940 roku wraz grupą więźniów podjął ucieczkę, skacząc z okna na pierwszym piętrze. Jemu i Aleksandrowi Bugajskiemu udało się uciec, resztę zbiegów zastrzelono. Ranny Marusarz przedostał się na Węgry. W 1945 roku powrócił do Zakopanego.

Karierę sportową zakończył w 1957 roku. Później przez wiele lat trenował polskich narciarzy. "Dziadek" - jak nazywano go w środowisku sportowym - do końca życia cieszył się wielką sympatią i uznaniem zarówno kibiców, jak i samych sportowców.

(więcej)

Do największych sukcesów Stanisława Marusarza należało zdobycie srebrnego medalu na mistrzostwach świata w skokach narciarskich w Lahti w 1938 roku. W latach 1933-39 sześciokrotnie uczestniczył w Narciarskich Mistrzostwach Świata FIS (Międzynarodowa Federacja Narciarska). Ponad 20 razy stawał na najwyższym podium Mistrzostw Polski w różnych dyscyplinach: skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych.

Stanisław Marusarz był także zwycięzcą zawodów o Puchar Tatr i laureatem Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej w 1938 roku. W tym samym roku zdobył tytuł najlepszego polskiego sportowca w plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Już po zakończeniu kariery, w 1966 roku, został zaproszony do otwarcia konkursu Turnieju Czterech Skoczni w Garmisch-Partenkirchen. Mając 53 lata, skoczył na nartach w... garniturze i krawacie, osiągając bardzo dobry wynik i aplauz widowni. Swój ostatni skok oddał w Zakopanem w 1979 roku, w wieku 66 lat, na potrzeby filmu dokumentalnego "Dziadek".

Stanisław Marusarz opublikował książki "Na skoczniach Polski i świata. Kartki z pamiętnika" i "Skok, który uratował mi życie". Zmarł na zawał serca w Zakopanem 29 października 1993 roku. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Otrzymał kilkanaście polskich orderów. Pośmiertnie, w 2010 roku, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Jego imieniem nazwano między innymi skocznię narciarską Wielka Krokiew w Zakopanem. W ubiegłym (2022) roku powstał film biograficzny "Marusarz. Tatrzański Orzeł" w reżyserii Marka Bukowskiego.

Był bratem Heleny Marusarzówny, mistrzyni sportów narciarskich, także działającej w ruchu oporu jako kurier tatrzański, rozstrzelanej przez Niemców w 1941 roku.

Zobacz także

2023-06-15, godz. 10:00 W piątek (16.06) ruszają Europejskie Dni Archeologii Europejskie Dni Archeologii rozpoczną się w piątek i potrwają do niedzieli. Z tej okazji instytucje w całej Polsce organizują warsztaty, pikniki, gry terenowe… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Rekonstruktorzy z Koszalina tworzą film o sanitariuszce AK; by dokończyć, potrzebują wsparcia Rekonstruktorzy z Koszalina przygotowują film o sanitariuszce i łączniczce Armii Krajowej, podporucznik Henryce Roszkowskiej primo voto Brzuszek, pseudonim… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 czerwca » więcej 2023-06-14, godz. 16:00 Przyznano nagrody imienia Grażyny Langowskiej Po raz trzeci nauczycielom, instytucjom wychowującym w duchu patriotycznym wręczono nagrody imienia Grażyny Langowskiej. Nagrody przyznawane są przez Instytut… » więcej 2023-06-14, godz. 14:00 IPN - dyskusja „Wołyń '43” z cyklu „Historia zza kulis” Z jakiego powodu w 1943 roku mordowano cywili, w tym kobiety i dzieci? Jaki był rzeczywisty powód tych wydarzeń? Kto i dlaczego wydał rozkaz o tych rzeziach?… » więcej 2023-06-14, godz. 12:00 83 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 83 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2023-06-14, godz. 10:00 Jutro (15.06) konferencja wokół wystawy „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich” W Muzeum Powiatowym w Nysie cały czas można oglądać wyjątkową wystawę „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich”. Jednym z dodatkowych wydarzeń… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 115 lat temu urodził się Jerzy Antoni Lewiński, komendant Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej 115 lat temu, 14 czerwca 1908 roku, urodził się w Mierzycach niedaleko Wielunia Jerzy Antoni Lewiński, pseudonimy "Chuchro” i "Jurek”, major saperów Wojska… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 czerwca » więcej 2023-06-13, godz. 16:00 Jutro (14.06) pokaz filmu „Harcerz nr 1” Już w środę, 14 czerwca, o godzinie 18.00 w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Janusza Kurtyki, przy ul. Marszałkowskiej odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego… » więcej
186187188189190
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »