Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2024-07-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 15 lipca » więcej 2024-07-14, godz. 10:10 Obchody rocznicy tragicznej śmierci litewskich lotników W południe w Pszczelniku pod Myśliborzem rozpoczną się uroczystości ku czci litewskich lotników: Steponasa Dariusa i Stasysa Girenasa. » więcej 2024-07-14, godz. 09:00 81 lat temu Stanisław Mikołajczyk został premierem rządu RP na uchodźstwie 81 lat temu, 14 lipca 1943 roku, Stanisław Mikołajczyk, przywódca ruchu ludowego, został premierem rządu RP na uchodźstwie. Tekę premiera objął po śmierci… » więcej 2024-07-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 lipca » więcej 2024-07-13, godz. 11:00 24 lata temu zmarł Jan Karski, kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego 24 lata temu, 13 lipca 2000 roku, zmarł Jan Karski, prawnik, historyk i dyplomata, podczas II wojny światowej kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego… » więcej 2024-07-13, godz. 09:00 Obchody 614. rocznicy bitwy pod Grunwaldem - rekonstrukcja Tętent koni w galopie i bitewna wrzawa - to będą mogli usłyszeć ci, którzy w sobotę 13 lipca przybędą na pola Grunwaldu. Ponad 1250 rekonstruktorów z… » więcej 2024-07-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 lipca » więcej 2024-07-12, godz. 15:29 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej - nowe ustalenia IPN w sprawie zbrodni niemieckiej W Dniu Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej Instytut Pamięci Narodowej przedstawił nowe ustalenia w sprawie zbrodni niemieckiej z 12 lipca 1943 roku. Po ponad 80… » więcej 2024-07-12, godz. 12:00 Mija 79 lat od Obławy Augustowskiej 79 lat temu, 12 lipca 1945 roku, oddziały Armii Czerwonej, NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej kilkuset… » więcej 2024-07-12, godz. 10:00 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę pacyfikacji wsi Michniów 12 lipca przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę niemieckiej pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim. 12 i… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »